Ανεμευλογιά
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
Πώς εκδηλώνεται?
Σπάνια πριν από το εξάνθημα εμφανίζονται χαμηλός πυρετός, και ένα φευγαλέο οστρακιώδες εξάνθημα.
Κλασικά, όμως η νόσος εισβάλλει
1) με μικροκηλιδώδες εξάνθημα. → Μέσα σε λίγες ώρες οι κηλίδες εξελίσσονται σε βλατίδες, φυσαλίδες, που τελικά γίνονται εφελκίδες (Εφελκίδα είναι η σκληρή κρoύστα – το κάκαδο- που σχηματίζεται πάνω από τη φυσαλλίδα)
→Οι φυσαλίδες έχουν σφαιρικό ή ωοειδές σχήμα, περιέχουν διίδρωμα (διαφανές υγρό) και περιβάλλονται από ερυθρά περιφέρεια .
→Νέα εξανθήματα εμφανίζονται κάθε 10-20 ώρες με αποτέλεσμα να υπάρχουν όλες μαζί οι στοιχειώδεις βλάβες που αναφέρθηκαν .
Το πολύμορφο αυτό εξάνθημα εντοπίζεταικυρίως στον κορμό και λιγότερο στο πρόσωπο και τα άκρα.Η παρουσία του εξανθήματος στο τριχωτό της κεφαλήςαποτελεί εύρημα χαρακτηριστικό της νόσου. Φυσαλίδες είναι δυνατό να βρεθούν και στους βλεννογόνους του στόματος, των γεννητικών οργάνων και τους επιπεφυκότες.
Το εξάνθημα προκαλεί φαγούρα και έτσι είναι δυνατό να μολυνθεί και να εγκαταλείψει ουλές.
Μερικές φορές συνοδεύεται από χαμηλό ή υψηλό πυρετό.
( Σε βαριά νόσο οι φυσαλίδες γίνονται αιμορραγικές (αιμορραγική ανεμευλογιά) ή τα εξανθηματικά στοιχεία νεκρώνονται (γαγγραινώδης ανεμευλογιά). Κεραυνοβόλος αιμορραγική ή γαγγραινώδης ανεμευλογιά είναι δυνατό να αναπτυχθεί σε άτομα με συγγενή ή επίκτητη ανοσολογική ανεπάρκεια (π.χ. λήψη κορτικοστεροειδών).
Τι επιπλοκές έχει?
1. Μικροβιακή επιμόλυνση των εξανθημάτων.
2. Δευτεροπαθής λοίμωξη από μικρόβια όπως πνευμονία και οξεία μέση πυώδης ωτίτιδα.
3. Μηνιγγοεγκεφαλίτιδα. Συνήθως εμφανίζεται στην έναρξη του εξανθήματος ή στο τέλος της πρώτης εβδομάδας της νόσου . Εμφανίζεται κυρίως σαν παρεγκεφαλιδική αταξία. Σπάνια μπορεί να εκδηλωθεί πριν από την εμφάνιση του εξανθήματος.
4. Πρωτοπαθής βρογχοπνευμονία. Οφείλεται στον ίδιο τον ιό και μπορεί να είναι βαριά. Εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ή άτομα που βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή.
(Σπάνιες επιπλοκές είναι η ηπατίτιδα, παγκρεατίτιδα, νεφρίτιδα, μυοκαρδίτιδα, αρθρίτιδα, θρομβοπενία και η συνδρομή Reye, ιδιαίτερα μετά από χορήγηση ασπιρίνης)
Πότε και πως μεταδίδεται?
Μεταδίδεται τις 2 τελευταίες μέρες του χρόνου επωάσεως ,και σε όλη τη διάρκεια της ύπαρξης του εξανθήματος μέχρι την εφελκιδοποίηση του.
Ο ιος μεταφέρεται με τα σταγονίδια του στοματοφάρυγγα και με το υγρό των φυσαλίδων
Η ανεμευλογιά έχει χρόνο επώασηςΧρόνος επώασης είναι ο χρόνος από την στιγμή που ο μικροοργανισμός θα έλθει σε επαφή με το σώμα μας μέχρι την στιγμή που θα εμφανισθεί η νόσος. 10-21 μέρες (συνήθως 14-16).
Είναι γενικά μια καλοήθης νόσος . Όμως είναι βαρύ νόσημα στα νεογνά (θνητότητα 20-30%) ,και στα ανοσοκατασταλμένα άτομα.
Πως τη προλαβαίνουμε?
1. Mε απομόνωση των ασθενών. Τα παιδιά μπορεί να επιστρέψουν στο σχολείο ή τον παιδικό σταθμό 7 μέρες μετά την εμφάνιση του εξανθήματος εφόσον έχουν εφελκιδοποιηθεί όλα τα εξανθηματικά στοιχεία.
2.Mε ενεργητική ανοσοποίηση. Υπάρχει δραστικό εμβόλιο.
Σε άτομα ηλικίας 12 μηνών έως 12 ετών χορηγείται μια δόση 0,5 ml. Δεν πρέπει να χορηγείται σε άτομα ηλικίας κάτω του 1 έτους.
Σε άτομα ηλικίας 13 ετών και άνω χορηγούνται δύο δόσεις των 0,5 ml με μεσοδιάστημα 4-8 εβδομάδων.
Εμβολιασμός μέσα σε 3 ημέρες από την έκθεση σε ασθενή μπορεί
να προφυλάξει από τη λοίμωξη ή να τροποποιήσει την πορεία της λοίμωξης
3. Mε παθητική ανοσοποίηση. Υπάρχει ειδική γ-σφαιρίνη για την ανεμευλογιά και τον έρπητα ζωστήρα (VaricellaZosterImmuneGlobulin -VZIG, φιαλίδια των 125 U). Χορηγείται ενδομυϊκά σε δόση 12,5 U/kg β.σ. (μέγιστη δόση 625 U).
.Παθητική ανοσοποίηση συνιστάται να γίνεται σε ορισμένα άτομα υψηλού κινδύνου αν έλθουν αυτά σ’ επαφή με τον ασθενή. Αυτά είναι :
1) ανοσοκατεσταλμένα επίνοσα παιδιά,
2) νεογνά που οι μητέρες τους νόσησαν από ανεμευλογιά 5 μέρες πριν έως και 2 μέρες μετά τον τοκετό,
3) πρόωρα νεογνά > 28 εβδομάδων κύησης που οι μητέρες τους δεν αναφέρουν νόσηση από ανεμευλογιά και
4) πρόωρα νεογνά < 28 εβδομάδων κύησης, ανεξάρτητα από το ιστορικό νόσησης της μητέρας τους.
5)σε φυσιολογικά άτομα άνω των 15 ετών που έχουν έλθει σε επαφή με ασθενή αλλά μόνον αφού με ορολογικό έλεγχο αποδειχθεί ότι είναι επίνοσα.
6)στις επίνοσες έγκυες. Η χορήγηση της VZIG πρέπει να γίνεται μέσα σε 48 το πολύ 96 ώρες μετά την πρώτη επαφή με ασθενή.
Η θεραπεία της!
Κατά κανόνα είναι
1) συμπτωματική (αντιπυρετικά, αντιισταμινικά). Δεν πρέπει σε καμμιά περίπτωση να χορηγηθεί ασπιρίνη, γιατί αυτή ενοχοποιείται σαν αιτία ανάπτυξης του συνδρόμου Reye. (μια πολύ βαριά νόσος ,και πολλές φορές θανατηφόρα)
2) Πρέπει να φροντίζεται η καθαριότητα με καθημερινό πλύσιμο του σώματος.
3)Η διατροφή είναι ελεύθερη. Αν αναπτυχθεί μια δευτεροπαθής μικροβιακή λοίμωξη χορηγείται αντιβίωση.
4)Ακυκλοβίρη από το στόμα( Zovirax) συνιστάται να χορηγείται θεραπευτικά σε άτομα που έχουν αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν από βαριά ανεμευλογιά. Αρχίζει να δίνεται μέσα στο 1ο 24ωρο από την εμφάνιση του εξανθήματος. Πρέπει να δίνεται λοιπόν σε :
1) Άτομα ηλικίας άνω των 13 ετών με εξαίρεση τις εγκύους.
2) Παιδιά μεγαλύτερα του 1 έτους με χρόνιο δερματολογικό ή πνευμονικό νόσημα όπως και σε εκείνα που βρίσκονται σε χρόνια θεραπεία με σαλικυλικά.
3) Παιδιά που παίρνουν κορτικοστεροειδή σε βραχύ σχήμα ή με τη μορφή εισπνοών.
Στις περιπτώσεις αυτές χορηγείται ακυκλοβίρη από το στόμα σε δόση 20 mg/kg β.σ./δόση (έως 800 mg/δόση), 4 φορές τη μέρα για 5 μέρες.
Αποτελεί υπερβολή η χορήγηση ακυκλοβίρης σε όλα γενικώς τα παιδιά με ανεμευλογιά .
