Αποτελεί σημαντικό ιατρικό πρόβλημα που πλήττει τον σκελετό πολλών ανθρώπων αλλά και τον «σκελετό» της κοινωνίας. Ο λόγος για την αρθρίτιδα η οποία κάτω από την ομπρέλα της κλείνει πολλές παθήσεις-εχθρούς του πληθυσμού: τις φλεγμονώδεις αρθρίτιδες (ρευματοειδής αρθρίτιδα, αρθρίτιδα άλλων αυτοάνοσων ρευματικών παθήσεων, όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος,

το σύνδρομο Sjögren και οι αγγειίτιδες, αγκυλωτική σπονδυλαρθρίτιδα, ψωριασική αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα κ.ά.) και την οστεοαρθρίτιδα. Ενώ η αρθρίτιδα πλήττει το 15% των ενηλίκων αποτελώντας το τρίτο σημαντικότερο αίτιο μακροχρόνιας σωματικής ανικανότητας και παρότι μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, στη χώρα μας παραμένει σε μεγάλο βαθμό στο σκοτάδι σκορπίζοντας… πόνο.

Παγκόσμια Ημέρα κατά της Αρθρίτιδας η σημερινή και «ακτινογραφούμε» τις παθήσεις που κλείνει μέσα της με τη βοήθεια του δρος Αλέξανδρου Ανδριανάκου, ρευματολόγου, άμισθου επίκουρου καθηγητή στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και προέδρου του Ελληνικού Ιδρύματος Ρευματολογίας. Οπως σημειώνει ο κ. Ανδριανάκος, πανελλήνιες επιδημιολογικές έρευνες που διεξήχθησαν από το Ελληνικό Ιδρυμα Ρευματολογίας στον γενικό πληθυσμό της χώρας μας έδειξαν ότι οι περισσότεροι ασθενείς με αρθρίτιδα καθυστερούν πολύ να επισκεφθούν τον ρευματολόγο. «Μόνο το 5% των ασθενών με αρθρίτιδα του γόνατος ή του ώμου απευθύνονται στον ειδικό καθώς και το 23% των ασθενών με αρθρίτιδα σε δύο ή περισσότερες αρθρώσεις. Η καθυστέρηση όμως αυτή συνεπάγεται μη ορθή διάγνωση και μη εφαρμογή σωστής θεραπευτικής αντιμετώπισης με αποτέλεσμα την πρόκληση μη αναστρέψιμων βλαβών στις αρθρώσεις και τελικώς την εμφάνιση σημαντικών κινητικών διαταραχών, ακόμη και αναπηρίας».

Για ποιον λόγο οι ασθενείς δεν φθάνουν στην πόρτα του ρευματολόγου; Διότι πάσχουν από σοβαρή έλλειψη ενημέρωσης, υπογραμμίζει ο κύριος Ανδριανάκος. «Το 87% των Ελλήνων δεν γνωρίζει τι είναι η αρθρίτιδα, ούτε γνωρίζει ότι πρέπει να απευθυνθεί σε ρευματολόγους αν παρουσιάσει αρθρίτιδα, σύμφωνα με τα στοιχεία μας». Ενώ, αντίθετα, μια έγκαιρη και σωστή διάγνωση μπορεί να οδηγήσει σε θεραπεία που θα απαλλάξει τον ασθενή από πόνο και αναπηρία.

Σε ό,τι αφορά τις φλεγμονώδεις αρθρίτιδες οι οποίες χαρακτηρίζονται από φλεγμονή στον αρθρικό υμένα μίας ή περισσότερων αρθρώσεων, οι ασθενείς αρχικώς λαμβάνουν συνθετικά τροποποιητικά φάρμακα (όπως η μεθοτρεξάτη, η λεφλουνομίδη, η κυκλοσπορίνη, η σουλφασαλαζίνη, η υδροξυχλωροκίνη) είτε ως μονοθεραπεία είτε σε συνδυασμούς όταν η νόσος δεν υποχωρεί εύκολα. «Αν τα φάρμακα αυτά αποτύχουν στον στόχο της επίτευξης ύφεσης χορηγούνται βιολογικά φάρμακα, όπως η ετανερσέπτη, η ινφλιξιμάμπη, η ανταλιμουμάμπη, η γκολιμουμάμπη, η σερτολιζουμάμπη, η τοσιλιζουμάμπη και σε δεύτερο βαθμό η ριτουξιμάμπη τα οποία αποτελούν μια από τις σημαντικότερες θεραπευτικές εξελίξεις στη Ρευματολογία τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα σε όσους ασθενείς χρειάζεται χορηγείται επίσης κορτιζόνη, με βάση την κρίση του γιατρού».

Στην οστεοαρθρίτιδα που χαρακτηρίζεται από φθορά του χόνδρου ο οποίος καλύπτει την επιφάνεια των οστών μέσα στην άρθρωση και από δημιουργία οστικών προεξοχών (ονομάζονται οστεόφυτα αλλά είναι γνωστά στους πολλούς ως «άλατα») στα όρια μίας ή περισσότερων αρθρώσεων, μπορεί να υπάρχουν και μη θεραπευτικές επιλογές αντιμετώπισης ανάλογα με το στάδιο διάγνωσης. Η μη φαρμακευτική θεραπεία περιλαμβάνει προσεγγίσεις όπως απώλεια βάρους, ειδικό πρόγραμμα ασκήσεων, φυσικοθεραπεία αλλά και χρήση υποστηρικτικών συσκευών (νάρθηκες, μπαστούνια, περιπατητικά βοηθήματα κ.ά.). Οι φαρμακευτικές προσεγγίσεις αφορούν την τοπική χρήση αλοιφών μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων ή καψαϊκίνης, τη λήψη αναλγητικών ή μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων από το στόμα, την έγχυση υαλουρονάνης ή κορτιζόνης μέσα στην άρθρωση. Σε προχωρημένα στάδια όταν ο πόνος εμφανίζει ανθεκτικότητα στη φαρμακευτική αγωγή ο ασθενής υποβάλλεται σε χειρουργική επέμβαση.

Υπάρχουν λοιπόν λύσεις, φθάνει οι ασθενείς να γνωρίσουν τον «αντίπαλό» τους και να φθάσουν εγκαίρως στους ειδικούς. Για τον λόγο αυτό, σύμφωνα με τον κ. Ανδριανάκο,«είναι επιτακτική η ανάγκη σχεδιασμού, οργάνωσης και εφαρμογής σε πανελλήνια κλίμακα προγράμματος συστηματικής και συνεχούς ενημέρωσης του κοινού». Μόνο έτσι το μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού που πάσχει από αρθρίτιδα θα σταθεί (κυριολεκτικώς και μεταφορικώς) στα πόδια του.