Λάθος πρακτικές στην σίτιση με μπιμπερό
Συγγραφέας Στέλιος Παπαβέντσης Γράφτηκε στις ,
O μητρικός θηλασμός αποτελεί το φυσιολογικό τρόπο διατροφής των βρεφών. Είναι γνωστό ότι η τεχνητή διατροφή με μπιμπερό ενέχει πιθανούς κινδύνους για την υγεία του βρέφους.
Συγκεκριμένα έχει μεταξύ άλλων σχετιστεί σε επιστημονικές έρευνες με αυξημένη πιθανότητα για υπερφαγία, παχυσαρκία, ωτίτιδες, οδοντικά προβλήματα, αποφρακτική άπνοια στον ύπνο, ασυμμετρία προσώπου, αναπνευστικές και γαστρεντερικές λοιμώξεις, σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου, αναγωγές, κολικούς και δυσκοιλιότητα.
Παρόλα αυτά το τάισμα των μικρών με μπιμπερό παραμένει μια κυρίαρχη πρακτική. Για αυτό οι επαγγελματίες υγείας έχουν σημαντική ευθύνη να ενημερώσουν πλήρως τις μητέρες για τον καλύτερο δυνατό τρόπο ταίσματος με μπιμπερό, στην προσπάθεια να μειωθούν οι παραπάνω κίνδυνοι.
Οι βασικές αρχές ώστε να περιορίσουμε την πιθανότητα βλαπτικής επίδρασης είναι:
1. Προσφέρουμε στο μωρό αγκαλιά χωρίς περιορισμούς, επαφή δέρμα με δέρμα και τη μυρωδιά μας. Όταν ταίζουμε το μωρό το φέρνουμε πολύ κοντά στο σώμα μας. Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι το μωρό κάτω των έξι μηνών κακομαθαίνει στην αγκαλιά μας. Η σύγχρονη επιστήμη προτάσσει την συναισθηματική ασφάλεια και το δέσιμο του βρέφους με τους γονείς του ως θεμελιώδη στόχο σε αυτήν την περίοδο της ζωής του, κρίσιμο για την μετέπειτα συναισθηματική και ψυχική υγεία του παιδιού. Πάντα κρατάμε το μωρό κοντά μας, κοιλιά με κοιλιά, κοιτάζοντάς το στα μάτια, ώστε να αισθάνεται ασφαλές και ότι το αγαπούν.
2. Το τάισμα αποφασίζεται από το μωρό όπως συμβαίνει και με το στήθος. Αυτό σημαίνει ότι διαβάζουμε τα σημάδια της πείνας του, δεν τηρούμε ωράριο, πετάμε τα ρολόγια, δεν περιορίζουμε την πρόσβαση του μωρού στο γάλα μέρα ή νύχτα.
3. Αφήνουμε το μωρό να αποφασίσει κάθε φορά την ποσότητα ξένου γάλακτος που θέλει να πιεί. Το παιδί είναι σημαντικό να μάθει να ακούει το σώμα του και τις ανάγκες του. Οι ορμές του πρέπει να γίνονται αποδεκτές και να ικανοποιούνται χωρίς τον παραμικρό «ευνουχισμό». Όπως κι εμείς δεν τρώμε κάθε μέρα την ίδια ποσότητα φαγητού, έτσι και η όρεξη του μωρού μεταβάλλεται κάθε φορά ανάλογα με την όρεξη και τη διάθεσή του. Αυτό πρέπει να το σεβαστούμε, να του «διδάξουμε» να απαιτεί τροφή μόνο όταν πεινάει και να σταματάει το φαγητό του μόλις χορτάσει.
4. Χρησιμοποιούμε μπιμπερό με τη μικρότερη δυνατή τρύπα ώστε να υπάρχει κάποια αντίσταση στη ροή του γάλακτος. Μπουκάλια με ελεύθερη ροή καταπίνονται σχεδόν «καταναγκαστικά» από το παιδί. Το αποτέλεσμα μπορεί για εμάς να είναι ένα εύκολο και γρήγορο τάισμα, για το βρέφος όμως είναι συνταγή προβλημάτων υγείας.
5. Χρησιμοποιούμε ρόγα μπιμπερό με όσο πιο πλατιά βάση γίνεται, ώστε το μωρό να την τοποθετήσει βαθιά στο στόμα του και να έχει διάπλατα ανοιχτό το στόμα του ενόσω πίνει, κάτι που συμβαίνει με φυσικό τρόπο στο θηλασμό.
6. Χρησιμοποιούμε ρόγα μπιμπερό που έχει αρκετό μήκος και μπορεί να επιμηκύνεται στο στόμα του μωρού, παρόμοια με τη μητρική θηλή.
7. Φροντίζουμε το μωρό να βρίσκεται σε ημικαθιστική θέση όσο τρώει, να μην είναι ξαπλωμένο οριζόντια. Φέρνουμε το μπουκάλι σε οριζόντια θέση με το έδαφος και όχι κάθετη, ώστε η ροή γάλακτος να είναι περιορισμένη. Φροντίζουμε ώστε η ρόγα του μπιμπερό να μην έχει αέρα μεν, αλλά και ίσα-ίσα να γεμίζει με γάλα.
8. Σεβόμαστε τα διαλείμματα που κάνει το μωρό ενόσω πίνει. Αν φαίνεται να κομπιάζει ή να πνίγεται, πρέπει να διακόψουμε. Αν καταπίνει συνεχόμενα για παραπάνω από πέντε φορές σημαίνει ότι η ροή είναι μεγάλη και πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που του προσφέρουμε το μπιμπερό. Σταματάμε από μόνοι μας το τάισμα τακτικά, ώστε να δώσουμε την ευκαιρία στο μωρό να νιώσει την πείνα ή τον κορεσμό του και να αποφασίσει αν θα συνεχίσει, αντί να καταπίνει συνεχόμενα και «καταναγκαστικά».
9. Τοποθετούμε το παιδί μια στο αριστερό μας χέρι και μια στο δεξί, όπως αλλάζουμε στήθος. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζουμε ισορροπημένα οπτικά και απτικά ερεθίσματα για το μωρό μας.
10. Το βρέφος έχει ανάγκη να δεθεί συναισθηματικά με ένα κύριο πρόσωπο που το φροντίζει. Περιορίστε στο μικρότερο δυνατό αριθμό τον αριθμό ανθρώπων που το ταίζουν. Το παιδί πρέπει πάντα να κρατιέται από ενήλικα κατά τη σίτιση και να μην αφήνεται χωρίς επίβλεψη, με το μπουκάλι στα χέρια.
Ποιες είναι οι λάθος πρακτικές κατά την σίτιση του μωρού με μπιμπερό;
- Δεν παρέχονται ακριβείς συμβουλές στη μητέρα για την σωστή παρασκευή του γάλακτος. Το επεξεργασμένο γάλα αγελάδας για βρέφη σε σκόνη, παρά την λανθασμένη κοινή αντίληψη, δεν αποτελεί αποστειρωμένο προιόν. Σε ένα 15% των συσκευασιών ανευρίσκονται δυνητικά επικίνδυνα μικρόβια. Μικρόβια εξάλλου μπορεί να υπάρχουν στο νερό που δεν έβρασε πλήρως. Γι’ αυτό το νερό που χρησιμοποιείται πρέπει να βράζεται καλά, να αφήνεται να κρυώσει λίγο, έως τους 70 βαθμούς Κελσίου. Τότε πρέπει να βάλουμε την σκόνη στο νερό, ώστε να σκοτωθούν μικρόβια που ίσως υπάρχουν σε αυτήν. Τέλος αφήνουμε το γάλα να κρυώσει περαιτέρω στους 37 βαθμούς, πριν το δώσουμε στο παιδί. Αν η σκόνη προστεθεί σε νερό χλιαρό ή θερμοκρασίας σώματος, μικρόβια που ίσως υπάρχουν σε αυτήν δε θα σκοτωθούν.
- Δεν πρέπει να βάζουμε πολύ ζεστό ή βραστό νερό σε πλαστικό μπουκάλι. Έχει αποδειχθεί ότι η πρακτική αυτή είναι επικίνδυνη, γιατί ουσίες από το πλαστικό όπως η βισφαινόλη ελευθερώνονται και μπαίνουν στο γάλα, φτάνοντας έτσι στο στόμα του μωρού.
- Το γάλα σε σκόνη πρέπει να αποθηκεύεται σε σωστές συνθήκες, σε μέρος σκοτεινό, ψυχρό και ξηρό. Ιδιαίτερα κατά τη μεταφορά, όταν παίρνουμε γάλα για το ταξίδι ή για τη βόλτα, πρέπει να προσέχουμε ώστε το κουτί να παραμένει σε μέρος σκιερό και δροσερό. Κουτί που ανοίχτηκε πρέπει να πετιέται μετά από 2-3 ημέρες. Είναι σημαντικό να προσέχουμε πάντα την ημερομηνία λήξης του προιόντος.
- Η μητέρα είναι απαραίτητο να πλένει τα χέρια της με νερό και σαπούνι πριν την προετοιμασία του μπιμπερό. Αντίθετα, πλύσιμο των χεριών και πλύσιμο του στήθους δεν είναι καθόλου απαραίτητες πρακτικές κατά το θηλασμό, γιατί το μητρικό γάλα έχει ισχυρές αντιμικροβιακές ιδιότητες.
- Το μπουκάλι και η ρόγα του πρέπει να αποστειρώνονται ανάμεσα στα γεύματα. Σε μεγαλύτερα παιδιά, πρέπει πάντα να καθαρίζονται σχολαστικά με ειδικό βουρτσάκι.
- Απαγορεύεται να ζεσταίνουμε το ξένο γάλα για βρέφη σε φούρνο μικροκυμάτων.
- Ξένο γάλα που ετοιμάστηκε και παρέμεινε στον πάγκο για πάνω από μία ώρα δεν πρέπει να δίνεται στο παιδί.
- Δε βάζουμε ποτέ βρεφικές τροφές όπως δημητριακά, ριζάλευρο κα στο μπιμπερό με το γάλα. Τις στερεές τροφές στο βρέφος τις δίνουμε πάντα από πιάτο με κουτάλι.
- Δε δίνουμε ποτέ χυμό ή άλλα υγρά στο παιδί μέσα από μπιμπερό.
- Δεν αφήνουμε το μωρό να κοιμάται με το μπιμπερό στο στόμα. Πιπίλισμα του μπιμπερό για πολλή ώρα προδιαθέτει σε τερηδόνα και άλλα προβλήματα στα δόντια.
- Μετά τους πρώτους έξι με δώδεκα μήνες πρέπει να ενθαρρύνουμε άλλους τρόπους για λήψη υγρών από το παιδί: μέσα από εκπαιδευτικό ποτηράκι, από ανοιχτό ποτήρι, με καλαμάκι. Γυναίκες που απογαλακτίζουν σε αυτήν την περίοδο δεν είναι ανάγκη να δίνουν γάλα με μπιμπερό στο παιδί τους. Πρέπει να αποφεύγουμε τη βλαβερή συνήθεια του μπιμπερό κατά τη νηπιακή ηλικία – το παιδί μας να απεξαρτηθεί από αυτό πριν την ηλικία των δύο με δυόμιση ετών.
Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί τον πιο υγιή τρόπο για να ταιστεί το μωρό σας. Πρέπει να γνωρίζετε ότι, εφόσον αποφασίσετε να μη θηλάσετε ή να σταματήσετε το θηλασμό, είναι δύσκολο να ξεκινήσετε πάλι το θηλασμό εάν μετανιώσετε για την απόφασή σας. Χορήγηση επεξεργασμένου γάλακτος αγελάδας σε μωρό που θηλάζει έχει ως αποτέλεσμα μείωση της παραγωγής μητρικού γάλακτος.
Στέλιος Παπαβέντσης,
Παιδίατρος
