Μύκητες και Candida: Ένα συχνό παθογόνο που προσβάλλει τα γεννητικά όργανα.
Συγγραφέας Αναστασία Μοσχοβάκη Γράφτηκε στις ,
Οι μύκητες είναι μικροοργανισμοί που εμφανίζουν τεράστια ποικιλία και διάδοση. Οι περισσότεροι ανευρίσκονται στο έδαφος και τα φυτά. Υπάρχουν χρήσιμοι για τον άνθρωπο μύκητες όπως οι ζυμομύκητες και παθογόνοι για τον άνθρωπο μύκητες (π.χ. δηλητηριώδη μανιτάρια). Ορισμένοι μύκητες είναι δυνητικώς παθογόνοι. Πρόκειται για μύκητες που υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν είναι παθογόνοι αλλά γίνονται παθογόνοι, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Ιδιαίτερα ευπρόσβλητα στους μύκητες είναι το γεννητικό σύστημα του άνδρα και της γυναίκας. Η αιδοιοκολπική καντιντίαση εκδηλώνεται με αύξηση των κολπικών εκκρίσεων, εμφάνιση ασυνήθιστων εκκρίσεων (π.χ. σαν «κομμένο» γάλα), ανάπτυξη κολπικού ερεθισμού, τοπικής φαγούρας, πόνου ή αίσθησης «καψίματος».
Στον άντρα συνήθης είναι η βαλανίτιδα (στην βάλανο του πέους).
Σε αμφότερα τα φύλα συνήθεις είναι οι μυκητιάσεις των βουβωνικών περιοχών, όπου εμφανίζεται ερυθρότητα και φλύκταινες, της περιοχής των μηρών, που γειτνιάζει με τα γεννητικά όργανα και η περιεδρική καντιντίαση (γύρω από τον πρωκτό).
Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση μυκητιάσεων είναι η παχυσαρκία, ο διαβήτης, η χρήση κοινόχρηστων αντικειμένων, η υγρασία, οι πληγές, τα τσιμπήματα, η κακή διατροφή. Ενίοτε οι μύκητες μεταδίδονται από κακώς αποστειρωμένα εργαλεία που χρησιμοποιούνται σε επαγγελματικούς χώρους, όπως τα κομμωτήρια και τα κουρεία. H Candida αποτελεί το πιο κοινό γένος μύκητα που μπορεί να προσβάλλει τον άνθρωπο κύρια στο δέρμα, στον κόλπο, στο στόμα, στον φάρυγγα. Η είσοδος του μύκητα στο αίμα ή η προσβολή οργάνων, που βρίσκονται βαθύτερα στο σώμα, αποκαλείται αντίστοιχα καντινταιμία και εν τω βάθει καντιντίαση.
Η candida albicans είναι η συνηθέστερη αιτία επιφανειακής καντιντίασης και ευθύνεται για τις μισές περίπου περιπτώσεις καντινταιμίας σε νοσηλευόμενους ασθενείς. Τα μη albicans candida είδη (π.χ. candida guilliermondii, candida krusei, candida parapsilosis, candida tropicalis, candida kefyr, candida lusitaniae, candida dubliniensis, candida glabrata) ευθύνονται για τις μισές περίπου περιπτώσεις καντινταιμίας.
Η εν τω βάθει καντιντίαση, προέρχεται είτε από αιματογενή διασπορά της candida, είτε από εισχώρηση του μικροοργανισμού από επιφανειακά όργανα.
Παράγοντες κινδύνου για σοβαρές περιπτώσεις καντιντίασης και αιματογενή επέκταση της λοίμωξης είναι:
- Διαβήτης
- Χρήση και κατάχρηση αντιβιοτικών
- Καταστολή του ανοσοποιητικού
- Χαμηλά λευκά
- Κακές συνθήκες υγιεινής
- Εγκαύματα
- Ενέσεις κορτιζόνης
- Αναπνευστήρες
- Κοιλιακές και θωρακικές εγχειρήσεις
- Κυτταροτοξική χημειοθεραπεία
- Μεταμόσχευση οργάνου
- Χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών
- Κεντρικές ενδοφλέβιες γραμμές
- Μόνιμοι καθετήρες
- Υγρά υπερσίτισης
Κατά την διάρκεια της παθολογικής εξέτασης, τα στοιχεία από το διατροφικό και επαγγελματικό ιστορικό, το ιστορικό των καθημερινών συνηθειών, τα συνoδά συμπτώματα, ορισμένα σημεία από την εξέταση (π.χ. επισκόπηση δέρματος και λεμφαδένων, εξέταση λαιμού, μέτρηση θερμοκρασίας και πίεσης) είναι σημαντικά για να διαπιστωθεί:
Σε ορισμένες περιπτώσεις επιβάλλονται εργαστηριακοί έλεγχοι. Σήμερα υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτεί νοσοκομειακή νοσηλεία.
Κατά την κλινική εξέταση στις περιπτώσεις καντιντίασης πρέπει οπωσδήποτε:
- Να εκτιμάται το μέγεθος του προσβαλλόμενου ιστού
- Να διερευνάται εάν πρόκειται για επιφανειακή καντιντίαση ή για προσβολή βαθύτερων οργάνων
- Να διερευνάται εάν η Candida έχει αναπτυχθεί σε έδαφος κακών συνηθειών υγιεινής, συστηματικού νοσήματος ή καταστολής του ανοσοποιητικού
- Να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά ο μύκητας με την κατάλληλη θεραπεία που εξαρτάται από το είδος του μύκητα, το μέγεθος της προσβολής και την ποιότητα του ανοσοποιητικού συστήματος του πάσχοντος.
