Μαζί με τα παιδιά δίνουν και οι γονείς εξετάσεις!
Συγγραφέας Λίζα Βάρβογλη Γράφτηκε στις ,
Η περίοδος των εξετάσεων είναι κατεξοχήν στρεσογόνος, όχι μόνο για τους μαθητές και τις μαθήτριες που μελετούν και διαγωνίζονται, αλλά και για τους γονείς τους, οι οποίοι παραστέκονται στα παιδιά τους και προσπαθούν με κάθε τρόπο να τα βοηθήσουν. Ας εξετάσουμε λοιπόν κάποιες παραμέτρους αυτού του κρίσιμου ζητήματος: τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια στα παιδιά τους στη διάρκεια της δοκιμασίας αυτής.
Είναι καλός μαθητής το παιδί μου-Είμαι εγώ καλός γονιός; Η διπλή αυτή ερώτηση-κλειδί που κάνει στον εαυτό του κάθε γονιός του οποίου το παιδί δίνει εξετάσεις συχνά αποτελεί πηγή άγχους τόσο για τον γονιό όσο και για το παιδί, μια που η «αξία» του ενός ή του άλλου κρίνεται εντελώς μονοδιάστατα, από τις επιδόσεις του μαθητή. Ο γονιός αισθάνεται ότι κρίνεται και ο ίδιος μέσα από τη διαδικασία της πανελλαδικής αξιολόγησης των ικανοτήτων του παιδιού, στο αν μπόρεσε να σταθεί καλός και υποστηρικτικός στο παιδί του, αν του παρείχε αρκετά, όπως κράτημα βιβλίου, φροντιστήρια και ιδιαίτερα, κοκ. Στο μυαλό του γονιού είναι πιθανό ότι η επιτυχία ή αποτυχία του παιδιού στις εξετάσεις με κάποιον τρόπο αντανακλά στις γονεϊκές ικανότητες και αποτελεί βασανιστικό ερώτημα που παίρνει την απάντησή του μόνο όταν βγουν τα αποτελέσματα. Μια ανατοποθέτηση στο ζήτημα μπορεί να προσφέρει ουσιαστική βοήθεια στο άγχος και των δύο πλευρών, όταν αμφότεροι αντιληφθούν ότι το παιδί δεν γράφει καλά για να ευχαριστήσει ο γονιός και ο γονιός δεν θεωρεί το παιδί του –και κατ’ επέκταση τον εαυτό του- επιτυχημένο μόνο όταν το παιδί πάει καλά στις εξετάσεις.
Ποιανού οι επιθυμίες εκπληρώνονται; Κανείς θα πρέπει να σταθεί και να αναρωτηθεί αυτό ακριβώς, όταν συλλογίζεται τα σχετικά με τις εξετάσεις και την επιτυχία ή ακόμα και την αποτυχία του παιδιού του. Υπάρχουν περιπτώσεις που ένα παιδί επιλέγει ως πρώτη επιλογή κάποια σχολή ΤΕΙ, που εμπίπτει άμεσα στη σφαίρα των ενδιαφερόντων του και η οποία όμως δεν ανήκει σε αντίστοιχο ΑΕΙ (όπως εργοθεραπεία, φυσιοθεραπεία), για να συναντήσει τη σφοδρή αντίδραση και εναντίωση των γονιών του. Είναι πιθανό οι γονείς να τρέφουν κρυφές επιθυμίες για την καριέρα των παιδιών τους, συχνά, τροφοδοτούμενες από τα δικά τους ματαιωμένα νεανικά όνειρα, με αποτέλεσμα να ωθούν το παιδί προς μια κατεύθυνση την οποία ίσως το ίδιο δεν επιθυμεί. Η κοινωνική καταξίωση στην οποία μπορεί να στοχεύουν οι γονείς δεν έρχεται όμως αποκλειστικά μέσω της εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Καλύτερα πρώτος στο χωριό παρά τελευταίος στην πόλη: Η λαϊκή θυμοσοφία συμπληρώνει εύγλωττα το παραπάνω, μια που συχνά είναι σημαντικότερο να κάνει κάποιος καλά αυτό που επιλέγει, ακόμα και αν αυτό θεωρείται μικρότερης σημασίας από κάτι άλλο, παρά να προσπαθεί ασθμαίνοντας να τελειώσει κάτι στο οποίο ούτε καλός είναι ούτε τον ενδιαφέρει. Επομένως είναι ζήτημα επιλογής του παιδιού σε ποια σχολή θέλει να περάσει και όχι του γονιού. Οι γονείς καλούνται λοιπόν να δώσουν «εξετάσεις» και να αξιολογήσουν τις πεποιθήσεις τους σε αυτό και το προηγούμενο ερώτημα.
Οταν η πεπατημένη γίνεται… πολυπερπατημένη και δυσδιάβατη: Ο επαγγελματικός προσανατολισμός στις μέρες μας, καθώς και η σύνδεση ανάμεσα σε πτυχίο ΑΕΙ και αγορά εργασίας έχουν αλλάξει ριζικά. Όταν οι γονείς δίνουν συμβουλές επαγγελματικού προσανατολισμού στα παιδιά τους βασίζονται στις δικές τους προσωπικές και κοινωνικές εμπειρίες, που όμως συχνά είναι παρωχημένες και εκτός πραγματικότητας. Η εμμονή στα παραδοσιακά καταξιωμένα επαγγέλματα είναι παρωπιδοφόρος και δεν επιτρέπει στο γονιό να δει ότι πολλά από αυτά έχουν κορεστεί, έχουν πληθώρα πτυχιούχων και δεν εγγυώνται ούτε οικονομική αλλά ούτε και κοινωνική καταξίωση, παρά καταλήγουν σε απογοήτευση και στο να γίνει κανείς ένα νούμερο στη στρατιά των ανέργων. Από την άλλη, λόγω έλλειψης πληροφόρησης (οπότε και σε αυτό το σημείο οι γονείς δεν τα πάνε και πολύ καλά στις δικές τους…εξετάσεις) οι γονείς δε γνωρίζουν τα νέα επαγγέλματα, τις εξελίξεις στο χώρο της τεχνολογίας και τις νέες προοπτικές σπουδών και επαγγελματικής εξέλιξης που ανοίγονται στα παιδιά τους. Ετσι, η λανθασμένη ώθηση που μπορεί να τους δώσουν πιθανόν να οδηγήσει σε απογοητεύσεις και στις δύο πλευρές.
Πως να εμψυχώσω το παιδί μου όταν παραπονιέται ότι δεν θα τα καταφέρει στις εξετάσεις και απογοητεύεται; Καθώς το άγχος των παιδιών αυξάνεται και κορυφώνεται μέσα στην περίοδο των εξετάσεων, είναι επόμενο να προκύψουν ερωτήματα και δηλώσεις του τύπου «και τι θα γίνει αν δεν περάσω;», «αν δεν περάσω τελειώνουν όλα». Συχνά οι γονείς πέφτουν στην παγίδα του να απαντήσουν στο εμφανές σκέλος της ερώτησης, το «τι θα γίνει αν δεν περάσω», με το από καρδιάς κοινότυπο, αλλά καθόλου παρήγορο, «δε χάθηκε ο κόσμος!». Σε αυτές τις ερωτήσεις το παιδί δεν ψάχνει μια απάντηση για το τι θα γίνει μετά, αλλά για το υποκειμενικά οδυνηρό «εδώ και τώρα» του. Η καλύτερη αντιμετώπιση είναι η κατά μέτωπο επίθεση εναντίον του… εχθρού (του άγχους), με συγκεκριμένες πληροφορίες άμεσα σχετιζόμενες με τις εξετάσεις. Είναι σημαντικότερο να υπενθυμίσει ο γονιός στο παιδί ότι έχει ήδη προετοιμαστεί καλά, έχει καλούς βαθμούς στα διαγωνίσματα, έχει δώσει πολλά δείγματα της γνώσης και της προετοιμασίας του πάνω στα θέματα των εξετάσεων κι επομένως είναι έτοιμο για επιτυχία και όχι για αποτυχία, παρά να δώσει ασαφείς βεβαιώσεις περί εξυπνάδας ή για το ότι οι εξετάσεις δεν είναι η συντέλεια του κόσμου (πρέπει να περαστεί και αυτό το μήνυμα, αλλά όχι αποκλειστικά).
Καλή επιτυχία σε όλους!
