Τι είναι κιρσοί των κάτω άκρων;
Οι κιρσοί είναι το αντίτιμο του ανθρώπινου είδους από την όρθια στάση του σώματος που δημιουργεί συνθήκες στάσης του φλεβικού αίματος στα κάτω άκρα.
Είναι γνωστό νόσημα από την αρχαιότητα όπως φαίνεται και από την αναθηματική πλάκα πού αφιερώθηκε από ασθενή στον γιατρό του στην αρχαία Αθήνα.
Κιρσοί είναι η μόνιμη ανεύρυνση και διάταση φλεβών του επιπολής φλεβικού δικτύου των κάτω άκρων δηλαδή της μείζονος ή/και της ελάσσονος σαφηνούς φλέβας και των κλάδων τους.
Τι είναι οι ευρυαγγείες;
Είναι μια άλλη μορφή επιπολής φλεβικής ανεπάρκειας που αποτελεί αισθητικό μόνο πρόβλημα. Υπάρχουν συνήθως ακόμα και σε ασθενείς που δεν πάσχουν από κιρσούς αλλά πολύ συχνά μπορεί να συνυπάρχουν με αυτούς.
Ποια είναι η αιτία δημιουργίας των κιρσών;
Συνηθέστερη αιτία είναι η βαλβιδική ανεπάρκεια των φλεβών ή/και η ανεπάρκεια των διατιτραινουσών δηλαδή των φλεβών που φέρνουν σε επικοινωνία τις επιπολής με τις εν τω βάθει φλέβες.
Σπάνια συνυπάρχει επίκτητη ή συγγενής ανεπάρκεια ή υποπλασία του εν τω βάθει φλεβικού δικτύου.
Ποιοι είναι οι προδιαθβσικοί παράγοντες δημιουργίας των κιρσών;
Οι φλέβες των ποδιών εξωθούν το αίμα προς την καρδιά κάθε φορά που συσπώνται οι μύες του ποδιού ενώ οι βαλβίδες αποτρέπουν την παλινδρόμηση αίματος κατά τη χάλαση των μυών (όπως συμβαίνει στην βάδιση – μυϊκή αντλία)
Κύριοι παράγοντες λοιπόν είναι:
- η παρατεταμένη ορθοστασία χωρίς βάδιση
- η εργασία σε καθιστή θέση
- η κληρονομικότητα (ατελής λειτουργία βαλβίδων)
Άλλοι σημαντικοί επίσης παράγοντες είναι:
- η κύηση λόγω της ορμονικής επίδρασης στο φλεβικό τοίχωμα
- η παχυσαρκία
- η χρήση στενών ενδυμάτων
- η έκθεση στον ήλιο ή άλλες πηγές θερμότητας
Ποια είναι τα συμτττώματα των κιρσών;
Όπως σε όλα τα νοσήματα υπάρχουν διάφορα στάδια της νόσου:
- Χωρίς συμπτώματα αλλά με ορατούς κιρσούς
- Αίσθημα βάρους και καυστικού άλγους ιδίως στην ανάπαυση
- Οίδημα του άκρου και ευαισθησία στην ψηλάφηση κατά μήκος των φλεβών που έχουν κιρσούς
- Στάδιο με επιπλοκές των κιρσών που είναι: αρχικά η σκλήρυνση και υπέρχρωση του δέρματο συνήθως πάνω από τον αστράγαλο και αν ο ασθενής μείνει χωρίς θεραπεία η δημιουργία ενό( έλκους που δεν θεραπεύεται εύκολα (άτονο έλκος)
ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΠΙΠΛΟΚΗ ΤΩΝ ΚΙΡΣΩΝ ΕΙΝΑΙ Η ΟΡΟΜΒΩΣΗ ΤΟΥΣ
(επιπολής φλεβική θρόμβωση – κατάσταση που σπάνια μεν είναι απειλητική αλλά σημαίνει ότι ο ασθενής πρέπει να λάβει θεραπεία)
Ποια είναι η θεραπεία των κιρσών;
Στα αρχικά στάδια η θεραπεία είναι συντηρητική και περιλαμβάνει:
- Αύξηση της σωματικής άσκησης (βάδιση, κολύμπι)
- Αποφυγή των καταστάσεων που προδιαθέτουν στη δημιουργία κιρσών
- Χρήση ιατρικών ελαστικών καλτσών (διάφορες μορφές για γυναίκες και άνδρες)
- Φαρμακευτική αγωγή(που συνήθως δρα μεν ανακουφιστικά αλλά όχι και θεραπευτικά)
Ποια είναι η θεραπεία των κιρσών;
Σε προχωρημένα στάδια με έντονα συμπτώματα ή όταν έχουν εμφανισθεί ήδη επιπλοκές η ορθότερη αντιμετώπιση είναι με χειρουργική επέμβαση και οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται είναι:
Σαφηνεκτομή. Σε αυτήν την μικρού κινδύνου και διάρκειας (1-1.5 ώρα) επέμβαση που γίνεται συνήθως με τοποπεριοχική αναισθησία, γίνεται αφαίρεση των σαφηνών καθώς και όλων των κλάδων τους που ανεπαρκούν. Ο/Η ασθενής κινητοποιείται συνήθως την ίδια ημέρα και η νοσηλεία του διαρκεί 1 ημέρα.
Εναλλακτικές επεμβατικές τεχνικές (μικρότερου τραύματος):
1. Θερμική κατάλυση με καθετήρα ραδιοσυχνοτήτων ή φωτοπηξίας (Radiofrequency ablation ή Laser ablation)
2. Σκληροθεραπεία με αφρό
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των εναλλακτικών επεμβατικών τεχνικών σε σχέση με την κλασσική σαφηνεκτομή;
1. Radiofrequency ablation ή Laser ablation
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
- γίνονται συνήθως με τοπική αναισθησία με ειδικό καθετήρα
- με λιγότερες ή και χωρίς τομές (καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα;)
- δεν εμφανίζεται αιμάτωμα στην περιοχή της φλεβικής εκτομής – κινητοποιείται ακόμα ταχύτερα ο ασθενής
- έχουν συγκρίσιμα αποτελέσματα με την σαφηνεκτομή σε ασθενείς με ήπιους κιρσούς (αρχικών σταδίων)
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
- έχουν μεγαλύτερο κόστος
- σπάνια μπορεί να εμφανισθεί θερμικό έγκαυμα του δέρματος πάνω από τη φλέβα που συνήθως υποχωρεί γρήγορα
- έχουν κατώτερα αποτελέσματα (και δεν απευθύνονται) σε ασθενείς με προχωρημένους κιρσούς / επιπλοκές
Radiofrequency ablation
Laser ablation
Και στις δύο τεχνικές εισάγεται ένας καθετήρας στην φλέβα (1), ενεργοποιείται ο καθετήρας που παράγει θερμότητα η οποία καταστρέφει το φλεβικό ενδοθήλιο (2) και στη συνέχεια καθώς απομακρύνεται αργά ο καθετήρας η φλέβα συρρικνώνεται και σφραγίζει (3).
Κάποιας μορφής Laser στη θεπαπεία μικρών μπορεί να χρησιμοποιηθεί επίσης και ευρυαγγειών (κυρίως στο πρόσωπο)
Ποιοι είναι τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των εναλλακτικών επεμβατικών τεχνικών σε σχέση με την κλασσική σαφηνεκτομή;
2. Σκληροθεραπεία με αφρό (μέθοδος Tessari)
Γίνεται με ενέσεις σκληρυντικής ουσίας που έχει αναμιχθεί με αέρα και επιτυγχάνει χημική καταστροφή του φλεβικού τοιχώματος με αποτέλεσμα την απόφραξή του.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
- δεν χρειάζεται αναισθησία και νοσηλεία
- έχει μικρό κόστος
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
- έχει κατώτερα αποτελέσματα από τις άλλες τεχνικές
- μπορεί να εμφανισθεί δυσχρωμία του δέρματος στην περιοχή έγχυσης
ΟΔΗΠΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ
- Αποφύγετε την ορθοστασία ή την καθιστική εργασία για ώρες (ιδιαίτερα σε συνδυασμό με έκθεση σε θερμότητα πχ. σιδέρωμα)
- Βαδίζετε / ασκηθείτε καθημερινά (πολύ ευνοϊκή η επίδραση της κολύμβησης)
- Μειώστε το σωματικό σας βάρος
- Αποφύγετε την άμεση έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία και σε άλλες πηγές θερμότητας (π.χ. ζεστό νερό)
- Χρησιμοποιείστε χαμηλού / μέσου μεγέθους τακούνι (3-4 εκ) και αποφύγετε την ένδυση με στενά ρούχα
- Χρησιμοποιείστε ελαστικές κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης (ακόμα και αν δεν έχετε ορατούς / εκτεταμένους κιρσούς)