Η αιτιολογία είναι προς το παρόν άγνωστη παρά το ότι έχουν προταθεί και διερευνούνται πλείστοι αιτιοπαθολογικοί μηχανισμοί. Οι αγχρωμικές κηλίδες εμφανίζονται λόγω καταστροφής των μελανοκυττάρων, των κυττάρων που εκκρίνουν μελανίνη, η οποία είναι και η υπεύθυνη για το χρώμα του δέρματος. Έχουν διατυπωθεί κυρίως τρεις θεωρίες σχετικά με τον τρόπο που καταστρέφονται τα μελανοκύτταρα. Η μία υποστηρίζει ότι τα νευρικά κύτταρα παράγουν τοξικές ουσίες και καταστρέφουν τα μελανοκύτταρα, – οξειδωτικό stress -, η άλλη υποστηρίζει ότι ο ίδιος ο οργανισμός καταστρέφει τα κύτταρα, ενώ η τρίτη υποστηρίζει ότι τα μελανοκύτταρα αυτοκαταστρέφονται. Η αυτοάνοση συνισταμένη της λεύκης καταδεικνύεται και από τη συχνή συνύπαρξη με άλλα αυτοάνοσης αρχής νοσήματα, όπως η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα και η ατροφική γαστρίτιδα.

Οι επιστήμονες δεν κατανοούν πλήρως γιατί αυτά τα κύτταρα πεθαίνουν. Ο ένας τύπος της λεύκης, η μη τμηματική λεύκη, μπορεί να είναι αυτοάνοση ασθένεια. Μία αυτοάνοση ασθένεια αναπτύσσεται όταν το ανοσιακό σύστημα αναγνωρίζει ένα τμήμα του σώματος ως ξένο και στρέφεται εναντίον του.

Μελέτες δείχνουν ότι ο άλλος τύπος της λεύκης, η τμηματική λεύκη, έχει διαφορετική αιτία. Αυτό το είδος λεύκης φαίνεται να αναπτύσσεται όταν κάτι στο περιφερικό νευρικό σύστημα του σώματος πηγαίνει στραβά.

Το κυριότερο χαρακτηριστικό της λεύκης είναι η εμφάνιση κηλίδων, με σαφή όρια, χρώματος λευκού σαν κιμωλία. Κατά την εξέλιξη της νόσου, η οποία είναι συνήθως αργή, οι κηλίδες αυξάνουν το μέγεθός τους. Οι αποχρωματισμένες κηλίδες εντοπίζονται στο σώμα σε σημεία που εκτίθενται στον ήλιο, όπως – πρόσωπο – χείλη – χέρια – πόδια – βραχίονες. Άλλες προσφιλείς περιοχές είναι οι αγκώνες – τα γόνατα – οι μαστοί – το στέρνο και περιοχές που το δέρμα περιβάλλει κοιλότητες, όπως γύρω από τα μάτια, το στόμα, τον ομφαλό, τα γεννητικά όργανα, τον πρωκτό. Αρκετά συχνά παρατηρείται αποχρωματισμός στα φρύδια, τις βλεφαρίδες και γενικά σε όλα τα έντριχα σημεία του σώματος.

Το δέρμα με τη λεύκη δεν διαφέρει από το υγιές, ως προς την όψη και την αφή, παρά μόνο στην περιοχή των βλαβών, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις παρουσιάζεται κνησμός και υπεριδρωσία. Ηλεύκη δεν ανήκει στα λοιμώδη ή μεταδοτικά νοσήματα και δεν μεταδίδεται με σωματική επαφή από τον πάσχοντα στους υγιείς.

Αν ο δερματολόγος σας υποψιάζεται ότι έχετε λεύκη θα:

• Ελέγξει το ιατρικό ιστορικό σας, και θα κάνει συγκεκριμένες ερωτήσεις, όπως αν κάποιος στην οικογένειά σας έχει λεύκη.
• Θα γίνει ιατρική εξέταση, εξετάζοντας προσεκτικά το προσβεβλημένο δέρμα.
• Θα εξετάσει την προσβεβλημένη περιοχή με λυχνία WOOD, λάμπα εκπομπής σε συγκεκριμένο μήκος κύματος που κάνει τις βλάβες λεύκης, ακόμη και τις πιο αχνές – πρώιμες, πιο ευδιάκριτες.
• Μπορεί επίσης να χρειαστεί μια εξέταση αίματος για να ελέγξει τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Οι άνθρωποι που έχουν λεύκη έχουν συχνά μια αυτοάνοση νόσο του θυρεοειδούς. Μια εξέταση αίματος θα δείξει αν ο θυρεοειδής σας είναι υγιής.

Η λεύκη έχει διαφορετικούς τύπους και κατηγορίες. Σήμερα, οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν δύο τύπους:

• Γενικευμένη Λεύκη
• Τμηματική Λεύκη

Υποκατηγορίες – απεικονίζουν την έκταση της λεύκης στο σώμα:

• Εντοπισμένη Λεύκη: μία ή περισσότερες κηλίδες,  κηλιδώδεις πλάκες σε μια ή περιορισμένο αριθμό περιοχών στο σώμα.
• Γενικευμένη Λεύκη: Είναι ο πιο συχνός υποτύπος με διάσπαρτες κηλίδες σε όλο το σώμα.
• Καθολική Λεύκη: Σχεδόν πλήρης απώλεια της χρωστικής σε όλο το σώμα – σπάνια πάθηση.

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν λεύκη. Σχεδόν στους μισούς θα εμφανιστεί πριν γίνουν 21 ετών. Οι περισσότεροι θα έχουν λεύκη για το υπόλοιπο της ζωής τους. Είναι πολύ σπάνιο για τη λεύκη να εξαφανιστεί αυτόματα.

Η λεύκη εμφανίζεται περίπου σε ίδια συχνότητα σε ανθρώπους όλων των χρωμάτων του δέρματος και των φυλών. Η αναλογία ανάμεσα σε άνδρες – γυναίκες είναι σχεδόν 50-50.

Ο κίνδυνος εμφάνισης λεύκης αυξάνει αν ένα άτομο έχει:

• Ένα στενό συγγενή εξ αίματος με λεύκη.
• Μια αυτοάνοση ασθένεια, ειδικά νόσο του Hashimoto (μια ασθένεια του θυρεοειδούς) ή γυροειδή αλωπεκία (προκαλεί απώλεια μαλλιών).

Ο στόχος της θεραπείας στη λεύκη είναι η επαναμελάγχρωση, δηλαδή η επαναφορά της χρωστικής στο δέρμα. Αυτό συμβαίνει με διάφορους τρόπους όπως είναι η χρήση ειδικών τοπικών κορτικοστεροειδών και η τοπική φωτοχημειοθεραπεία για περιορισμένες βλάβες.

Η PUVA είναι μία διαδεδομένη θεραπεία λεύκης που είναι συνδυασμός συστηματικής χορήγησης φωτοευαίσθητων ουσιών και έκθεσης στο φως UVA ακτονοβολίας, με πολύ καλά αποτελέσματα. Η μικρομεταμόσχευση( punch grafing) είναι χρήσιμη για τις ανθεκτικές κηλίδες. Στους ασθενείς που η PUVA δεν έχει αποτέλεσμα είτε δεν επιθυμούν να κάνουν χρήση της, καθώς και στους ασθενείς μεεκτεταμένη λεύκη, η αποκατάσταση ενιαίου χρώματος δέρματος είναι μία λύση που δίδεται με τη χρήση αποχρωματιστικών σκευασμάτων.

Κάποιες φορές η λεύκη υποχωρεί μόνη της ή σταθεροποιείται αυτόματα ενώ κάποιες θεραπείες για λεύκη επιβραδύνουν τη εξέλιξή της, χωρίς ωστόσο να μπορεί κανείς να εγγυηθεί την πλήρη ίαση. Η χρήση αντηλιακών είναι απαραίτητη για την προστασία των βλαβών και τον περιορισμό του μαυρίσματος του φυσιολογικού δέρματος που αναδεικνύει τις αποχρωματισμένες περιοχές.

Το είδος της θεραπείας της λέυκης που είναι καλύτερο για σας θα εξαρτηθεί από τις προτιμήσεις σας, τη γενική υγεία, την ηλικία και τα σημεία που εμφανίζεται λεύκη στο σώμα σας

Α. Μη ιατρικές θεραπείες λεύκης

• Οι αισθητικές επιλογές περιλαμβάνουν το μακιγιάζ και τη χρήση self-tanner .
• Προσφέρουν ασφαλή τρόπο για να γίνει η λεύκη λιγότερο αισθητή.
• Συχνά συνιστάται για παιδιά, επειδή αποφεύγονται πιθανές παρενέργειες από φάρμακα
• Μειονεκτήματα: Πρέπει να εφαρμοστούν κατ ‘επανάληψη, είναι χρονοβόρα και σπάνια έχουμε ένα απόλυτα φυσικό αποτέλεσμα.

Β. Λεύκη θεραπεια τοπικη

• Αρκετές διαφορετικές ουσίες μπορούν να επαναχρωματίσουν το δέρμα.
• Συνιστάται για μικρές περιοχές.
• Τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα είναι τα ισχυρά ή πολύ ισχυρά τοπικά κορτικοστεροειδή. Περίπου το 45 τοις εκατό των ασθενών επανακτούν τουλάχιστον σε κάποιο ποσοστό το χρώμα του δέρματος τους μετά από θεραπεία 4 έως 6 μηνών.
• Ένα τοπικά κορτικοστεροειδές μπορεί να συνδυαστεί με κάποιο άλλο φάρμακο για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων.
• Η τοπική θεραπεία λεύκης λειτουργεί καλύτερα σε άτομα με σκούρα χροιά του δέρματος.
• Τα τοπικά σκευάσματα είναι πιο αποτελεσματικά σε ορισμένες περιοχές του σώματος, όπως το πρόσωπο. Είναι λιγότερο αποτελεσματικά στα χέρια και τα πόδια.
• Δεν είναι όλα τα τοπικά σκευάσματα κατάλληλα για χρήση στο πρόσωπο.
• Μειονεκτήματα: Αυτά τα φάρμακα έχουν πιθανές παρενέργειες, για αυτό οι ασθενείς θα πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά. Μια πιθανή σοβαρή παρενέργεια της χρήσης ενός τοπικού κορτικοστεροειδούς για ένα χρόνο ή περισσότερο είναι η ατροφία του δέρματος. Αυτό σημαίνει ότι το δέρμα γίνεται λεπτό,παρουσιάζει ευρυαγγείες και είναι εύθραυστο.

Γ. Φωτοθεραπεία

• Γίνεται χρήση φωτός συγκεκριμένου μήκους κύματος για την επαναμελάγχρωση του δέρματος.
• Ο ασθενής μπορεί να κάνει λεύκη θεραπεια σε καμπίνα φωτοθεραπείας ή με ECXIMER Laser ανάλογα με την έκταση που εκτείνεται η Λεύκη.
• Η Φωτοθεραπεία έχει καλύτερα αποτελέσματα στο πρόσωπο αλλά είναι λιγότερο αποτελεσματική για τα χέρια και τα πόδια.
• Θεωρείται αποτελεσματική θεραπεία για λεύκη για πολλούς ασθενείς.Περίπου το 70 % έχουν καλά αποτελέσματα με χρήση excimer laser.
• Τα αποτελέσματα μπορεί να μην είναι μόνιμα. Περίπου οι μισοί, το 44 τοις εκατό των ασθενών παρουσιάζουν υποτροπή μέσα σε 1 χρόνο από τη διακοπή της θεραπείας. Μετά από 4 χρόνια, περίπου το 86 τοις εκατό έχες χάσει λίγο χρώμα απο όσο αποκαταστάθηκε με τη φωτοθεραπεία.
• Απαιτεί μια δέσμευση χρόνου. Οι ασθενείς χρειάζονται 2 ή 3 αγωγές ανά εβδομάδα για αρκετές εβδομάδες.
• Μπορεί να συνδυαστεί με άλλη λεύκη – θεραπεια, όπως τοπικά κορτικοστεροειδή.

Δ. Χημειοφωτοθεραπεία (PUVA)

• Χρησιμοποιεί το φως στο φάσμα UVA και κατάλληλο φωτοευαισθητοποιητικό φάρμακο που ονομάζεται ψωραλένιο για να αποκαταστήσει το χρώμα του δέρματος.
• Το ψωραλένιο μπορεί να εφαρμοστεί στο δέρμα ( τοπική PUVA ή bath PUVA) ή να λαμβάνεται ως χάπι.
• Αποτελεί θεραπευτική επιλογή για τη γενικευμένη Λεύκη
• Παρουσιάζει αποτελεσματικότητα σε ποσοστό απο 50 έως 75% στην αποκατάσταση της λεύκης στο πρόσωπο, τον κορμό, τους βραχίονες και το εγγύς τμήμα των κάτω άκρων.
• Δεν είναι πολύ αποτελεσματική αγωγή για άκρες χείρες και άκρα πόδια.
• Οι θεραπείες είναι χρονοβόρες γιατί απαιτείται μετακίνηση σε νοσοκομείο ή κέντρο PUVA δύο φορές την εβδομάδα για περίπου 6 μήνες.
• Το ψωραλένιο μπορεί να επηρεάσει τα μάτια, για αυτό η θεραπεία απαιτεί οφθαλμολογικές εξετάσεις πριν από την έναρξη και μετά το πέρας της θεραπείας.
• Για να αποφευχθούν σοβαρές παρενέργειες, οι ασθενείς θα πρέπει να παρακολουθούνται απο το δερματολόγο προσεκτικά.

Ε. Χειρουργική επέμβαση

• Αποτελεί τελευταία θεραπευτική διέξοδο όταν έχουν αποτύχει οι παραπάνω θεραπευτικές επιλογές
• Συνιστάται σε ενήλικες των οποίων η λεύκη είναι σταθερή για τουλάχιστον 6 μήνες.
• Δε συνιστάται σε παιδιά.
• Δε συνιστάται σε άτομα με τάση ανάπτυξης χηλοειδών ή υπερτροφικών ουλών.
• Υπάρχουν διαθέσιμες διάφορες χειρουργικές επεμβάσεις. Οι περισσότεροι εφαρμόζουν το skin grafting όπου περιοχές του δέρματος η τριχοθυλάκια σε περιοχές με φυσιολογική μελάγχρωση μεταφέρονται σε περιοχές με λεύκη.
• Μπορεί να είναι αποτελεσματική για το 90 έως 95 % των ασθενών.
• Η τοπική μόλυνση, η αποτυχία επαναμελάχρωσης και η εμφάνιση ποικιλοδερμίας αποτελούν πιθανές παρενέργειες.

ΣΤ. Αντισυμβατική θεραπεία

• Ορισμένες βιταμίνες, μέταλλα, αμινοξέα και ένζυμα έχουν θεωρηθεί επιβοηθητικά στηναντιμετώπιση της λεύκης.
• Δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτές τις θεραπείες λεύκης και καμία γνώση των πιθανών παρενεργειών.
• Το Ginkgo biloba, είναι ένα βότανο που έχει μελετηθεί σε κλινικές δοκιμές. Τα αποτελέσματα από αυτή τη μελέτη δείχνουν ότι το βότανο μπορεί να αποκαταστήσει το χρώμα του δέρματος με λεύκη και να σταματήσει από την επιδείνωση.
• Αν κάνετε θεραπεία για να αποκαταστήσετε το χαμένο χρώμα του δέρματος, είναι πιθανό ότι το χρώμα θα επιστρέψει αργά ή ατελώς. Μερικές φορές, αυτή η θεραπεία λεύκης δεν λειτουργεί.

Ζ. Αποχρωματισμός

• Αυτή η θεραπεία λεύκης απομακρύνει το υπόλοιπο της χρωστικής από το δέρμα.
• Πολύ λίγοι ασθενείς είναι επιλέξιμοι για αυτή τη θεραπεία.
• Η καταστροφή της εναπομείνασας χρωστικής αφήνει το δέρμα τελείως λευκό .
• Μπορεί να αποτελέσει επιλογή για έναν ενήλικα ο οποίος έχει πλέον ελάχιστες περιοχές στο σώμα του με χρώμα και καμία άλλη θεραπεία για την λεύκη δεν έχει λειτουργήσει.
• Για να αφαιρέσετε το υπόλοιπο χρώμα απαιτείτε η χρήση μιας κρέμας μία ή δύο φορές την ημέρα. Αυτή η κρέμα αφαιρεί σταδιακά το χρώμα από το δέρμα.
• Η θεραπεία αποχρωματισμού μπορεί να διαρκέσει από 1 έως 4 χρόνια.

Δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί πώς ένας ασθενής θα ανταποκριθεί στη θεραπεία της λεύκης. Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι δεν υπάρχει μία λεύκη θεραπεια που να λειτουργεί για όλους. Τα αποτελέσματα μπορούν να ποικίλλουν από το ένα μέρος του σώματος στο άλλο. Συνδυάζοντας δύο ή περισσότερες αγωγές συχνά απολαμβάνουμε τα καλύτερα αποτελέσματα.

Μπορεί ένα παιδί με λεύκη να θεραπευτεί;

Ναι, αλλά μερικές θεραπείες δεν είναι κατάλληλες για παιδιά. Τα ακόλουθα μπορεί να αποτελούν επιλογή για ένα παιδί:

• Τοπικά κορτικοστεροειδή
• Για τα παιδιά με εκτεταμένη λεύκη καλή επιλογή είναι η φωτοθεραπεία με στενού φάσματος UVB
• Η PUVA δεν συνιστάται σε άτομα μικρότερα απο 12 έτη. Ακόμη και τότε, ο κίνδυνος και τα οφέλη αυτής της θεραπείας θα πρέπει να σταθμίζεται προσεκτικά.

Οι ερευνητές ψάχνουν για πιο αποτελεσματική θεραπεία λεύκης;

Ναι. Είναι μελετώντας τα γονίδια που εμπλέκονται στην λεύκη. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι με τον εντοπισμό όλων των γονιδίων που εμπλέκονται στη λεύκη, θα μάθουν τι καταστρέφει τα κύτταρα που δίνουν στο δέρμα το χρώμα του. Με αυτή τη γνώση, πρέπει να είναι δυνατόν να αναπτυχθούν καλύτερες θεραπείες λεύκης. Ένας από τους βασικούς στόχους αυτής της έρευνας είναι η ανάπτυξη μιας θεραπείας που θα σταματήσει οριστικά το δέρμα από την απώλεια χρώματος.

Οι Δερματολόγοι μοιράζονται τις παρακάτω συμβουλές με τους ασθενείς τους, οι οποίοι έχουν λεύκη.

Προστατέψτε το δέρμα σας από τον ήλιο. Ο καθένας που έχει λεύκη μπορεί να επωφεληθεί από την προστασία απο την ηλιακή ακτινοβολία γιατί:

• Το δέρμα που έχει χάσει το χρώμα παρουσιάζει εγκαύματα από τον ήλιο πολύ εύκολα.
• Ένα έντονο ηλιακό έγκαυμα μπορεί να επιδεινώσει τη λεύκη.
• Αν έχετε ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα, η αποφυγή του μαυρίσματος κάνει τη λεύκη λιγότερο εμφανή.

Για να προστατεύσετε το δέρμα σας από τον ήλιο:

1. Χρησιμοποιήστε αντηλιακό. Εφαρμόστε γεναιόδωρη ποσότητα απο το αντηλιακό κάθε μέρα στο δέρμα, σε περιοχές που δεν θα καλύπτονται από τα ρούχα. Χρησιμοποιήστε ένα αντιηλιακό που προσφέρει:

• UVA / UVB προστασία (ετικέτα μπορεί να πει “ευρύ φάσμα”)
• Ένας δείκτης ηλιακής προστασίας (SPF) 30 ή περισσότερο
• Αντοχή στο νερό

2. Εφαρμόστε αντηλιακό κάθε μέρα. Να είστε βέβαιος να το εφαρμόσει, τουλάχιστον 15 λεπτά πριν βγείτε έξω.

3. Εφαρμόστε ξανά αντηλιακό όταν βρίσκονται στο ύπαιθρο. Αν θα βρίσκεσται σε εξωτερικούς χώρους, να είστε βέβαιος να εφαρμόσθει εκ νέου το αντιηλιακό: Κάθε 2 ώρες, ακόμα και σε συννεφιασμένες μέρες.

4. Φορέστε ρούχα που προστατεύουν το δέρμα σας από τον ήλιο (πυκνή ύφανση και «πετροπλυμένα ρούχα»).
Δεν έχουν όλα τα ενδύματα τον ίδιο υψηλό SPF. Ένα μακρυμάνικο πουκάμισο denim έχει SPF περίπου 1.700. Ένα λευκό t-shirt έχει μόνο ένα SPF 7, και ένα πράσινο Τ-shirt έχει περίπου ένα SPF 10.

5. Αναζητήστε τη σκιά. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν η σκιά σας είναι κοντύτερη από εσάς. Αυτό συμβαίνει τις μεσημεριανές ώρες, όταν οι επιβλαβεις δράσεις του ήλιου είναι ισχυρότερες είναι πιο πιθανό ένα ηλιακό έγκαυμα.

6. Μην χρησιμοποιείτε τα κρεβάτια μαυρίσματος (solarium) και αντίστοιχους ηλιακούς λαμπτήρες.

7. Μην κάνεται τατουάζ. Η διαδικασία να γίνει ενα τατουάζ μπορεί να προκαλέσει κάτι που ονομάζεται φαινόμενο Koebner ή ισομνορφισμός. Ουσιαστικά πρόκειται για ενεργοποίηση στο σημείο αυτο λεύκης που μπορεί να εμφανιστεί περίπου 10 έως 14 ημέρες αργότερα.

Οι συναισθηματικές πτυχές της λεύκης συχνά παραβλέπονται, αλλά είναι ενα πραγματικό και σοβαρό πρόβλημα. Εάν ένα παιδί έχει λεύκη, τα άλλα παιδιά μπορεί να το πειράζουν. Οι άνθρωποι μπορούν να σας κοιτάζουν επίμονα. Οι μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι πολλοί άνθρωποι που έχουν λεύκη έχουν μειωμένη ποιότητα ζωής.

Η επαφή με άλλους ασθενείς που έχουν λεύκη μπορεί να βοηθήσει. Θα βρείτε συνδέσμους για ομάδες υποστήριξης στο ιντερνετ.