Σακχαρώδης Διαβήτης
Συγγραφέας Άννα Γαρίδου Γράφτηκε στις ,
Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης (Σ.Δ.)?
Ο σακχαρώδης διαβήτης (Σ.Δ.) αποτελεί μία πάθηση η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) του αίματος, σε σχέση με τα φυσιολογικά. Ο οργανισμός σας παράγει τη γλυκόζη από τις τροφές που τρώτε.
Η ινσουλίνη, μια ορμόνη η οποία εκκρίνεται από το πάγκρεας (το πάγκρεας είναι ένα όργανο που βρίσκεται στην κοιλιά), παίρνει την γλυκόζη από την κυκλοφορία του αίματος και τη μεταφέρει στα κύτταρα, τα οποία την χρησιμοποιούν για την παραγωγή ενέργειας. Ο Σ.Δ. εμφανίζεται όταν η γλυκόζη δεν εισέρχεται στα κύτταρα, άλλα αντίθετα συσσωρεύεται στο αίμα,.
Τα πολύ υψηλά επίπεδα γλυκόζης μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία, στα νεύρα και στα άλλα όργανα του σώματός σας και να μειώσουν σημαντικά τη διάρκεια της ζωής σας.
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ
Γιατί η άσκηση είναι σημαντική για τους πάσχοντες από Σ.Δ.?
Η φυσική άσκηση αποτελεί ένα, θα λέγαμε «μυστικό όπλο» για την αντιμετώπιση του Σ.Δ.. Όταν ασκείστε, το σώμα σας γίνεται πιο ευαίσθητο στην ινσουλίνη. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται λιγότερη ινσουλίνη για να αντιμετωπίσετε το διαβήτη σας. Για τους περισσότερους διαβητικούς, ένας καθημερινός περίπατος αρκεί για να μειωθεί η ποσότητα των φαρμάκων που λαμβάνουν για να ελέγξουν το Σ.Δ. τους.
Πώς μπορείτε να ξεκινήσετε ένα πρόγραμμα άσκησης ρουτίνας?
Πριν οργανώσετε και ξεκινήσετε ένα πρόγραμμα άσκησης ρουτίνας, θα πρέπει να ελέγξετε με τη βοήθεια του γιατρού σας την κατάσταση της καρδιά σας, των νεφρών σας, των αρθρώσεων σας και του νευρικού σας συστήματος, έτσι ώστε να είναι σίγουρο ότι είστε αρκετά υγιείς για να ασκηθείτε. Κάποια είδη άσκησης μπορεί να μην είναι κατάλληλα για εσάς. Για παράδειγμα, εάν έχετε κάποιο πρόβλημα με τα νεύρα στα πόδια σας, ο γιατρός σας μπορεί να σας προτείνει κάποιο είδος άσκησης που δεν ασκεί πίεση στα πόδια σας.
Όταν πλέον ξεκινήσετε να ασκείστε, ξεκινήστε με αργούς ρυθμούς, έτσι ώστε το σώμα σας να συνηθίσει. Αρχίστε με περπάτημα διάρκειας 5 με 10 λεπτών, είτε έξω είτε σε διάδρομο και σταδιακά αυξήστε το χρόνο περπατήματος λίγα λεπτά κάθε εβδομάδα. Όταν το σώμα σας προσαρμοστεί, μπορείτε να δοκιμάσετε και άλλα είδη άσκησης, όπως το κολύμπι, το ποδήλατο, ο χορός ή η αεροβική γυμναστική.
Τι πρέπει να ξέρετε για τις διάφορες θεραπείες του Σ.Δ. και την άσκηση?
Θα πρέπει να ελέγχετε τις τιμές της γλυκόζης αίματος πριν και μετά την άσκηση, ειδικά εάν παίρνετε ινσουλίνη ή φάρμακα από το στόμα για να ρυθμίσετε το σάκχαρο σας. Η σωματική άσκηση αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας αντιδρά στην ινσουλίνη και μπορεί να προκαλέσει μεταπτώσεις στα επίπεδα γλυκόζης του αίματος. (υπεργλυκαιμία και υπογλυκαιμία). Πρόκειται για σοβαρές καταστάσεις που με τον κατάλληλο έλεγχο μπορούν να προληφθούν. Δεν πρέπει ο φόβος για τέτοιες καταστάσεις να σας περιορίζει και να σας εμποδίζει να ασκηθείτε.
Επειδή η σωματική άσκηση βοηθά στη μείωση των επιπέδων σακχάρου, πριν ξεκινήστε να ασκείστε, ίσως χρειαστεί ο γιατρός σας να ρυθμίσει κατάλληλα την αγωγή που λαμβάνετε.
Πώς μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις παραπάνω πληροφορίες?
Η σωματική άσκηση είναι απαραίτητη σε όλους μας και ειδικότερα στους πάσχοντες από Σ.Δ.. Συζητείστε με το γιατρό σας για το ποιο είναι το πιο κατάλληλο είδος άσκησης για εσάς και επιλέξτε κάτι που θα σας ευχαριστεί, έτσι ώστε να μην το παρατήσετε. Η σωματική άσκηση και μια υγιεινή διατροφή θα σας βοηθήσουν στον έλεγχο του Σ.Δ. σας και θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής σας.
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ
Ο σακχαρώδης διαβήτης (Σ.Δ.) αποτελεί μία πάθηση η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) του αίματος, σε σχέση με τα φυσιολογικά. Ο οργανισμός σας παράγει τη γλυκόζη από τις τροφές που τρώτε. Η ινσουλίνη, μια ορμόνη η οποία εκκρίνεται από το πάγκρεας (το πάγκρεας είναι ένα όργανο που βρίσκεται στην κοιλιά), παίρνει την γλυκόζη από την κυκλοφορία του αίματος και τη μεταφέρει στα κύτταρα, τα οποία την χρησιμοποιούν για την παραγωγή ενέργειας. Ο Σ.Δ. εμφανίζεται όταν η γλυκόζη δεν εισέρχεται στα κύτταρα, άλλα αντίθετα συσσωρεύεται στο αίμα,.
Ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης (GDM) είναι μια μορφή διαβήτη που μπορεί να εμφανιστεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και συνήθως κατά το δεύτερο τρίμηνο. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ο πλακούντας παράγει ορμόνες που βοηθούν στην ανάπτυξη του μωρού. Οι ορμόνες αυτές είναι δυνατόν να μπλοκάρουν και την δράση της ινσουλίνης στο σώμα της μητέρας, αυξάνοντας έτσι τα επίπεδα της γλυκόζης.
Ποιος είναι σε κίνδυνο; 
Ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης επηρεάζει περίπου το 4 με 8 % των εγκύων γυναικών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Κάθε έγκυος γυναίκα μπορεί να εμφανίσει σακχαρώδη διαβήτη κύησης, η παρουσία όμως ορισμένων παραγόντων κινδύνου αυξάνει τις πιθανότητες.
Οι πιο γνωστοί παράγοντες κινδύνου για το σακχαρώδη διαβήτης κύησης είναι οι εξής:
Η ηλικία (άνω των 25 ετών. Ο κίνδυνος είναι ακόμη περισσότερο μετά την ηλικία των 35).
Η φυλή. (είναι πιο συχνός στις έγχρωμες φυλές).
Το αυξημένο σωματικό βάρος και η παχυσαρκία.
Ατομικό ιστορικό διαβήτη κύησης, προδιαβητη ή μεγάλο βάρος γέννησης του προηγούμενου παιδιού (πάνω από 3,4 κιλά).
Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη τύπου 2 (σε γονείς ή αδέλφια).
Πάνω από το 14 % των γυναικών με αυτούς τους παράγοντες κινδύνου θα αναπτύξουν διαβήτη κύησης.
Πώς θα καταλάβετε ότι πάσχετε από σακχαρώδη διαβήτη κύηση;
Η πλειοψηφία των γυναικών με σακχαρώδη διαβήτη κύησης δεν παρουσιάζει προειδοποιητικά σημάδια ή συμπτώματα. Λόγω της έλλειψης συμπτωμάτων, όλες οι έγκυες γυναίκες θα πρέπει να ελέγχονται για σακχαρώδη διαβήτη κύησης μεταξύ της 24ης και 28ης εβδομάδας της εγκυμοσύνης. Για τις παχύσαρκες γυναίκες και τις γυναίκες που έχουν ιστορικό σακχαρώδη διαβήτη κύησης ή οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, συνιστάται έλεγχος από την πρώτη κιόλας επίσκεψη στο γιατρό, μετά την επιβεβαίωση της εγκυμοσύνης. Η εξέταση που πρέπει να γίνεται ονομάζεται δοκιμασία ανοχής γλυκόζης (OGTT) και περιλαμβάνει μέτρηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα τόσο πριν και όσο και μετά την κατανάλωση ενός ζαχαρούχου υγρού.
ΠΙΘΑΝΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΥΗΣΗΣ
Πολυουρία και πολυδιψία.
Συνεχές αίσθημα κόπωσης.
Λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης, του κόλπου, ή του δέρματος.
Θάμβος οράσεως.
Μπορεί ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης να είναι επικίνδυνος;
Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου του αίματος σε γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη κύησης μπορεί να επηρεάσουν τόσο τις ίδιες, όσο και το μωρό τους. Για τη μητέρα, αυξάνει ο κίνδυνος του πρόωρου τοκετού και της προεκλαμψίας (υψηλή αρτηριακή πίεση κατά την εγκυμοσύνη).
Όσο αφορά το έμβρυο, τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα της μητέρας μπορεί οδηγήσουν στην υπερβολική αύξηση του βάρους και του μεγέθους του. Τα πολύ μεγάλα έμβρυα υπάρχει πιθανότητα να κολλήσουν στον κολπικό σωλήνα και να τραυματιστούν. Το μεγάλο μέγεθος αυξάνει επίσης και την πιθανότητα διενέργειας καισαρικής τομής.
Το υψηλό σάκχαρο στο αίμα της μητέρας μπορεί να οδηγήσει σε θνησιγενές νεογνό. Ο ανεξέλεγκτος διαβήτης κύησης αυξάνει επίσης τον κίνδυνο ίκτερου και τα προβλήματα στην αναπνοή του νεογέννητου.
Μετά τη γέννηση, το νεογνό μπορεί να εμφανίσει χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (υπογλυκαιμία), μια αρκετά επικίνδυνη επιπλοκή. Κατά τη διάρκεια που βρισκόταν στην μήτρα, το πάγκρεας του εμβρύου παρήγαγε μεγάλες ποσότητες ινσουλίνης εξαιτίας των υψηλών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα της μητέρας, φαινόμενο το οποίο συνεχίζεται και μετά τον τοκετό. Εφόσον δεν βρίσκεται πια σε μήτρα, η επιπλέον ινσουλίνη που παράγει δεν επιδρά στη γλυκόζη της μητέρας, αλλά στη δική του, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος να μειωθούν πολύ τα επίπεδα γλυκόζης του νεογνού.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί ο διαβήτης κύησης;
Σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και στη θεραπεία του διαβήτη κύησης παίζουν η υγιεινή διατροφή και η τακτική άσκηση. Ο γιατρός που σας παρακολουθεί θα πρέπει να ελέγχει συχνά το σάκχαρο σας και να σας παραπέμψει σε έναν ειδικό (ενδοκρινολόγο-διαβητολόγο) , αν το κρίνει απαραίτητο. Αν η δίαιτα και η άσκηση δεν έχουν αποτέλεσμα, τότε μπορεί να χρειαστεί να λάβετε φάρμακα για τον έλεγχο του σακχάρου ή ακόμα και ινσουλίνη.
Πώς μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις παραπάνω πληροφορίες;
Εάν είστε έγκυος ή σκέφτεστε να μείνετε έγκυος, ρωτήστε το γιατρό σας τι μπορείτε να κάνετε για να αποφύγετε το σακχαρώδη διαβήτη κύησης. Εάν έχετε σακχαρώδη διαβήτη κύησης, θα πρέπει να ελέγχετε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας τακτικά για να βεβαιωθείτε ότι είναι υπό έλεγχο. Ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης συνήθως παύει μετά από την εγκυμοσύνη, αλλά περισσότερες από τις μισές από τις γυναίκες που εμφάνισαν σακχαρώδη διαβήτη κύησης θα αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2, εντός 5 ετών από τον τοκετό ή και αργότερα. Γυναίκες με ιστορικό διαβήτη κύησης είναι επίσης πιθανότερο να πάθουν κάποια στιγμή καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Εάν είχατε ποτέ σακχαρώδη διαβήτη κύησης, θα πρέπει να συζητήσετε από το γιατρό σας για τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στον τρόπο ζωή σας, έτσι ώστε να αποφύγετε το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ
Ο όρος «μεταβολικό σύνδρομο» περιγράφει ένα σύνολο μεταβολικών παραγόντων κινδύνου που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης καρδιοπάθειας αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και σακχαρώδους διαβήτου. Η ακριβής αιτία του μεταβολικού συνδρόμου δεν είναι γνωστή αλλά γενετικοί παράγοντες, αυξημένο σωματικό λίπος ιδίως στην περιοχή της μέσης και έλλειψις άσκησης συμβάλλουν καθοριστικά στην ανάπτυξη αυτού του συνδρόμου.
Η διάγνωσις τίθεται όταν υπάρχουν 3 από τους παρακάτω 5 παράγοντες κινδύνου:
– μεγάλη ποσότης κοιλιακού λίπους
για τις γυναίκες όταν η περίμετρος μέσης είναι πάνω από 35 ίντσες (88 cm)
για τους άνδρες όταν η περίμετρος μέσης είναι πάνω από 40 ίντσες (102 cm)
– χαμηλή HDL χοληστερίνη (η καλή χοληστερίνη)
για τις γυναίκες όταν είναι κάτω από 50 mg/dl
για τους άνδρες όταν είναι κάτω από 40 mg/dl
– υψηλά τριγλυκερίδια: >150 mg/dl
– υψηλή πίεσις: 135/85 mmHg ή υψηλότερη είτε βρίσκονται σε αντιυπερτασική αγωγή
– υψηλή τιμή γλυκόζης: ένα η γλυκόζη νηστείας είναι πάνω από 110 mg/dl ή υψηλότερη
Έχοντας 3 ή περισσότερους από αυτούς τους παράγοντες κινδύνου είναι ένα σήμα ότι το σώμα παρουσιάζει αντίσταση στην ινσουλίνη, μια σημαντική ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας. Αυτή η αντίσταση στην ινσουλίνη σημαίνει ότι χρειάζεται περισσότερη ινσουλίνη από το κανονικό για την λειτουργία του οργανισμού και για να διατηρείται η γλυκόζη του αίματος σε φυσιολογικά επίπεδα.
Ποιοι είναι σε κίνδυνο να πάθουν μεταβολικό σύνδρομο;
Ένας στους πέντε στην Αμερική έχει «μεταβολικό σύνδρομο». Το σύνδρομο έχει οικογενειακό χαρακτήρα και η πιθανότης να εμφανισθεί αυξάνει με την ηλικία.
Σε κίνδυνο να αποκτήσει κανείς το σύνδρομο βρίσκεται όταν η ζωή του είναι καθιστική και
Α) πήρε βάρος πρόσφατα γύρω από την μέση
Β) έχει κληρονομικό ιστορικό σακχαρώδη διαβήτου
Γ) έχει υψηλά λιπίδια στο αίμα
Δ) έχει υψηλή πίεση
Οι περισσότεροι που έχουν το μεταβολικό σύνδρομο αισθάνονται υγιείς και δεν έχουν συμπτώματα. Εντούτοις κινδυνεύουν να εκδηλώσουν απειλητικά για τη ζωή νοσήματα όπως ο Σακχαρώδης Διαβήτης και η Στεφανιαία νόσος στο μέλλον.
Πως θεραπεύεται το μεταβολικό σύνδρομο;
Η φυσική άσκηση και η απώλεια βάρους αποτελούν τον καλύτερο τρόπο για να ξεκινήσει κανείς την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Συγχρόνως θα πρέπει να αντιμετωπισθούν φαρμακευτικά οι παράγοντες κινδύνου όπως η υπέρταση και η υπεργλυκαιμία.
Εάν νομίζετε ότι έχετε παράγοντες κινδύνου για το μεταβολικό σύνδρομο μιλήστε με έναν ειδικό.
Ο ενδοκρινολόγος ειδικός σε θέματα ορμονών και μεταβολισμού μπορεί να διαγνώσει τυχόν υπάρχον μεταβολικό σύνδρομο και να σας συστήσει την κατάλληλη για εσάς αγωγή και δίαιτα.
Τι θα πρέπει εγώ να προσέξω με αυτή την πληροφορία;
Εάν με τα ως άνω ανακαλύψετε ότι έχετε μεταβολικό σύνδρομο αυτό θα σας βοηθήσει αφ” ενός να αντιμετωπίσετε τις ήδη υπάρχουσες διαταραχές και αφ ετέρου να κάνετε πρόληψη αλλάζοντας τον τρόπο ζωής σας ώστε να διασφαλίσετε την μελλοντική σας υγεία.
Άννα Α. Γαρίδου
Ενδοκρινολόγος,Διαβητολόγος, Υγιεινολόγος
