Η διατροφή στον αθλητισμό. Παίζει σημαντικό ρόλο; (Μέρος 1ο)
Ο αθλητισμός είναι τρόπος ζωής. Η σωστή διατροφή είναι απαραίτητη καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Όσον αφορά στον αθλητισμό είναι αναπόσπαστο κομμάτι, αφού η σωστή επιλογή κατανάλωσης τροφών, είναι ένας σημαντικός παράγοντας που θα συμβάλλει στην καλή ή κακή απόδοση του αθλητή, στη νίκη ή την ήττα αντίστοιχα.
Η σωστή διατροφή του αθλητή είναι τόσο σημαντική, όσο και η προπόνηση.
Ποιος είναι όμως ο ρόλος της σωστής διατροφής στον αθλητισμό;
- Η σημασία της αθλητικής διατροφής αντανακλάται σε όλα τα επίπεδα του αθλητισμού.
- Για κάθε αθλητή θα πρέπει να προσδιορίζονται οι εξατομικευμένες ενεργειακές του απαιτήσεις και το δικό του ιδανικό σωματικό βάρος και σωματικό λίπος.
- Ο στόχος των διατροφικών πρακτικών κατά την προετοιμασία για έναν αγώνα, είναι να προληφθούν κάποιοι παράγοντες, οι οποίοι θα μπορούσαν να περιορίσουν την αθλητική απόδοση κατά τη διάρκεια του αγώνα και είναι οι εξής:
- Εξάντληση αποθεμάτων γλυκογόνου από τον ασκούμενο μυ-μύες. (Οι υδατάνθρακες που προσλαμβάνουμε από την τροφή αποθηκεύονται στο σώμα μας με τη μορφή γλυκογόνου – πολλά μόρια γλυκόζης συνδεδεμένα μεταξύ τους. Το γλυκόγονο είναι το πρώτο συστατικό που χρησιμοποιείται από τον οργανισμό μας κατά τη διάρκεια της άσκησης)
- Υπογλυκαιμία (χαμηλά επίπεδα γλυκόζης αίματος)
- «Κεντρική κόπωση» μέσω νευροδιαβιβαστών (Η κεντρική κόπωση οφείλεται σε πλεόνασμα σεροτονίνης. Είναι γνωστό, ότι απελευθερώνεται σεροτονίνη (νευροδιαβιβαστής του εγκεφάλου) όταν ασκούμαστε και μάλιστα μας βοηθάει για να συνεχίσουμε την άσκηση. Η σεροτονίνη λειτουργεί σαν ένας επιταχυντής, αλλά επίσης και σαν φρένο όταν υπάρχει πλεόνασμα της παραγωγής της. Το πλεόνασμα σεροτονίνης ενεργοποιεί ένα μηχανισμό πέδησης-φρένου στον εγκέφαλο).
- Υπερθερμία (αυξημένη θερμοκρασία σώματος)
- Αφυδάτωση
- Υπονατριαιμία (χαμηλά επίπεδα νατρίου)
- Γαστρεντερικές διαταραχές
Διατροφή και Άσκηση
- Κάθε μορφή άσκησης αποτελεί ένα ερέθισμα υψηλών ενεργειακών απαιτήσεων για τους σκελετικούς μύες. Εάν οι μύες δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις αυτές, η άσκηση δε μπορεί να εκτελεστεί.
- Οι αθλητές όλων των αθλημάτων & κατηγοριών θα πρέπει να λαμβάνουν ειδική διατροφή, ανάλογα με τις ανάγκες του εκάστοτε ατόμου, αλλά και του αθλήματος.
- Ωστόσο, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε αθλητές, μικρής ηλικίας (παιδιά 8-18 ετών), ώστε να καλυφθούν παράλληλα οι ενεργειακές απαιτήσεις για την ανάπτυξή τους, αλλά και για την άσκηση.
Ενυδάτωση του αθλητή πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τον αγώνα
- Η αφυδάτωση αποτελεί το πιο συνηθισμένο διατροφικό πρόβλημα που εμφανίζεται στον αθλητισμό.
- Η ισορροπία του οργανισμού εξαρτάται από την ισορροπία πρόσληψης υγρών και την αποβολή υγρών από το σώμα.
- Η κατανάλωση υγρών πρέπει να είναι το πρώτο μέλημα του αθλητή πριν, κατά τη διάρκεια αλλά και μετά την άσκηση.
Μειωμένη πρόσληψη υγρών μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια νερού και ηλεκτρολυτών με την εφίδρωση, που με τη σειρά της μπορεί να οδηγήσει σε ελαττωμένη οξυγόνωση ιστών, κακή νεφρική λειτουργία, κράμπες και μείωση αποθεμάτων γλυκογόνου στο αίμα.