Η κορτικοεκλυτίνη (CRH)
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Η κορτικοεκλυτίνη (CRH, Corticotropin Releasing Hormone, ορμόνη εκλυτική της έκκρισης ACTH) είναι μια πεπτιδικής φύσεως ορμόνη που παράγεται από τον υποθάλαμο και διεγείρει την έκκριση προοπιομελανοκορτίνης (POMC) από τα κορτικοτρόπα κύτταρα του προσθίου λοβού της υπόφυσης.
Ένα τμήμα από τη διάσπαση της POMC είναι και η κορτικοτροπίνη (αδρενοκορτικοτρόπος ορμόνη, ACTH). Η CRH μεταφέρεται από τον υποθάλαμο στον πρόσθιο λοβό της υπόφυσης, μέσω του πυλαίου αγγειακού συστήματος.
Η ACTH διεγείρει την έκκριση κορτιζόλης από το φλοιό των επινεφριδίων. Η κορτιζόλη, από την άλλη πλευρά ασκεί ανασταλτικό έλεγχο στην έκκριση CRH. Με τον τρόπο αυτό, ο υποθάλαμος έχει την ικανότητα να αντιλαμβάνεται τα επίπεδα της κορτιζόλης και να προσαρμόζει ανάλογα τη λειτουργία του (αρνητική ανατροφοδότηση ή feedback).
Η έκκριση CRH από τον υποθάλαμο παρουσιάζει ημερήσιες διακυμάνσεις. Η μέγιστη συγκέντρωση παρατηρείται τις πρώτες πρωινές ώρες, ενώ η ελάχιστη συγκέντρωση παρατηρείται στο μέσο περίπου της νύκτας. Ο υποθάλαμος έχει την ικανότητα να αντιλαμβάνεται τη διαδοχή ημέρας και νύκτας (κιρκάδιος ρυθμός), μέσω νευρικών ώσεων που καταφθάνουν σε αυτόν από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα του οφθαλμού. Η έκκριση CRH από τον υποθάλαμο προσαρμόζεται στις διακυμάνσεις του φωτός και προκαλεί αντίστοιχες διακυμάνσεις στην έκκριση κορτιζόλης από το φλοιό των επινεφριδίων.
Σε αρκετές καταστάσεις αυξάνει η έκκριση CRH, κοινό χαρακτηριστικό των οποίων είναι το stress. Παραδείγματα αποτελούν η ασθένεια, η μυϊκή εξάντληση, ο πυρετός, ο πόνος, η χειρουργική επέμβαση και η υπογλυκαιμία. Στις καταστάσεις αυτές, η κορτιζόλη κινητοποιεί τον μεταβολισμό του οργανισμού προς την κατεύθυνση της προσαρμογής προς το στρεσσογόνο παράγοντα. Η CRH, εξάλλου, εμφανίζει και δράσεις κυτταροκίνης, παίζοντας το ρόλο μεσολαβητή στη φλεγμονώδη απάντηση και αλληλεπιδρώντας με το ανοσοποιητικό σύστημα.
