Βαλανοποσθικές συμφύσεις, Φίμωση , Παραφίμωση
Φίμωση αποκαλείται η αδυναμία αποκάλυψης της βαλάνου κατά την προς τα πίσω έλξη του δέρματος της ακροποθίας. Κατά την νεογνική ηλικία, σε 50% περίπου των αγοριών δεν είναι δυνατή η αποκάλυψη της βαλάνου, και το γεγονός αυτό δεν πρέπει να θεωρείται παθολογικό. Με την πάροδο της ηλικίας γίνεται σταδιακή αποκάλυψη της βαλάνου, ενώ παραμένει δυσχερής σ’ένα μικρό ποσοστό ακόμα και των εφήβων.
Οι τρεις διαφορετικές κλινικές καταστάσεις στις οποίες οφείλεται η φίμωση είναι οι βαλανοποσθικές συμφύσεις (Α), η στένωση ή δακτύλιος ακροποσθίας (μερική ή φυσιολογική φίμωση) (Β) και η ουλώδης στένωση της ακροποσθίας (ολική ή παθολογική φίμωση) (Γ).
Παθολογική ουλώδης φίμωση δεν παρατηρείται πριν την ηλικία των 5 ετών. Ως εκ τούτου σπάνια απαιτείται η ιατρική παρέμβαση πριν από αυτήν την ηλικία. Δυστυχώς, πολλές φορές παρατηρείται το φαινόμενο ιατροί και μητέρες να επιμένουν από την νεογνική και βρεφική ηλικία στη συστηματική έλξη της ακροποσθίας προς τα πίσω, με αποτέλεσμα πολλές φορές τον τραυματισμό-ουλοποίησή της και δημιουργία παθολογικής φίμωσης. Η λανθασμένη εντύπωση για ανάγκη καθαρισμού της περιοχής συνήθως οδηγεί σε τέτοιες πρακτικές μη αναγκαίες και πιθανότατα επικίνδυνες. Επίσης η πρακτική αυτή ακόμα και σε μεγαλύτερες ηλικίες μπορεί να οδηγήσει σε επεισόδιο παραφίμωσης (οίδημα λόγω αδυναμίας επαναφοράς της ακροποσθίας για να καλύψει την βάλανο μετά από πλήρη έλξη αυτής προς τα πίσω), κατάσταση επείγουσα μια και η καθυστέρηση στην ανάταξη από παιδοχειρουργό μπορεί να απαιτεί χειρουργική επέμβαση.
Σχετικές ενδείξεις για την λύση των βαλανοποσθικών συμφύσεων στο παιδοχειρουργικό ιατρείο αφού αποτύχει η συντηρητική αντιμετώπιση με τοπική εφαρμογή ειδικών σκευασμάτων αποτελούν: η παραμονή τους λίγο πριν την ηλικία των 5 ετών, το ιστορικό ουρολοίμωξης, το ιστορικό βαλανοποσθίτιδων (φλεγμονή με διαπύηση δέρματος του πέους). Η λύση των βαλανοποσθικών συμφύσεων πραγματοποιείται στο ιατρείο, μετά την τοπική εφαρμογή ισχυρής αναισθητικής αλοιφής μισή ώρα πριν. Είναι μια ανώδυνη και αναίμακτη ιατρική πράξη, κατά την οποία πραγματοποιείται αποκόλληση του δέρματος της ακροποσθίας από την βάλανο με ένα αμβλύ εργαλείο, χωρίς να απαιτείται κάποια τομή με αιχμηρό εργαλείο («κόψιμο ή σκίσιμο»). Το παιδί έχει κάποιες ενοχλήσεις μετά το πέρας της ιατρικής πράξης (τσούξιμο-κάψιμο) που επιδεινώνονται κατά την ούρηση και διαρκούν κάποιες ημέρες, αντιμετωπίζεται όμως με κοινά αναλγητικά και αλοιφές. Αξίζει να σημειωθεί ότι η λύση των βαλανοποσθικών συμφύσεων σε νεαρότερη ηλικία χωρίς την ύπαρξη ένδειξης, εκτός του ότι μπορεί λόγω τραυματισμών να οδηγήσει σε δευτεροπαθή ουλώδη φίμωση έχει επιπλέον μεγάλα ποσοστά υποτροπής. Εξάλλου αποτελεί μια όχι ευχάριστη εμπειρία για το παιδί και την οικογένεια (τσούξιμο-κάψιμο κατά την ούρηση για κάποιες ημέρες), που καλό είναι να αποφεύγεται αν δεν είναι απαραίτητη.
Η παθολογική φίμωση (ουλώδης) αντιμετωπίζεται χειρουργικά (περιτομή) αν και όποτε αυτή εμφανισθεί μετά την ηλικία των 5 ετών.
Η στένωση/δακτύλιος ακροποσθίας αντιμετωπίζεται χειρουργικά σε περίπτωση αναφερόμενων επώδυνων στύσεων ή μη αποκάλυψη της βαλάνου με το πέος σε στύση κατά την εφηβεία ή μετά από επεισόδιο παραφίμωσης, αφού αποτύχει η συντηρητική αντιμετώπιση με τοπική εφαρμογή ειδικών σκευασμάτων. Η χειρουργική αντιμετώπιση περιλαμβάνει την πλαστική ακροποσθίας ή την περιτομή.
Συμπερασματικά:
Η φίμωση είναι μια κατάσταση πολύ συχνή στα παιδιά, και σπάνια παθολογική
Δεν απαιτείται η προσπάθεια διάνοιξης της ακροποσθίας από τους γονείς για λόγους τοπικής καθαριότητας
Η λύση των βαλανοποσθικών συμφύσεων σε μικρή ηλικία και χωρίς ενδείξεις, έχει αυξημένα ποσοστά υποτροπής και πιθανή δευτερογενή παθολογική φίμωση
Απαιτείται παιδοχειρουργική εκτίμηση πριν την ηλικία των 5 ετών
Απαιτείται παιδοχειρουργική εκτίμηση μετά από ουρολοίμωξη ή βαλανοποσθίτιδα, μετά από επεισόδιο παραφίμωσης, σε αναφορά από το παιδί επώδυνων στύσεων, και σε μη δυνατή αποκάλυψη της βαλάνου με το πέος σε στύση κατά την εφηβεία