Κάθε χρόνο στις 7 Απριλίου εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, η οποία επικεντρώνεται σε σημαντικά προβλήματα της δημόσιας υγείας που απασχολούν όλο τον κόσμο. Η 7η Απριλίου είναι η ημερομηνία «γέννησης» το 1948 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ενός εξειδικευμένου οργάνου του ΟΗΕ για θέματα Υγείας.

Με αφορμή τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξέδωσε το μήνυμα “Σταμάτα την Πορεία του Διαβήτη- Εξολόθρευσε τον διαβήτη”

• να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τον αυξημένο αριθμό ατόμων με διαβήτη και τις συγκλονιστικές συνέπειές του, ιδιαίτερα σε χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χώρες.

• να δημιουργήσει μια σειρά από συγκεκριμένες, αποτελεσματικές και οικονομικά προσιτές ενέργειες για την αντιμετώπιση του διαβήτη. Αυτές θα περιλαμβάνουν μέτρα για την πρόληψη του διαβήτη, τη διάγνωση καθώς και τη θεραπεία και  φροντίδα των ατόμων με διαβήτη.

1. Η επιδημία του διαβήτη αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς σε πολλές χώρες, με την τεκμηριωμένη αύξηση πιο δραματικά να παρουσιάζεται σε χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χώρες.

 Ένα μεγάλο ποσοστό των περιπτώσεων του διαβήτη μπορούν να προληφθούν. Απλά μέτρα αλλαγής του τρόπου ζωής έχει αποδειχθεί ότι είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος στην πρόληψη ή την καθυστέρηση της εμφάνισης του διαβήτη.

2. Η διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους , η συμμετοχή σε τακτική σωματική άσκηση και η υγιεινή διατροφή μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για διαβήτη.

3. Ο διαβήτης είναι θεραπεύσιμος. Ο διαβήτης μπορεί να ελέγχεται και να διαχειρίζεται έτσι ώστε να προληφθούν επιπλοκές. Αυτό μπορούμε να το πετύχουμε με ζωτικής σημασίας δράσεις, όπως με αυξημένη πρόσβαση στη διάγνωση, με εκπαίδευση της αυτοδιαχείρησης και με οικονομικά προσιτή θεραπεία.

4.Οι προσπάθειες για την πρόληψη και τη θεραπεία του διαβήτη θα είναι σημαντικές για την επίτευξη της παγκόσμιας αειφόρου ανάπτυξης (Στόχος 3) που στοχεύει  στη μείωση της πρόωρης θνησιμότητας από μη μεταδοτικές ασθένειες (NCDs) κατά το ένα τρίτο μέχρι το 2030. Σε αυτό ρόλο παίζουν πολλοί τομείς της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνήσεων, των εργοδοτών, των εκπαιδευτικών, των κατασκευαστών, την κοινωνία των πολιτών, τον ιδιωτικό τομέα, τα μέσα ενημέρωσης και τα ίδια τα άτομα.

Η σωστή διατροφή είναι ένας  από τους τρόπους αντιμετώπισης διαβήτη σε συνδυασμό με την φαρμακευτική αγωγή και άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως η άσκηση.

Η διατροφή για τον διαβητικό, ανάλογα και  με το είδος του διαβήτη, πρέπει να δίνεται από εγγεγραμμένο διαιτολόγο ή κλινικό διαιτολόγο . Παρόλο που δεν υπάρχουν τροφές που απαγορεύονται στο διαβήτη, υπάρχουν τροφές που θα πρέπει να αποτελούν τη βάση ενός ισορροπημένου διαιτολογίου και τροφές που καλό είναι να αποφεύγονται ή να καταναλώνονται σε μικρές ποσότητες (πάντα στα πλαίσια ενός ισορροπημένου διαιτολογίου), σωστή ποσότητα τροφίμων αλλά και σωστή συνδυασμοί τροφίμων. Το διαιτολόγιο αυτό θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες, τις προτιμήσεις και τον τρόπο ζωής του κάθε ατόμου. Κάποιες γενικές κατευθύνσεις είναι οι εξής:

• Η διατροφή του ασθενή με διαβήτη πρέπει να είναι τέτοια που να διατηρεί φυσιολογικό σωματικό βάρος το οποίο μπορεί πολύ εύκολα να υπολογιστεί με τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ= βάρος(kg)/Ύψος²(m²)= 20-25) ή σωστό σωματικό λίπος και να αποφεύγεται το κοιλιακό λίπος.  Μια ορισμένη ποσότητα του λίπους είναι απαραίτητη για να λειτουργεί σωστά το σώμα μας. Το λίπος ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματος, προστατεύει και μονώνει τα όργανα και τους ιστούς και είναι η κύρια μορφή αποθήκευσης ενέργειας του οργανισμού.  Αν ο διαβητικός έχει παραπάνω κιλά, πρέπει να περιορίσει το ποσό των θερμίδων έτσι ώστε (σε συνδυασμό με ένα συστηματικό πρόγραμμα άσκησης) να χάσει βάρος. Αυτό θα βοηθήσει στη μείωση της «αντίστασης» στην ινσουλίνη και έτσι στην καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου.

Βάση του διαιτολογίου πρέπει να αποτελούν οι υδατάνθρακες (περίπου το 50% των ημερησίων θερμίδων). Προτιμώνται οι σύμπλοκοι υδατάνθρακες και τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες (πχ. όσπρια, λαχανικά, φρούτα, ψωμί ολικής άλεσης κ.ά.) και γενικά, τρόφιμα που έχουν όπως λέγεται χαμηλό «γλυκαιμικό δείκτη». Χαμηλός γλυκαιμικός δείκτης σημαίνει πρακτικά πως οι υδατάνθρακες του συγκεκριμένου τροφίμου απορροφώνται με πιο αργό ρυθμό και ανεβάζουν το ζάχαρο λιγότερο. Η ζάχαρη έχει υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, οπότε οι τροφές που την περιέχουν (γλυκά, ποτά με ζάχαρη κτλ) καλό είναι να αποφεύγονται. Επιπλέον δεν υπάρχει κανένας λόγος να χρησιμοποιούνται τρόφιμα «για διαβητικούς», τα οποία δεν προσφέρουν κανένα πλεονέκτημα, ενώ μπορεί να γίνουν και επιβλαβή όταν δεν αξιολογηθεί σωστά το γλυκαιμικό τους αποτέλεσμα ή οι θερμιδική τους αξία. Είναι καλύτερο να  χρησιμοποιείται το σύστημα ισοδυνάμων τροφών ή διαβητικών ανταλλαγών όπως δίνονται από τους διαιτολόγους/ κλινικούς διαιτολόγους καθώς και να διαβάζονται οι επιγραφές τροφίμων αναφορικά με την ζάχαρη όπως φαίνεται στον πιο κάτω πίνακα στον οποίο οι ισχυρισμοί διατροφής σε σχέση με την ζάχαρη και οι προϋποθέσεις χρήσης τους καθορίζονται σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) 1924/2006 και η σημασία είναι ουσιώδης για τον διαβητικό.