Έχει χρησιμοποιηθεί στην κοινωνία μας ως προϊόν προώθησης καταναλωτικών υλικών, έχει υμνηθεί από ποιητές και ζωγράφους.

Ωστόσο ένας μόνιμος φόβος υπάρχει σε κάθε γυναίκα: ‘ ο φόβος του καρκίνου του μαστού.

Καλοήθεις παθήσεις του μαστού:

• Ινοκυστική κατάσταση (μονήρης ή πολλαπλές κύστεις, αδένωση – σκληρυντική αδένωση.
• Καλοήθεις όγκοι (ενδοαυλικό θήλωμα, ινοαδένωμα, ινοαδενολίπωμα, αιμαγγείωμα).
• Οξεία μαστίτις
• Πλασματοκυτταρική μαστίτις.

Καρκίνος του μαστού:

• Μη διηθητικά καρκινώματα (πορογενές μη διηθητικό καρκίνωμα, πορογενές μη διηθητικό comedo, συμπαγές μη διηθητικό καρκίνωμα, θηλώδες μη διηθητικό καρκίνωμα, σωληνώδες μη διηθητικό καρκίνωμα, λοβιακό μη διηθητικό καρκίνωμα).
• Διηθητικά καρκινώματα (πορογενές διηθητικό καρκίνωμα, διηθητικός φαγεσκρικός καρκίνος, σκίρρος διηθητικός καρκίνος, σωληνώδης διηθητικός καρκίνος, θηλώδης καρκίνος, μυελοειδής καρκίνος, βλεννώδης καρκίνος, ενδοκυστικός καρκίνος, φλεγμονώδης καρκίνος, λοβιακός διηθητικός καρκίνος, μεταστατικός καρκίνος, καρκίνος του μαστού στον άνδρα).

Διαγνωστικές μέθοδοι προσέγγισης των παθήσεων του μαστού:

• Μαστογραφική απεικόνιση των μαστών.
• Υπερηχογραφικός έλεγχος των μαστών.
• Επεμβατική υπερηχογραφία στο μαστό (βιοψία με βελόνη).
• Μαγνητική μαστογραφία.

Επιδημιολογική ανασκόπηση του καρκίνου του μαστού

Ο καρκίνος του μαστού είναι ο τρίτος σε συχνότητα καρκίνος στον κόσμο μετά από τον καρκίνο του πνεύμονα και του στομάχου και πλήττει σχεδόν αποκλειστικά τις γυναίκες.

Η αθροιστική συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού στη Βόρεια Αμερική μέχρι 74 ετών υπολογίζεται 7 – 9%. Πάνω από 75% των καρκίνων του μαστού σ΄ όλες τις εθνότητες είναι αδενοκαρκινώματα διηθητικού πορογενούς τύπου. Το διηθητικό λοβιακό καρκίνωμα είναι συνήθως πολυκεντρικό και καλύπτει περίπου το 5% των περιπτώσεων του καρκίνου του μαστού ιδίως στις λευκές γυναίκες.

Οι λιγότερο συχνοί τύποι καρκίνου μαστού είναι:

• Μυελοειδής καρκίνος (4%) και συναντάται συχνότερα στις μαύρες, στις κινέζες και στις γυναίκες ισπανικής καταγωγής.
• Βλεννώδης και κολλοειδής τύπος (3%) που έχει καλύτερη πρόγνωση.

Η συχνότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού στις γυναίκες αυξάνει σταθερά με την ηλικία, με ταχύτερη παρατηρούμενη αύξηση μεταξύ 40 και 55 ετών. Παρόλη την αύξηση της συχνότητας επίπτωσης στον πληθυσμό του καρκίνου του μαστού, δεν βρέθηκε αντίστοιχη αύξηση της θνησιμότητας που οφείλεται μάλλον στην πρώιμη διάγνωση (screening programs). Υπάρχουν γεωγραφικές παραλλαγές στην αύξηση της συχνότητας επίπτωσης του καρκίνου του μαστού σε σχέση με την ηλικία. Τα υψηλότερα ποσοστά εμφανίζονται στις βιομηχανικές χώρες (Βόρεια Αμερική και Βόρεια Ευρώπη), 60 – 100 ανά 100.000 καρκίνους, ενώ στη Νότια Ευρώπη και Λατινική Αμερική (40 – 60 ανά 100.000 καρκίνους).

Πρόληψη του καρκίνου του μαστού

Περιβαλλοντικοί παράγοντες και καρκίνος του μαστού:

Ο κόσμος που μας περιβάλλει περιλαμβανομένου τον αέρα που αναπνέουμε, το φαΐ που τρώμε, το νερό που πίνουμε, είναι γεμάτος τοξίνες. Αν και υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι η έκθεση σε τοξίνες αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού και άλλων νοσημάτων, είναι σημαντικό να υπάρχει επιστημονική επιβεβαίωση σε κάτι που φαίνεται να είναι τόσο προφανές.

Καινούργιες έρευνες για τους περιβαλλοντικούς και τρόπου ζωής παράγοντες αναφέρουν ότι:

• Η απώλεια βάρους σε παχύσαρκες γυναίκες με BRCA γονίδιο θετικό, ελαττώνει τον κίνδυνο καρκίνου και καρκίνου του μαστού.
• Η δίαιτα χαμηλού λίπους έχει ευεργετική επίδραση.
• Το κάπνισμα προκαλεί γρηγορότερα εξάπλωση στον πνεύμονα του καρκίνου του μαστού.
• Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών μπορεί να ελαττώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
• Η κατανάλωση οινοπνευματωδών αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
• Η αμερικανική εταιρεία καρκίνου δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ‘άσκηση’ ως παράγων που μπορεί να ελαττώσει την εμφάνιση καρκίνου του μαστού.

Προληπτικός έλεγχος των παθήσεων του μαστού

Την κύρια ευθύνη πρόληψης των παθήσεων του μαστού έχει η ίδια η γυναίκα.

Έτσι, η αυτοεξέταση που διδάσκεται και αφομοιώνεται, μία φορά το μήνα σε συγκεκριμένες ημερομηνίες είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της πρόληψης, ιδιαίτερα του καρκίνου του μαστού. Οποιαδήποτε διαφορά στη ψηλάφηση ή στην επισκόπηση διαπιστωθεί, πρέπει να επιβεβαιωθεί από τον εξειδικευμένο ιατρό.

Η μαστογραφία πρέπει να γίνεται προληπτικά σε φυσιολογικές γυναίκες από την ηλικία των 50 ετών και θα συνοδεύεται από ψηλάφηση των μαστών από τον ιατρό.

Σε γυναίκες υψηλού κινδύνου ο προληπτικός έλεγχος εξατομικεύεται ανάλογα με το κληρονομικό ιστορικό της ασθενούς.

Χειρουργική αντιμετώπιση των παθήσεων του μαστού

Ο μαστός με την ουσιαστική αλλά και συμβολική του ιδιαιτερότητα, έχει απασχολήσει ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, τους χειρούργους που ασχολούνται με τον μαστό.

Η χειρουργική αφαίρεση των καλοηθών ογκιδίων έχει άριστα ιατρικά και αισθητικά αποτελέσματα. Το κυριότερο θέμα απασχόλησης είναι η χειρουργική αντιμετώπιση των πολλών κατηγοριών του καρκίνου του μαστού.

Η γενική τάση της εγχειρητικής του καρκίνου του μαστού είναι η αφαίρεση τμήματος του μαστού.