Ρήξη Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου (Π.Χ.Σ.)
Συγγραφέας Δημοσθένης Περτσεμλίδης Γράφτηκε στις ,
Μιά από τις πιο συχνές κακώσεις του γόνατος είναι και η ρήξη του Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου (ΠΧΣ).
Οι αθλητές που ασχολούνται σε αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, μπάσκετ κ.α. είναι πιθανόν να τραυματίσουν τον Πρόσθιο Χιαστό Σύνδεσμο (ΠΧΣ)
Ο τραυματισμός του ΠΧΣ μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση, για να ανακτήσει την πλήρη λειτουργία του γόνατος. Αυτό θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες, όπως η σοβαρότητα του τραυματισμού σας και το επίπεδο των δραστηριοτήτων σας.
ΑΝΑΤΟΜΙΑ
Τρία οστά σχηματίζουν από κοινού την άρθρωση του γόνατος: Το μηριαίο οστούν, η κνήμη και η επιγονατίδα. Τα οστά συνδέονται μεταξύ τους με συνδέσμους. Υπάρχουν τέσσερις κύριοι σύνδεσμοι στο γόνατο, οι οποίοι ενεργούν σαν γερά σχοινιά, για να κρατήσουν τα οστά μαζί και να κρατηθεί σταθερό το γόνατο.
Πλάγιοι Σύνδεσμοι: Αυτοί βρίσκονται στο πλάι του γόνατος. Ο έσω πλάγιος βρίσκεται στην έσω επιφάνεια του γόνατος, ενώ ο έξω στην έξω επιφάνεια. Ελέγχουν την πλάγια κίνηση του γόνατος και στηρίζουν τις ασυνήθιστες κινήσεις
Χιαστοί Σύνδεσμοι: Αυτοί βρίσκονται μέσα στην άρθρωση του γόνατος. Διασχίζουν ο ένας τον άλλο, για να σχηματίσουν ένα “Χ” με τον πρόσθιο χιαστό στο μπροστά και τον οπίσθιο χιαστό στο πίσω μέρος του γόνατος. Οι χιαστοί ελέγχουν την παλίνδρομη κίνηση του γόνατος.
Ο ΠΧΣ τρέχει διαγώνια στη μέση του γόνατος. Εμποδίζει την κνήμη να ολισθήσει μπροστά από το μηριαίο οστό (πρόσθιο συρταροειδές), καθώς επίσης παρέχει περιστροφική σταθερότητα στο γόνατο.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Περίπου το ήμισυ όλων των τραυματισμών στο ΠΧΣ, συνδιάζονται με κακώσεις σε άλλες δομές του γόνατος, όπως τον αρθρικό χόνδρο, μηνίσκο ή άλλους συνδέσμους. Οι τραυματισμοί των συνδέσμων θεωρούνται διαστρέμματα και βαθμολογούνται σε κλίμακα σοβαρότητας:
Διάστρεμμα 1ου Βαθμού (Grade 1) : Ο σύνδεσμος έχει υποστεί ήπια βλάβη. Έχει ελαφρά τεντωθεί, αλλά εξακολουθεί να είναι σε θέση να κρατήσει την άρθρωση του γόνταος σταθερά
Διάστρεμμα 2ου Βαθμού (Grade 2) : Τεντώνεται ο σύνδεσμος σε σημείο να γίνεται χαλαρός. Αυτό συνήθως αναφέρεται σαν μερική ρήξη του συνδέσμου
Διάστερμμα 3ου Βαθμού (Grade 3) : Αυτό είναι το πιο συχνό και αναφέρεται σαν πλήρη ρήξη του συνδέσμου. Ο σύνδεσμος έχει χωρίσει σε δύο κομμάτια και η άρθρωση του γόνατος είναι ασταθής.
ΑΙΤΙΑ
• Η ρήξη ΠΧΣ μπορέι να γίνει με διάφορους τρόπους:
• Γρήγορη αλλαγή κατεύθυνσης
• Ξαφνικό σταμάτημα
• Επιβράδυνση κατά τη διάρκεια του τρεξίματος
• Εσφαλμένη προσγείωση από άλμα
• Απευθείας επαφή ή σύγκρουση, όπως στομ ποδόσφαιρο
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι οι αθλήτριες τραυματίζονται συχνότερα από τους αθλητές σε συγκεκριμένα αθλήματα. Έχει προταθεί ότι αυτό οφείλεται σε διαφορές στη φυσική κατάσταση, μυική δύναμη και νευρομυικό έλεγχο. Άλλες προτεινόμενες αιτίες, περιλαμβάνουν διαφορές στη λεκάνη και στα κάτω άκρα (ευθυγράμμιση), αυξημένη χαλαρότητα και στις επιδράσεις των οιστρογόνων στους συνδέσμους.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Όταν τραυματισθεί ο ΠΧΣ μπορεί να ακουστεί κάποιος ήχος (κρακ) και να αισθανθείτε ότι χάνετε τον έλεγχο του γόνατος. Άλλα τυπικά συμπτώματα περιλάμβάνουν:
• Πόνος με πρήξιμο. Μέσα σε 24 ώρες το γόνατο θα πρηστεί. Αν αγνοηθεί το πρήξιμο και ο πόνος, θα υποχωρήσει, ωστόσο αν επιχειρήσετε να αθληθείτε το γόνατο πιθανότατα θα είναι ασταθές και υπάρχει κίνδυνος να προκληθεί περεταίρω βλάβη στο χόνδρο και στους μηνίσκους.
• Απώλεια πλήρους εύρους κίνησης
• Ευαισθησία κατά μήκος της γραμμής σύνδεσης
• Δυσφορία στο περπάτημα
ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ
Ο ιατρός θα ελέγξει όλες τις δομές του τραυματισμένου γόνατος (σύνδεσμοι, μηνίσκοι, οστά) και θα το συγκρίνει με το μη τραυματισμένο γόνατο. Οι περισσότεροι τραυματισμοί συνδέσμων, μπορούν να διαγνωσθούν με μια λεπτομερή φυσική εξέταση του γόνατος
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
Άλλες εξετάσεις που μπορούν να βοηθήσουν τον ιατρό να επιβεβαιώσει τη διάγνωση είναι:
- Ακτινογραφίες: παρά το γεγονός ότι δεν θα δείξει καμμιά ζημιά του ΠΧΣ, μπορεί να δείξουν αν η ρήξη συνδέεται με ένα κάταγμα οστού
- Μαγνητική Τομογραφία: Πλήρη απεικόνιση των μαλακών μορίων του γόνατοις και συνήθως είναι η εξέταση επιλογής για την οριστική διάγνωση της ρήξης του ΠΧΣ.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία της ρήξεως του ΠΧΣ ποικίλει, ανάλογα με τις ατομικές ανάγκες του ασθενούς. Για παράδειγμα, ο νεαρός αθλητής που χρειάζεται ευκινησία, πιθανότατα θα χρειαστεί χειρουργική επέμβαση, για να επιστρέψει με ασφάλεια στις αθλητικές του δραστηριότητες. Το λιγότερο ενεργό, συνήθως μεγαλύτερης ηλικίας, άτομο, μπορεί να είναι σε θέση να επιστρέψει σε ένα πιο ήσυχο τρόπο ζωής, χωρίς χειρουργική επέμβαση.
ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ: μια ρήξη ΠΧΣ δεν θα επουλωθεί χωρίς χειρουργική επέμβαση. Αλλά σε ηλικιωμένα άτομα ή σε άτομα με πολύ χαμηλό επίπεδο δραστηριότητας, ο ιατρός μπορέι να συστήσει συντηρητική αγωγή
Αντιστήριξη: ο ιατρός μπορεί να συστήσει ένα στήριγμα για να προστατέψτε το γόνατό σας από αστάθεια.
Φυσικοθεραπεία: δεδομένου ότι το οίδημα υποχωρεί, μπ[ορείτε να ξεκινήσετε ένα πρόγραμμα αποκατάστασης. Ειδικές ασκήσεις θα αποκαταστήσουν τη λειτουργία του γόνατος και θα ενισχυθούν οι μύες που στηρίζουν την άρθρωση (τετρακέφαλος, δικέφαλος).
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ: για να επιδιορθώσετε τη ρήξη ΠΧΣ και την αποκατάσταση της σταθερότητας του γόνατος, ο σύνδεσμος πρέπει να αντικατασταθεί. Ο ιατρός θα αντικαταστήσει τον σχισμένο σύνδεσμο με ένα μόσχευμα ιστού ή ένα τεχνητό μόσχευμα.
Μοσχεύματα μπορούν να ληφθούν από διάφορες πηγές. Συχνά λαμβάνονται από τον επιγονατιδικό τένοντα. Επίσης μπορέι να ληφθεί μόσχευμα από τον μηρό (ισχνός και ημιτενοντώδης). Μπορέι να χρησιμοποιηθεί κια μόσχευμα τεχνητό.
Υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα σε όλες τις πηγές μοσχεύματος. Θα πρέπει να συζητήσετε τις επιλογές μοσχεύματος με τον ορθοπαιδικό σας, για να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε ποια είναι η καλύτερη μέθοδος για σας.
Η αναγέννηση παίρνει χρόνο και μπορέι να είναι 6 μήνες ή περισσότερο, πριν ο αθλητής επιστρέψει στα σπορ, μετά την επέμβαση
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Είτε η θεραπεία είναι συντηρητική, είτε είναι χειρουργική η αποκατάσταση διαδραματίζει ζωτικό ρόλο για να επιστρέψετε πίσω στις καθημερινές σας δραστηριότητες. Έμα πρόγραμμα φυσικοθεραπείας θα σας βοηθήσει να ανακτήσει το γόνατό σας τη δύναμή του και την κίνηση.
Αν έχετε χειρουργηθεία η φυσικοθεραπεία εστιάζει πρώτα στην επιστροφή της κίνησης της άρθρωσης και στους γύρω μυς. Αυτό ακολουθείται από ένα πρόγραμμα ενίσχυσης που αποσκοπεί στην προστασία του νέου συνδέσμου. Η ενίσχυση αυτή αυξάνει σταδιακά την πίεση σε όλους τους συνδέσμους. Η τελική φάση της αποκατάστασης ε΄χει στόχο την λειτουργική απόδοση, προσαρμοσμένη για το άθλημα του αθλητή.
