Διαχείριση πόνου!
Συγγραφέας Νικόλαος Λύκος Γράφτηκε στις ,
«Πόνος είναι ό,τι ο ασθενής λέει ότι είναι.» Margo Mccaffery
Κυριολεκτικά όλοι οι άνθρωποι σε κάποια στιγμή της ζωής τους θα βιώσουν πόνο κάποιου τύπου. Ο πόνος αυτός θα τους δημιουργήσει ποικίλου βαθμού ανικανότητα για άλλοτε άλλο χρονικό διάστημα ή ακόμη και εφ’όρου ζωής. Η ανικανότητα και ο περιορισμός μπορεί να αφορούν τόσο στην κινητικότητα και τις δραστηριότητες του ασθενούς, όσο και στην ψυχολογία του με σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής του.
Υπάρχουν πολλές μελέτες, ειδικά τα τελευταία χρόνια, οι οποίες αναδεικνύουν ότι ο πόνος υποδιαγιγνώσκεται ή και υποθεραπεύεται. Αυτό συχνά οφείλεται στην απροθυμία ή και την ανικανότητα των ιατρών να κατευθύνουν σωστά τους ασθενείς, ώστε να βρουν λύση στο πρόβλημά τους. Ακόμη και στις περιπτώσεις, που η πλήρης και οριστική αντιμετώπιση του πόνου είναι δύσκολη (όπως πχ σε νευροπάθειες) υπάρχουν τρόποι για να μειωθεί η ταλαιπωρία του ασθενούς και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής του. Για το λόγο αυτό η διαχείριση του πόνου γίνεται πλέον πολύπλευρα με τη βοήθεια πολλών επαγγελματιών υγείας, όπως είναι ιατροί, νοσηλευτές, ψυχολόγοι, φυσιοθεραπευτές και εργοθεραπευτές και άλλοι θεραπευτές εκπαιδευμένοι στην αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων.
Ποιοι είναι οι τύποι του πόνου;
Ο πόνος είναι ένα «χρήσιμο» σύμπτωμα χωρίς το οποίο δε θα είχε επιβιώσει το ανθρώπινο είδος στη διάρκεια των αιώνων. Πληροφορεί τον οργανισμό οτι κάτι βλαπτικό συμβαίνει σε κάποια θέση του σώματος. Αυτό όμως δεν ισχύει πάντα. Έτσι, οι βασικότερες κατηγοριοποιήσεις του πόνου είναι οι εξής:
Με βάση την αιτία:
Αλγαισθητικός, που είναι η απάντηση στην επίδραση βλαπτικού ερεθίσματος σε κάποια θέση του σώματος
Μη αλγαισθητικός, που εμφανίζεται χωρίς απαραίτητα να υπάρχει βλαπτικό ερέθισμα και που διακρίνεται σε νευροπαθητικό και ψυχογενή
Με βάση τη χρονιότητα
Οξύς (που διαρκεί μέχρι την επούλωση της υποκείμενης βλάβης)
Χρόνιος (που εγκαθίσταται μετά την επούλωση της βλάβης)
Ποιες μέθοδοι χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπισή του;
Για την αντιμετώπιση του πόνου μπορούν να χρησιμοποιηθούν μη επεμβατικές και επεμβατικές θεραπείες. Στις μη επεμβατικές θεραπείες συμπεριλαμβάνονται τα φυσικά μέσα – όπως είναι η θερμοθεραπεία, η κρυοθεραπεία, η ηλεκτροθεραπεία , η θεραπευτική μάλαξη, η θεραπευτική άσκηση και η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής. Ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους αποτελούν ο βελονισμός και ο ωτοβελονισμός, καθώς επίσης και η θεραπευτική έγχυση ουσιών (ενδομυϊκά, περιτενόντια, ενδοαρθρικά). Οι παραπάνω μέθοδοι πραγματοποιούνται στο ιατρείο, δεν είναι χρονοβόρες και δε χρειάζονται νοσηλεία, δηλαδή ο ασθενής μπορεί να συνεχίσει κανονικά το υπόλοιπο της ημέρας του.
Επί συγκεκριμένων ενδείξεων και μετά από αποτυχία των συντηρητικών μεθόδων, μπορούν να χρησιμοποιηθούν άλλες επεμβατικές μέθοδοι (επισκληρίδιες εγχύσεις, αποκλεισμοί νεύρων, απονεύρωση με την εφαρμογή ραδιοσυχνότητας, τοποθέτηση αντλίας έγχυσης φαρμάκων, τοποθέτηση νευροδιεγέρτη κ.α.) που απαιτούν εξοπλισμό και περιβάλλον χειρουργείου για να διενεργηθούν.
Σήμερα χρησιμοποιούνται και μελετώνται ποικίλες άλλες μέθοδοι για τη διαχείριση του χρόνιου πόνου, οι περισσότερες από τις οποίες εντάσσονται στο φάσμα των εναλλακτικών θεραπειών. Τέτοιες είναι η χειροπρακτική, η yoga, το shiatsu, το tai chi, ο διαλογισμός, η ύπνωση, η αρωματοθεραπεία, η βοτανοθεραπεία, η ομοιοπαθητική, τεχνικές χαλάρωσης και άλλες πολλές μέθοδοι, των οποίων η αποτελεσματικότητα είναι περισσότερο ή λιγότερο αποδεδειγμένη επιστημονικά.
Ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου σημαντική είναι η συμβολή του ψυχολόγου/ ψυχοθεραπευτή/ ψυχιάτρου κυρίως διαμέσου της γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας.
