«Τεχνολογία και Συμπεριφορές Υψηλού Κινδύνου -Εθισμός στο Διαδίκτυο»
Συγγραφείς: Άρτεμις Τσίτσικα & Μαρίζα Τσολιά Γράφτηκε στις ,
Ανεξέλεγκτες διαστάσεις παίρνει πλέον η χρήση κοινωνικών δικτύων παιδιών και εφήβων στο διαδίκτυο, καθώς από την κούνια τους τα ελληνόπουλα κάνουν χρήση των social media.
Αυτό προκύπτει από έρευνα της Μονάδας Εφηβικής Υγείας της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού» (Διευθύντρια : Καθηγήτρια Μαρίζα Τσολιά), η οποία πραγματοποιήθηκε το 2015 σε σχολεία της Αττικής με τη συμμετοχή 655 μαθητών της Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού, εκ των οποίων το 54,3%ήταν αγόρια.
Στοιχεία της έρευνας παρουσίασε η Επιστημονική Υπεύθυνος της Μονάδας, Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής, κα Άρτεμις Τσίτσικα σε διάλεξη του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος με θέμα «Τεχνολογία και Συμπεριφορές Υψηλού Κινδύνου -Εθισμός στο Διαδίκτυο»
Σύμφωνα με τα στοιχεία τα παιδιά που συμμετείχαν στην έρευνα:
➢ Είχαν την πρώτη τους επαφή με το διαδίκτυο στην ηλικία των 6,2 χρόνων
➢ Ένα στα δυο (51,2%) είναι μέλος τουλάχιστον μιας σελίδας κοινωνικής δικτύωσης, π.χ. Facebook με ψευδή στοιχεία
➢ Χρησιμοποιούν 2 ώρες σε κανονική σχολική μέρα το Facebook!
➢ Το 20% των παιδιών χρησιμοποιούν κινητό τηλέφωνο (smartphone ή παρόμοιο)
➢ Το 22% των παιδιών χρησιμοποιούν το διαδίκτυο καθημερινά στο υπνοδωμάτιο
➢ Το 39% χρησιμοποιούν καθημερινά το διαδίκτυο για επικοινωνία και κοινωνική δικτύωση!
➢ Το 8,5% χρησιμοποιούν καθημερινά το διαδίκτυο για μελέτη στο σπίτι
➢ Το 52% των παιδιών ανέφεραν ότι γνωρίζουν περισσότερα από τους γονείς τους σχετικά με την τεχνολογία
«Η τεχνολογία προσφέρει στους νέους απεριόριστες δυνατότητες εκπαίδευσης, ενημέρωσης και ψυχαγωγίας, καθώς μέσα από την ενασχόληση τους με το διαδίκτυο αναπτύσσουν εγκεφαλικές συνάψεις, βελτιώνουν τα αντανακλαστικά, αποκτούν γρήγορη σκέψη, κάνουν διαχείριση πληροφορίας, εκμάθηση αγγλικής γλώσσας, επαγγελματικό προφίλ και ανάδειξη δυνατοτήτων» τόνισε η κα Τσίτσικα.
Ωστόσο, συμπλήρωσε «όπως στον φυσικό κόσμο, κίνδυνοι προκύπτουν και στο διαδίκτυο. Με δεδομένη την ευαλωτότητα των ανηλίκων στην υπερβολή, τον πειραματισμό και την έλλειψη διαδικασίας «φιλτραρίσματος» των ερεθισμάτων, παιδιά και έφηβοι χρειάζονται οδηγίες χρήσης και πλοήγησης στο καταπληκτικό αυτό εργαλείο που λέγεται διαδίκτυο, προκειμένου να μην υπάρξουν ακραίες συμπεριφορές (εθισμός).»
Σύμφωνα με τους ειδικούς η παρατεταμένη χρήση Η/Υ μπορεί να προκαλέσει «εξάρτηση» και να έχει επιπτώσεις στις κοινωνικές δεξιότητες του ατόμου.
«Εάν χαθεί η προσωπική επαφή, υπάρχει το ενδεχόμενο να λείψει η εμπειρία στην ερμηνεία της ανθρώπινης επικοινωνίας, της «γλώσσας του σώματος», των εκφράσεων του προσώπου κ.λπ.» ανέφερε η κα Τσίτσικα και πρόσθεσε:
«Είναι σημαντικό να υπάρχει ισορροπία μεταξύ της ενασχόλησης με το διαδίκτυο και τις διαδικτυακές επαφές και της προσωπικής επαφής με τους συνανθρώπους μας».
Ειδικότερα για τους νέους η κα Τσίτσικα ανέφερε πως « η απώλεια ελέγχου σχετικά με τη χρήση του διαδικτύου μπορεί προοδευτικά να οδηγήσει σε έκπτωση των κοινωνικών δεξιοτήτων και απομόνωση, καθώς και παραμέληση σχολικών και άλλων δραστηριοτήτων, ή/και της υγείας, προσωπικής φροντίδας και υγιεινής».
ΜΟΝΑΔΑ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ (Μ.Ε.Υ.)
Β΄ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙΔΩΝ «Π. & Α. ΚΥΡΙΑΚΟΥ»
Το πρόβλημα του εθισμού στο διαδίκτυο μπορεί να αντιμετωπιστεί ολιστικά- σε οργανικό και ψυχοκοινωνικό επίπεδο, αρκεί να εντοπιστεί έγκαιρα.
Σύμφωνα με στοιχεία της Μονάδας Εφηβικής Υγείας σε Κλινικό Δείγμα 500 Εφήβων (έρευνα 2011) που προσήλθαν με αίτημα τις συμπεριφορές εξάρτησης παρατηρήθηκε βελτίωση σε 70% των παιδιών.
H θεραπεία περιελάμβανε:
➢ Ανίχνευση και θεραπεία της συν-νοσηρότητας (ΔΕΠΥ, καταθλιπτικό συναίσθημα, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση κλπ)
➢ Ψυχοεκπαίδευση και συμπεριφορικού τύπου παρέμβαση
➢ Οικογενειακή υποστήριξη- συμβουλευτική γονέων
➢ Φαρμακοθεραπεία όπου κρίθηκε αναγκαίο
➢ Αντιμετώπιση οργανικών συμπτωμάτων (διαταραχές του ύπνου, κεφαλαλγία, ξηρότητα οφθαλμών, οσφυαλγία, διατροφική παρεκτροπή, έλλειψη φυσικής άσκησης κτλ)
Οι παράγοντες που βελτιώνουν την πρόγνωση ήταν :
➢ Πρώιμη ανίχνευση-Παρέμβαση
➢ Μη ύπαρξη συν-νοσηρότητας
➢ Υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον – επικοινωνία
Η πλειονότητα των παιδιών του δείγματος ήταν μοναχοπαίδια ή/και προέρχονταν από μονογονεικές ή σημαντικά δυσλειτουργικές οικογένειες. Άλλα στοιχεία που καταγράφηκαν και ήταν στατιστικά σημαντικά στο δείγμα ήταν τα παρακάτω :
➢ Σχολική αποτυχία, διαταραχές ύπνου-σωματικά συμ.
➢ Χωρίς επίγνωση-βεβαίωση για απουσίες
➢ Συσχέτιση με ΔΕΠ-Υ (p<0.005)
➢ Σημαντικά περισσότερα αγόρια – gaming
ΓΡΑΜΜΗ ΣΤΗΡΙΞΗΣ
«Οι γονείς που θέλουν να ενημερωθούν σχετικά με οποιοδήποτε θέμα αφορά τη χρήση της τεχνολογίας από τα παιδιά τους ή/και παρατηρούν κάποιο πρόβλημα σε σχέση με αυτό, καθώς και τα ίδια τα παιδιά και οι έφηβοι που χρειάζονται ενημέρωση ή πληροφορίες, μπορούν να απευθυνθούν στη Γραμμή Στήριξης «ΜΕ Υποστηρίζω» 80011 80015χωρίς χρέωση για αστικές και υπεραστικές κλήσεις» κατέληξε η κ Τσίτσικα.
➢ Απευθύνεται σε εφήβους και τις οικογένειές τους παρέχοντας υποστήριξη και συμβουλές για θέματα που σχετίζονται με τη χρήση του Διαδικτύου, του κινητού τηλεφώνου
➢ Απευθύνεται στους εκπαιδευτικούς (συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας)
➢ Λειτουργεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης της ENACSO www.enacso.eu
➢ Επικοινωνία μέσω κοινωνικών δικτύων
➢ Παραπομπή εάν χρειαστεί στη Μ.Ε.Υ.
