Υπερθυρεοειδισμός
Συγγραφέας Μαρία Μπουγουλιά Γράφτηκε στις ,
Κατά τον υπερθυρεοειδισμό ο θυρεοειδής υπερλειτουργεί (εκκρίνει μεγαλύτερες ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών).Οι ορμόνες που παράγονται από το θυρεοειδή αδένα είναι η τριϊωδοθυρονίνη (Τ3) και η τετραϊωδοθυρονίνη (Τ4).
Πόσο συχνός είναι ο υπερθυρεοειδισμός;
Ο υπερθυρεοειδισμός εμφανίζεται κατά κύριο λόγο σε ηλικίες μεταξύ 20 και 40 ετών. Προσβάλλει το γυναικείο φύλο 6 φορές συχνότερα από το ανδρικό.
ΑΙΤΙΑ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΥ
Ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες.
• Αυτοάνοσος υπερθυρεοειδισμός ή νόσος του Graves. Είναι η πιο συχνή αιτία υπερθυρεοειδισμού. Η νόσος Graves είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα. Αυτό σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο φυσιολογικά προστατεύει το σώμα και βοηθά στην καταπολέμηση μιας νόσου, παράγει αντισώματα που επιτίθενται στονίδιο τον θυρεοειδή αδένα
Παρότι μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία σε άνδρες ή γυναίκες, η νόσος Graves είναι πιο συχνή σε γυναίκες ηλικίας μεταξύ 20 και 50 ετών, οι οποίες συχνά έχουν οικογενειακό ιστορικό νοσημάτων του θυρεοειδούς αδένα.
Η νόσος Graves μπορεί επίσης να προκαλέσει οίδημα πίσω από τα μάτια που είναι δυνατόν να οδηγήσει στην προς τα έξω διόγκωσή τους. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται ενδοκρινική οφθαλμοπάθεια και είναι σχετικά σπάνια.
• Τοξικό αδένωμα του θυρεοειδούς.Στην περίπτωση αυτή ένας καλοήθης όγκος του θυρεοειδούς παράγει μεγάλες ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών ανεξάρτητα από τον υπόλοιπο θυρεοειδή αδένα.
• Θυρεοειδίτιδα DeQuervain.Η θυρεοειδίτιδα αποτελεί μια φλεγμονή του θυρεοειδούς και για το λόγο αυτό συνοδεύεται συχνά από πυρετό και πόνο στην περιοχή.Συνήθως, η κατάσταση αυτή διαρκεί λίγους μήνες και στη συνέχεια αποκαθίσταται η λειτουργία του θυρεοειδούς ή ενδέχεται να εμφανιστεί υποθυρεοειδισμός.
Άλλα σπανιότερα αίτια υπερθυρεοειδισμού είναι η περίπτωση ατόμων που λαμβάνουν θυρεοειδικές ορμόνες σε μορφή φαρμάκου για διάφορους λόγους(υπερδοσολογία), ορισμένοι όγκοι της υπόφυσης, μιας ειδικής περιοχής του εγκεφάλου, μερικές σπάνιες κληρονομικές διαταραχές και παρουσία θυρεοειδικού ιστού σε κάποιο άλλο μέρος του σώματος(πχ strumaovari), ή από ορισμένα φάρμακα (αμιοδαρόνη, Ιντερφερόνη-α)
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
- Ταχυκαρδία (αίσθημα παλμών)
- Νευρικότητα, Άγχος, ευερεθιστότητα, δυσκολία στον ύπνο
- Μυϊκή αδυναμία-ειδικά στα χέρια και τους μηρούς, που πολλές φορές δυσκολεύει να σηκώσετε βαριά αντικείμενα ή να ανεβείτε σκάλες.
- Μειωμένη αντοχή
- Διάρροια
- Υπερβολική εφίδρωση
- Τρέμουλο στα χέρια
- Απώλεια βάρους, παρά την όρεξη για φαγητό
- Δυσανεξία στη ζέστη
- Τριχόπτωση
- Δερματικά προβλήματα
- Διάρροια ή συχνές κενώσεις
- Προβλήματα από τα μάτια (αίσθημα άμμου στα μάτια, δακρύρροια)
- Στις γυναίκες διαταραχές στην Έμμηνο Ρύση ή και διακοπή της περιόδου.
- Στους άνδρες γυναικομαστία, διαταραχές στη στύση.
Ο υπερθυρεοειδισμός αρχίζει συνήθως αργά και τα συμπτώματα μπορεί αρχικά να εκληφθούν ως απλή νευρικότητα λόγω στρες.Ότανεμφανίζεται κάποιο ή κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα, συμβουλευόμαστε τον Ενδοκρινολόγο μας.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
- Οι περισσότερες παθήσεις του θυρεοειδούς αντιμετωπίζονται επαρκώς με φαρμακευτική αγωγή. Η νόσος Graves είναι μια ιάσιμη ασθένεια και με την κατάλληλη θεραπεία μπορεί εύκολα να τεθεί υπό έλεγχο. Η παρακολούθηση θα πρέπει να είναι συστηματική, για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Για να αποφευχθούν τυχόν επιπλοκές, η νόσο Graves. πρέπει να διαγνωστεί
- και να θεραπευτεί νωρίς. Ο ενδοκρινολόγος, μπορεί να διαγνώσει τη νόσο Graves και να σας χορηγήσει την κατάλληλη αγωγή. Ακολουθείστε τις οδηγίες του γιατρού σας όσο αφορά την αγωγή σας και κανονίστε συχνές επισκέψεις, έτσι ώστε να παρακολουθεί την κατάστασή σας για οποιαδήποτε αλλαγή. Εάν παρατηρήσετε ΥΠΟΤΡΟΠΗ των συμπτωμάτων, επισκεφτείτε άμεσα το γιατρό σας, γιατί ίσως χρειάζεται αναπροσαρμογή της δόσης του φαρμάκου που λαμβάνετε ή ακόμα και αλλαγή του είδους της θεραπείας που λαμβάνετε.
Διαθέσιμες θεραπείες:
Τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα μειώνουν τη ποσότητα των ορμονών που παράγει ο θυρεοειδής αδένας.
Η θεραπεία με αντιθυρεοειδικά φάρμακα μετά από μια περίοδο 12-18 μηνών, συνήθως οδηγεί σε παρατεταμένη ύφεση της νόσου.Σε ασθενείς με τοξική οζώδη ή πολυοζώδη βρογχοκήλη, τα αντιθυρεοειδικά συνήθως χρησιμοποιούνται προσωρινά, μέχρι την οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος με ραδιενεργό ιώδιο ή χειρουργική επέμβαση.
Η προτιμώμενη ουσία είναι η μεθιμαζόλη.Σε έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες προτιμάται το propylthiouracil (PTU).Αυτά τα φάρμακα βοηθούν τον έλεγχο της νόσου, αλλά δεν μπορούν να τη θεραπεύσουν και γενικά δεν πρέπει να λαμβάνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Μπορεί να έχουν ήπιες παρενέργειες σε περίπου 5% των ασθενών που τα παίρνουν (δερματικό εξάνθημα, κνίδωση, γαστρεντερικές διαταραχές, περιστασιακά πυρετό και πόνους στις αρθρώσεις. Πολύ πιο σπάνια (1/500 ασθενείς) μπορεί να μειωθεί ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων (λευκοπενία). Τότε ο ασθενής είναι ευάλωτος σε λοίμωξη και αν μάλιστα τα λευκά αιμοσφαίρια εξαφανιστούν εντελώς (ακοκκιοκυτταραιμία), υπάρχει πιθανότητα για επικίνδυνης λοίμωξης. Επομένως αν παίρνοντας κάποιο από αυτά τα φάρμακα, κάνετε πυρετό ή πονόλαιμοθα πρέπει να κάνετε άμεσα μια γενική αίματος και να ενημερωθεί ο ενδοκρινολόγος σας. Εφόσον διαπιστωθεί ότι το φάρμακομείωσε τα λευκά αιμοσφαίρια, τότε πρέπει να διακοπεί.
Οι β-αναστολείς (π.χ.,προπανολόλη) μπορούν να ελέγξουν πολλά συμπτώματα και κυρίως την ταχυκαρδία, τον τρόμο και το άγχος. Αλλά δεν θεραπεύουν τη νόσο, επειδή ο θυρεοειδής εξακολουθεί να παράγει υπερβολική ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών.
Το ραδιενεργό ιώδιο θα θεραπεύσει την νόσο Graves, όταν ο θυρεοειδής είναι μικρός, αλλά συνήθως οδηγεί σε μόνιμη καταστροφή του θυρεοειδούς αδένα. Το ραδιενεργό ιώδιο που χρησιμοποιείται σε αυτή τη θεραπεία χορηγείται εφ’άπαξ από το στόμα με μια μικρή κάψουλα, αφού προηγουμένως ελεγχθεί στοιχειωδώς ο υπερθυρεοειδισμός με αντιθυρεοειδικά φάρμακα. Μετά την κατάποση, μπαίνει στην κυκλοφορία του αίματος και προσλαμβάνεται από τα υπερδραστήρια κύτταρα του θυρεοειδούς, όπου χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη για να φτιαχτούν θυρεοειδικές ορμόνες. Αυτό που δεν λαμβάνεται από το θυρεοειδή εξαφανίζεται από το σώμα μέσα σε λίγες μέρες, χρονικό διάστημα που καλό είναι να αποφεύγεται η στενή επαφή ειδικά με μικρά παιδιά ή εγκύους. Η ραδιενέργεια που σταδιακά απελευθερώνεται καταστρέφει τα θυρεοειδικά κύτταρα στη διάρκεια μιας περιόδου εβδομάδων έως μηνών, με αποτέλεσμα ο θυρεοειδής ή τα οζίδια να συρρικνώνονται και τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα τελικά να επανέρχονται στο φυσιολογικό. Μέχρι να δράσει η ραδιενέργεια μπορεί να χρειαστούν αντιθυρεοειδικά φάρμακα για τον έλεγχο της νόσου.
Είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί να λαμβάνεται θυρεοειδικές ορμόνες σε χάπια για το υπόλοιπο της ζωή σας, έτσι ώστε να διατηρούνται οι θυρεοειδικές σας ορμόνες σε φυσιολογικά επίπεδα. Η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο μπορεί να επιδεινώσει την οφθαλμοπάθεια, η οποία όμως συνήθως υποχωρεί, αν ληφθούν στεροειδή (πρεδνιζόνη).
Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει την ολική αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα (θυρεοειδεκτομή) κυρίως σε ευμεγέθεις βρογχοκήλες, που έχουν την τάση να κάνουν συχνά υποτροπές της νόσου. Η θυρεοειδεκτομή αποτελείμόνιμη λύση. Η χειρουργική επέμβαση συνιστάται όταν ούτε η θεραπεία με αντιθυρεοειδικά φάρμακα ούτε η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο είναι αποτελεσματική.
Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να οδηγήσει σε κολική μαρμαρυγή, πνευμονική υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια ή εύθραυστα οστά (οστεοπόρωση). Επιπλέον, οι έγκυες γυναίκες με μη ελεγχόμενη νόσο Graves διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για αποβολή, για πρόωρο τοκετό, και να αποκτήσουν ένα νεογνό με χαμηλό βάρος γέννησης.
