Τράπεζα μητρικού γάλακτος – Μάθε πώς μπορεί να σωθεί ένα πρόωρο νεογνό
Συγγραφέας Γιώργος Λιόσης Γράφτηκε στις ,
Η σύνθεση του μητρικού γάλακτος αποδεικνύει ότι μπορεί να σώσει κυριολεκτικά ένα πρόωρο νεογνό ενώ διασφαλίζει την ανάπτυξη ενός νεογέννητου υπό φυσιολογικές συνθήκες.
Στην Ελλάδα έχουμε την τύχη να υπάρχουν δύο τράπεζες γάλακτος, όπου στην κυριολεξία σώζουν δεκάδες ζωές κυρίως πρόωρων μωρών. Είναι η Τράπεζα μητρικού γάλακτος στο μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου» και η δεύτερη στο «Αγία Σοφία».
Μια ουσιαστική συνέντευξη με τον νεογνολόγο Λιόση Γιώργο, διευθυντή του Νεογνολογικού Τμήματος στο μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου» και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής Θηλασμού, με σκοπό να αναδείξουμε το σπουδαίο έργο και την ανάγκη λειτουργία της τράπεζας γάλακτος.
Ε.Β.: Κύριε Λιόση, από πότε υφίσταται η τράπεζα μητρικού γάλακτος στην Ελλάδα;
Γ.Λ.:Η Ελλάδα είναι πρωτοπόρος σε σχέση πολλά άλλα κράτη. Το 1909, λειτούργησε η πρώτη τράπεζα γάλακτος στην Βιέννη, ενώ λίγο αργότερα, το 1919 ακολούθησαν οι ΗΠΑ, στη Βοστόνη. Στην Ελλάδα, πρώτα το μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου» είναι αυτό που ξεκίνησε την τράπεζα γάλακτος το 1947 και ακολούθησε μετά το «Αγία Σοφία».
Το πρώτο ηλεκτρικό ψυγείο έγινε δωρεά το 1948 και αυτό βοήθησε στη διατήρηση του μητρικού γάλακτος.
Σκοπός είναι να δημιουργηθεί τράπεζα γάλακτος σε κάθε νοσοκομείο που έχει νεογνά. Ενώ στη νοσηλεία των πρόωρων μωρών είμαστε αρκετά καλά και η επιβίωση είναι αρκετά υψηλή, έχουμε μείνει μόνο με 2 τράπεζες μητρικού γάλακτος και αυτό θα πρέπει να αλλάξει.
Ε.Β.: Ως νεογνολόγος δηλώνεται ότι το μητρικό γάλα είναι αυτό που σώζει κυριολεκτικά τη ζωή των προώρων μωρών;
Γ.Λ.:Τα τελευταία χρόνια όπως και στις άλλες ανεπτυγμένες χώρες έτσι και στην χώρα μας, ένα μεγάλο ποσοστό των πρόωρων νεογνών επιβιώνει. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα περρισσότερα εξ΄αυτών τρέφονται με μητρικό γάλα. Από τη πρώτη μέρα που γεννιέται ένα πρόωρο μωρό, χορηγείται με καθετήρα μικρή ποσότητα, 1-2 cc μητρικού γάλακτος (πρωτόγαλα) για την άμυνα του οργανισμού.
Το πρωτόγαλα είναι ιδανικό για την σίτιση του πρόωρου νεογνού γιατί περιέχει αυξημένη ποσότητα πρωτεΐνης και άλλων στοιχείων που συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη του προώρου και ιδιαίτερα του εγκεφάλου του.
Μία από τις σπουδαιότερες ιδιότητες του μητρικού γάλακτος είναι η ανοσολογική προστασία που παρέχει στο βρέφος, αφού είναι πλούσιο σε αντισώματα, κύτταρα και άλλους παράγοντες. Έτσι λοιπόν συμβάλλει στη μείωση του ποσοστού των λοιμώξεων, που είναι η κύρια αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας των πρόωρων νεογνών.
Το πρωτόγαλα συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη των οργάνων του πρόωρου που δεν έχει προλάβει να αναπτυχθεί (να ωριμάσει). Σύμφωνα με μελέτες το πρωτόγαλα συμβάλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη του εντέρου και επομένως στην απορρόφηση των διαφόρων θρεπτικών συστατικών του μητρικού γάλακτος.
Αξίζει να τονίσουμε ότι ακόμα και μικρή ποσότητα μητρικού γάλακτος μπορεί να σώσει ένα, δύο και περισσότερα πρόωρα νεογνά από νεκρωτική εντεροκολίτιδα και λοιμώξεις.
Ε.Β.:Γιατί χρειάζεται δότρια, η μητέρα δεν μπορεί να θηλάσει το νεογνό;
Γ.Λ.:Παρά τις προσπάθειες που γίνονται από τις μητέρες και το προσωπικό των τμημάτων πρόωρων ένα μικρό ποσοστό που δεν ξεπερνά το 30% καταφέρνει να θηλάσει το πρόωρο νεογνό του. Αυτό οφείλεται στην ψυχολογία της μητέρας, το στρες που έχει και την αγωνία της για να επιβιώσει το πρόωρο μωρό της που μπορεί να ζυγίζει ακόμα και 500 με 600 γραμμάρια. Μια άλλη αιτία μπορεί να είναι ανωριμότητα του μαστού της μητέρας.
Η τράπεζα μητρικού γάλακτος στο «Έλενα», λειτουργεί για τις πρώτες μέρες της ζωής πρόωρου νεογνού σαν γέφυρα μεταξύ μητέρα και πρόωρου, εξασφαλίζοντας μητρικό γάλα από δότρια μέχρι η μητέρα να καταφέρει να σιτίσει το παιδί της με γάλα αποκλειστικά δικό της.
Το προσωπικό της τράπεζας μητρικού γάλακτος του μαιευτηρίου από τη πρώτη στιγμή μετά την γέννηση προσεγγίζει τη μητέρα και της δείχνει πώς θα αντλήσει γάλα.
Ε.Β.:Δεν υπήρξε ποτέ φόβος μητέρας για το μητρικό γάλα μια δότριας που δεν γνωρίζει, ιδίως σε μια εποχή που έχουμε επικίνδυνες ασθένειες όπως το AIDS;
Γ.Λ.: Όχι, διότι η μητέρα που γίνεται δότρια γάλακτος επικοινωνεί μαζί μας και πρώτα συμπληρώνει μια λίστα ερωτήσεων, υποβάλλεται σε μια διαδικασία εξετάσεων και καταγράφεται ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό.
Επίσης το μητρικό γάλα της τράπεζας, υφίσταται μια ειδική διαδικασία που λέγεται παστερίωση. Η διαδικασία αυτή εξουδετερώνει τους παθογόνους μικροοργανισμούς όπως π.χ. το ιό του AIDS και έτσι αποκλείεται η μετάδοση οποιασδήποτε νόσου από την δότρια μέσω του μητρικού γάλακτος στο νοεγνό.
Ε.Β.: Τι πρέπει να ξέρουν οι μανούλες που επιθυμούν να γίνουν δότριες μητρικού γάλακτος, εκτός του σπουδαιότερου, ότι σώζουν ένα πρόωρο μωρό;
Γ.Λ.:Θα πρέπει να έχουν καλή υγεία, να μην πάσχουν δηλαδή από χρόνιες νόσους.
Να μην έχουν μεταγγισθεί και να μην έχουν κάνει τατουάζ τον τελευταίο χρόνο.
Να μην έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργάνων τους τελευταίους έξι μήνες.
Να μην έχουν ταξιδέψει σε χώρες της Αφρικής τα τρία τελευταία χρόνια.
Δεν θα πρέπει να είναι στην κατηγορία υψηλού κινδύνου για να μολυνθούν από τον ιό ΗIV.
Να μην είναι καπνίστριες
Να μην καταναλώνουν πάνω από δύο δόσεις αλκοολούχων ποτών την ημέρα.
Να μην καταναλώνουν πάνω από τρία καφεϊνούχα ποτά την ημέρα π.χ. καφέ, τσάι, κόκα κόλα.
Να μην παίρνουν βότανα εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις.
Να μην κάνουν χρήση ναρκωτικών.
Να μην έχουν συντρόφους οι οποίοι έχουν κίνδυνο να μολυνθούν από HIV.
Οι σύντροφοί τους να μην είναι χρήστες ουσιών.
Οι σύντροφοί τους να μην έχουν σχέσεις με άλλους άνδρες.
Να μην έχουν σεξουαλικούς συντρόφους που πάσχουν από αιμορροφιλία ή λαμβάνουν θεραπεία με υποκατάστατα αίματος.
Για τις μανούλες που θηλάζουν και επιθυμούν να γίνουν δότριες σώζοντας ένα νεογνό, μπορούν να επικοινωνήσουν με την Τράπεζα Μητρικού Θηλασμού στο μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου» στα τηλ: 210.64.62.782 – 2132051360.
από Ελένη Βασιλοπούλου, δημοσιογράφο
