Φλεβική ανεπάρκεια: Εξέταση με χαρτογράφηση του φλεβικού συστήματος
Συγγραφέας Νικόλαος Τσεκούρας Γράφτηκε στις ,
Τι είναι η χαρτογράφηση του φλεβικού συστήματος των κάτω άκρων και γιατί αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη ιατρική πράξη στη μάχη κατά της φλεβικής ανεπάρκειας;
Η θεραπεία της φλεβικής ανεπάρκειας, και ιδιαιτέρως των κιρσών των κάτω άκρων, που αποτελούν τον συχνότερο εκπρόσωπό της, έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία χρόνια. Από την εποχή της αιματηρής επέμβασης της σαφηνεκτομής με τις χειρουργικές τομές και την εφαρμογή επεμβατικού τρόπου αναισθησίας (γενική ή ραχιαία αναισθησία), έχουμε περάσει στις ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες του ενδοαυλικού Laser και της σκληροθεραπείας, χωρίς τομές, χωρίς ράμματα και μόνο με την χρήση τοπικής αναισθησίας.
Οι σύγχρονες ενδοαυλικές τεχνικές, όχι μόνο είναι απλούστερες και λιγότερο επεμβατικές για τον άρρωστο, μιας και μπορούν να εκτελεστούν με ασφάλεια ακόμη και εκτός χειρουργικής αίθουσας, αλλά και περισσότερο αποτελεσματικές, με λιγότερες μελλοντικές υποτροπές.
Αναμφισβήτητα, όπως όλες οι χειρουργικές τεχνικές, έτσι και οι ενδοαυλικές φλεβικές θεραπείες, αποδίδουν το μέγιστο της αποτελεσματικότητάς τους, μόνο όταν γίνεται σωστή εφαρμογή τους, από κατάλληλα εκπαιδευμένους χειριστές. Η σωστή εφαρμογή της μεθόδου δεν προϋποθέτει μόνο την άρτια εκτέλεση της επέμβασης, αλλά και τον κατάλληλο σχεδιασμό της. Ο σωστός σχεδιασμός μιας ενδοαυλικής φλεβικής επέμβασης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για το καλό αποτέλεσμα, μιας και μόνο αυτή θα μας οδηγήσει στην ρίζα του προβλήματος και έτσι η θεραπεία θα είναι ορθώς στοχευμένη.
Ο σωστός σχεδιασμός μίας φλεβικής επέμβασης μπορεί να γίνει πράξη με τη λεγόμενη χαρτογράφηση του φλεβικού συστήματος. Η εξέταση αυτή ξεπερνά τον απλό διαγνωστικό υπέρηχο (το γνωστό σε όλους triplex) και μπορεί να μας δώσει σημαντικές ανατομικές λεπτομέρειες, οι οποίες και θα οδηγήσουν σε σωστότερη θεραπεία. Στη χαρτογράφηση, όπως η ίδια η λέξη υποδηλώνει, σχεδιάζεται ένας χάρτης του φλεβικού συστήματος σε όλο το μήκος του κάτω άκρου. Ο χάρτης αυτός μας δείχνει μία άμεση εικόνα της κατάστασης του φλεβικού συστήματος, όπου κανείς μπορεί με μια ματιά να καταλάβει ποιες φλέβες λειτουργούν σωστά και ποιες όχι. Μετά τον σχεδιασμό του φλεβικού αυτού χάρτη, πραγματοποιείται μελέτη του, η οποία οδηγεί σε συμπεράσματα για την ακριβή αιτία του προβλήματος. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, μιας και μας δείχνει πού πρέπει να στοχεύσουμε τις θεραπευτικές μας ενέργειες, προκειμένου να λύσουμε με επιτυχία το πρόβλημα.
Ο απλός διαγνωστικός υπέρηχος, σε ασθενείς με κιρσούς των κάτω άκρων, είναι μία διαγνωστική εξέταση, η οποία πολλές φορές δεν προσφέρει κάτι παραπάνω από την απλή διαπίστωση ενός γεγονότος, που είναι ήδη ολοφάνερο από την κλινική εξέταση (την ύπαρξη δηλαδή φλεβικής ανεπάρκειας). Με άλλα λόγια, είναι προφανές ότι για να έχει κάποιος κιρσούς το τρίπλεξ θα δείξει φλεβική ανεπάρκεια. Εκείνο που συχνά λείπει από έναν υπερηχογραφικό έλεγχο ρουτίνας των φλεβών είναι οι απαντήσεις στα ακόλουθα ερωτήματα: πού ακριβώς εδράζεται αυτή η ανεπάρκεια (με συγκεκριμένη ανατομική ακρίβεια), από που πηγάζει και πόσο σημαντική είναι.
Στη σύγχρονη φλεβολογία, της εποχής του ενδοαυλικού Laser, η έλλειψη απαντήσεων στα παραπάνω ερωτήματα αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για τον σωστό σχεδιασμό μιας επέμβασης . Η χαρτογράφηση, λοιπόν, δεν είναι μία περιγραφική εξέταση που δηλώνει το αυτονόητο, την ύπαρξη δηλαδή φλεβικής ανεπάρκειας, αλλά είναι μία εξέταση που χαρακτηρίζει τις φλέβες του άκρου σε όλο το μήκος τους με συγκεκριμένες μετρήσιμες παραμέτρους. Αυτές είναι το μέγεθος της φλέβας, η απόστασή της από το δέρμα και τι μέγεθος δυσλειτουργίας των φλεβικών βαλβίδων υπάρχει, μια παράμετρος που μετριέται (ακριβέστατα) με τη μονάδα του χρόνου. Τα στοιχεία αυτά καταγράφονται σε συγκεκριμένες περιοχές κάθε φορά (τμήματα), τα οποία αποτελούν τα κομμάτια ενός παζλ. Όταν τα κομμάτια αυτά του παζλ ενωθούν μεταξύ τους μπορούμε να σχεδιάσουμε τον συγκεκριμένο φλεβικό χάρτη του κάτω άκρου, ο οποίος ποτέ δεν είναι ακριβώς ο ίδιος, όχι μόνο με τον χάρτη ενός διαφορετικού ασθενή, αλλά και με τον χάρτη του ετερόπλευρου κάτω άκρου στον ίδιο ασθενή!
Η παλαιά θεραπευτική προσέγγιση της φλεβικής νόσου με την σαφηνεκτομή (ξερίζωμα της σαφηνούς φλέβας) δεν έχει πολλές διαγνωστικές απαιτήσεις, μιας και η επέμβαση είναι πολύ συγκεκριμένη, ανεξαρτήτως της ιδιαίτερης φλεβικής ανατομίας κάθε ασθενούς. Η σαφηνεκτομή είναι μία συγκεκριμένη επέμβαση, η οποία θεραπεύει την ανεπάρκεια της σαφηνούς φλέβας και δεν λαμβάνει υπόψη το πρόβλημα άλλων φλεβικών στοιχείων, που μπορεί να αποτελούν την πραγματική αιτία του προβλήματος.
Στην πραγματικότητα, το φλεβικό δίκτυο του κάτω άκρου δεν είναι μόνο η σαφηνής φλέβα. Υπάρχουν και άλλοι σημαντικοί κλάδοι, όπως διάφορα παρακλάδια της σαφηνούς φλέβας, καθώς και άλλες φλέβες που ονομάζονται διατιτρώσες (φλέβες γέφυρες που ενώνουν επιφανειακές με βαθειές φλέβες). Όλα αυτά τα στοιχεία του φλεβικού συστήματος μπορούν να αποτελέσουν ανεξάρτητες αιτίες δημιουργίας κιρσών και κάθε ασθενής μπορεί να έχει τον εντελώς προσωπικό του συνδυασμό φλεβικής παθολογίας. Έτσι, τα επιπλέον αυτά φλεβικά στοιχεία μπορεί να είναι επιπρόσθετες πηγές ανεπάρκειας, ανεξάρτητες της σαφηνούς φλέβας, ή και οι μόνες πηγές ανεπάρκειας, χωρίς καμία συμμετοχή στο πρόβλημα της σαφηνούς φλέβας.
Αν λοιπόν, δεν στοχεύσουμε θεραπευτικά στα συγκεκριμένα παθολογικά φλεβικά στοιχεία, που είναι η αιτία του προβλήματος, είτε τα στοιχεία αυτά λέγονται «σαφηνής φλέβα» είτε κάπως αλλιώς, το αποτέλεσμα, προφανώς, δεν θα είναι το καλύτερο.
Έτσι, στα πλεονεκτήματα της ελάχιστης επεμβατικής ενδοαυλικής θεραπείας έρχεται να προστεθεί η δυνατότητα επέμβασης σε συγκεκριμένο φλεβικό τμήμα, το οποίο μια λεπτομερής και επιστημονικά ορθή χαρτογράφηση μπορεί να αναδείξει ως την πραγματική αιτία του προβλήματος.
