‘’Μυρμηγκιάζουν’’ μουδιάζουν και πονούν τα δάχτυλα σας;
Συγγραφέας Γιάννης Καφέζας Γράφτηκε στις ,
Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα
Συχνό, επώδυνο, ακίνδυνο
Μια από τις πιο συνηθισμένες παθήσεις που προσβάλουν το μυοσκελετικό σύστημα είναι το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα. Ο καρπιαίος σωλήνας είναι ένα ‘’τούνελ’’ στην περιοχή του καρπού που σχηματίζεται από τα οστά και από τον εγκάρσιο καρπιαίο σύνδεσμο. Μέσα από αυτό το στενό ‘’τούνελ’’, περνούν οι τένοντες των μυών που κάμπτουν τον αντιχείρα και τα δάχτυλα μας. Περνά επίσης και το μέσο νεύρο καθώς και αρτηρίες που φέρνουν το αίμα.
Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες το μέσο νεύρο δεν υφίσταται πίεση και δεν υπάρχουν προβλήματα. Αν όμως εξαιτίας μιας χρόνιας φλεγμονής στον εγκάρσιο καρπιαίο σύνδεσμο που θα προκαλέσει οίδημα (πρήξιμο), έχουμε περιορισμό της ευρυχωρίας και άσκηση πίεσης στο νεύρο, θα προκύψει σειρά ενοχλήσεων και συμπτώματα που αποτελούν αυτό που λέγεται σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα.
Το αποτέλεσμα της πίεσης αυτής είναι το μούδιασμα και το μυρμήγκιασμα που νιώθει ο ασθενής, το πρωί κυρίως που ξυπνάει, ή ακόμη και τη νύχτα. Τα ενοχλήματα αυτά αφορούν στα τρία δάχτυλα (αντίχειρα, δείκτη, μέσο) και στον μισό παράμεσο δάχτυλο. ( η εικόνα στην αρχή δείχνει την κατανομή των ενοχλημάτων με μπλέ χρώμα )
Υπάρχει επίσης πόνος που εντοπίζεται στην περιοχή του καρπού και ανάλογα με την ένταση του μπορεί να επεκτείνεται μέχρι τον αγκώνα ή και τον ώμο. Προοδευτικά, με το πέρασμα του χρόνου η πίεση στο μέσο νεύρο μπορεί να αυξάνει και επιδεινώνονται τα συμπτώματα. Τελικά μπορεί να μειωθεί η δύναμη ενώ η κίνηση των δακτύλων περιορίζεται, ο ασθενής δεν μπορεί να σφίξει το χέρι σε γροθιά και η αίσθηση μειώνεται.
Γιατί παθαίνουμε το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα;
Η καταπόνηση, από μικρής μεν έντασης αλλά συνεχείς και επαναλαμβανόμενες κινήσεις του καρπού από αθλητές, χειριστές μηχανημάτων, κτηνοτρόφους που αρμέγουν, ταμίες, φυσιοθεραπευτές που κάνουν massage, αρτοποιούς και νοικοκυρές που ζυμώνουν, εργάτες βιομηχανίας που επαναλαμβάνουν την ίδια κίνηση κτλ. είναι η πλέον συνηθισμένη αιτία πρόκλησης του συνδρόμου.
Συμβαίνει επίσης σε ράπτες, μουσικούς, ξυλουργούς, κηπουρούς, σχεδιαστές και αρκετούς ακόμα επαγγελματίες. Υπάρχουν και περιπτώσεις που δεν αναγνωρίζουμε κάποια συγκεκριμένη αιτία και ίσως αυτές σχετίζονται με την εκ γενετής κατασκευή του καρπιαίου σωλήνα (πιο στενός).
Η πολύωρη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών είναι αμφιλεγόμενη. Δεν φαίνεται να συνδέεται απευθείας με την πρόκληση του συνδρόμου, όμως σε συνδυασμό με την κακή στάση του σώματος μπορεί να οδηγήσει σε κακώσεις που καταλήγουν σε τενοντίτιδα (δηλαδή φλεγμονή των τενόντων των καμπτήρων μυών των δακτύλων) και εν συνεχεία σε καρπιαίο σύνδρομο.
Η οστεοαρθρίτιδα, διάφορες φλεγμονώδεις παθήσεις (πχ ρευματοειδής αρθρίτιδα), παθήσεις του θυρεοειδούς, παλαιά κατάγματα στην περιοχή του καρπού, μπορεί επίσης να είναι υπεύθυνα.
Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ορμονικοί λόγοι μπορεί να προκαλέσουν σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα προς το τέλος της κύησης κυρίως, το οποίο όμως συνήθως υποχωρεί από μόνο του μετά τη γέννα.
Το σύνδρομο (δεν γνωρίζουμε γιατί), εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες ηλικίας μεταξύ 40 και 60 ετών. Στα τελευταία χρόνια παρατηρείται όλο και συχνότερα σε παιδιά εφηβικής ηλικίας λόγω της πολύωρης ενασχόλησης τους με υπολογιστές, joy sticks και βιντεοπαιχνίδια.
Πως το αντιμετωπίζουμε;
Εάν δεν αμελήσουμε, στα αρχικά και ήπια συμπτώματα το σύνδρομο μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά με πολύ καλά αποτελέσματα.
Θα χρειαστεί βέβαια να αποκλειστούν άλλες παθήσεις με παρόμοια συμπτώματα, όπως π.χ. καταστάσεις που σχετίζονται με αυτό που συνηθίσαμε να λέμε αυχενικό σύνδρομο. Είναι πιθανό πως για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση θα χρειαστεί να γίνουν κάποιες εξετάσεις. Αυτές είναι το ηλεκτρο-μυογράφημα και ο έλεγχος της αγωγιμότητας των νευρών του καρπού.
Η φαρμακευτική θεραπεία περιλαμβάνει κυρίως αντιφλεγμονώδη, για να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα της φλεγμονής. Ενίοτε προστίθεται κορτικοειδές ή και γίνεται τοπική ένεση λιδοκαϊνης.
Στον ασθενή είναι καλό να δοθεί νάρθηκας που θα ακινητοποιεί την περιοχή του καρπού, θα εμποδίζει τις απότομες κινήσεις και τις στροφές και θα παρέχει στο χέρι την ευκαιρία να ξεκουραστεί. Τον νάρθηκα πρέπει να τον κρατάμε και τη νύχτα για να μην πιέζεται το χέρι σε άβολες θέσεις.
Η τοπική εφαρμογή ψυχρού επιθέματος (πάγος) μπορεί να φανεί χρήσιμη στην ανακούφιση του πόνου.
Φυσικά ο ασθενής δεν πρέπει να κάνει βαριά εργασία με το χέρι αυτό και έτσι για διάστημα 2 εβδομάδων συνήθως (όσο κρατάει η θεραπεία) πρέπει να διακόψει την εργασία του και να ξεκουράσει τον καρπό. Ιδιαίτερη σημασία έχει (στις περιπτώσεις που προέρχονται από μηχανική επιβάρυνση), να εντοπίσουμε την αιτία που το προκάλεσε και να την αποφεύγουμε. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο, κυρίως όταν σχετίζεται με επαγγελματική δραστηριότητα.
Μετά την υποχώρησητων αρχικών συμπτωμάτων με τη βοήθεια των αντιφλεγμονωδών (τα οποία όταν παίρνουμε πρέπει να προσέχουμε γιατί μπορεί να πειράξουν το στομάχι), ο ασθενής μπορεί να αρχίσει φυσιοθεραπεία.
Ο φυσιοθεραπευτής θα χρησιμοποιήσει διάφορες μεθόδους και μέσα όπως υπέρηχους, laser, ηλεκτροθεραπεία, δινόλουτρα και άλλα, ώστε να περιοριστεί η φλεγμονή. Ο ασθενής μπορεί να διδαχτεί να κάνει ειδικές ασκήσεις στον καρπό και τον αγκώνα ώστε να αποκατασταθεί και να διατηρηθεί η λειτουργικότητα του μέσου νεύρου και των μυών της περιοχής. Ο νάρθηκας ακινητοποίησης προοδευτικά θα αφαιρεθεί και θα μπει στη θέση του ένας άλλος που επιτρέπει κινήσεις αλλά μειώνει την πίεση που ασκείται.
Ο ασθενής πρέπει μετά την πλήρη αποκατάσταση, να αποφεύγει τις μεγάλες μηχανικές επιβαρύνσεις και να προσέχει για να αποφεύγει τυχόν τραυματισμούς. Συνήθως, μετά την θεραπεία η νόσος δεν υποτροπιάζει. Μόνιμες βλάβες επίσης, μετά από μια προσβολή δεν παραμένουν στο χέρι ή τον καρπό.
Υπάρχουν εντούτοις ασθενείς πού τα συμπτώματα τους και μετά από θεραπεία δεν υποχωρούν και παραμένουν έντονα. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνιστάται η χειρουργική επέμβαση για να αποσυμπιεστεί το νεύρο στον καρπιαίο σωλήνα και να επανέλθει η λειτουργικότητα του χεριού. Υπάρχουν διάφορι τρόποι χειρουργικής παρέμβασης. Η ανοικτή μέθοδος και η ημι-ανοικτή κυρίως που εφαρμόζονται και σήμερα. Τελευταία αντικαταστάθηκαν με την ενδοσκποπική μέθοδο η οποία έχει πολλά πλεονεκτήματα. Μεταξύ αυτών η μικρότατη τομή που δεν αφήνει ουλή, η ταχεία επουλωση, κυρίως όμως η διενέργεια της επέμβασης με πλήρη εποπτεία του χειρουργικού πεδίου, λόγω της ενδοσκοπικής μικροκάμερας.
