Ποια σαρακοστιανά ανεβάζουν τη χοληστερίνη
Συγγραφέας Χάρης Δημοσθενόπουλος Γράφτηκε στις ,
Η παραδοσιακή νηστεία της Σαρακοστής αποτελεί για πολλούς μία ευκαιρία για «αποτοξίνωση» και για εφαρμογή ενός πιο υγιεινού και περιορισμένου διαιτολογίου.
Η νηστεία είναι μία ευκαιρία να ακολουθήσουμε ένα διαιτολόγιο που, όντας απαλλαγμένο από ζωικά λιπαρά και επιβαρυντικές θερμίδες, μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση δεικτών υγείας που αφορούν στα λιπίδια και η καρδιαγγειακή υγεία.
Τα «καλά» της νηστείας
Είναι φυσιολογικό μία διατροφή βασισμένη στο ελαιόλαδο, στους ξηρούς καρπούς, στα όσπρια, στα ωμά και βραστά λαχανικά, στα δημητριακά και σε άλλες φυτικές τροφές να βοηθάει στη ρύθμιση των λιπιδίων του αίματος, και κυρίως της χοληστερίνης, δεδομένου ότι τόσο οι φυτικές ίνες όσο και η καλή ποιότητα λιπαρών παίζουν καθοριστικό ρόλο στην προστασία της καρδιάς. Την ίδια στιγμή όμως η νηστεία περιλαμβάνει και τρόφιμα όπως ο ταραμάς, τα θαλασσινά, ο χαλβάς, οι τηγανητές πατάτες και τα τηγανητά καλαμαράκια, τα οποία αν και μπορούν αν ενταχθούν σε αυτό το διαιτολόγιο αποτελούν μάλλον μία «απειλή» για τη χοληστερίνη μας. Ισχύει όμως κάτι τέτοιο;
Τα επιστημονικά στοιχεία από μελέτες του εξωτερικού αλλά και της χώρας μας όπως αυτές του Πανεπιστημίου της Κρήτης έχουν δείξει η νηστεία λόγω της αποφυγής του κρέατος, των αυγών και των γαλακτοκομικών προϊόντων για αρκετές εβδομάδες και η ταυτόχρονη αντικατάστασή τους με όσπρια, φρούτα, λαχανικά, χόρτα, ψωμί, θαλασσινά, πατάτες μπορεί να ωφελήσει σημαντικά την υγεία, να συμβάλλει στη μείωση της ολικής αλλά και της «κακής» (LDL) χοληστερόλης, ακόμα και στην ελάττωση του σωματικού βάρους και στον περιορισμό του οξειδωτικού στρες – μίας διαδικασίας που συνδέεται με τη αθηροσκλήρωση, ακόμα και με τον καρκίνο.
Είναι επικίνδυνη λοιπόν η νηστεία για τη χοληστερίνη μας; Από τα τρόφιμα που ενοχοποιούνται περισσότερο για αύξηση της χοληστερίνης είναι τα θαλασσινά. Είναι τρόφιμα που για δεκαετίες συνδέονταν, ακόμα και ερευνητικά, με την αύξηση της χοληστερίνης και τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων. Αυτό ίσχυε ως αντίληψη κυρίως λόγω του ότι έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε διαιτητική χοληστερίνη (λιγότερη βέβαια σε σχέση με τα συνήθη ζωικά τρόφιμα όπως το μοσχαρίσιο κρέας, τα τυριά, τα αλλαντικά και το βούτυρο).
Τις τελευταίες όμως δεκαετίες βρέθηκε ότι τα τρόφιμα αυτά έχουν χαμηλή περιεκτικότητα κορεσμένων και τρανς λιπαρών (τα οποία ενοχοποιούνται κυρίως για την αύξηση της χοληστερίνης αίματος) και ταυτόχρονα μεγάλη περιεκτικότητα πολυακόρεστων λιπαρών. Ένα ακόμα στοιχείο που έπαιξε ρόλο στην απενοχοποίησή τους είναι η παρουσία στερολών που μειώνουν την απορρόφηση της χοληστερίνης. Έτσι, αν θέλουμε να επιλέξουμε θαλασσινά στη διατροφή μας στη νηστεία, είναι προτιμότερο να καταναλώνουμε χταπόδι, στρείδια, κτένια, κυδώνια, μύδια, καβούρια και πίνες και να αποφεύγουμε τη συχνή κατανάλωση από γαρίδες, αστακούς, καλαμάρι, σουπιά και καραβίδες.
Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να αποφεύγουμε το τηγάνισμα, το πανάρισμα ή την χρήση κατεψυγμένων εδεσμάτων με θαλασσινά αφού αυτά θα οδηγήσουν σε υψηλότερη κατανάλωση λίπους αλλά και στην πρόσληψη τρανς λιπαρών, από τα προστιθέμενα υδρογωνομένα λιπαρά, καθώς και την κατανάλωση εδεσμάτων στα ταχυφαγεία, όπου τα «μπέργκερ» λαχανικών ή θαλασσινών αποτελούν πηγές τους και κατά συνέπεια τρόφιμα που ανεβάζουν τη χοληστερίνη του αίματος μας.
Η νηστεία είναι ιδιαίτερα ευεργετική για τη μείωση της «κακής» (LDL) χοληστερόλης και την αύξηση της «καλής» (HDL) αφού περιλαμβάνει τροφές όπως οι ξηροί καρποί και το ταχίνι (που απαιτούν όμως μεγάλη προσοχή ως προς τις ποσότητες, γιατί έχουν πολλές θερμίδες), το σουσάμι, τα χόρτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά ολικής και τη βρώμη αλλά και τα φρούτα που όλα σχετίζονται με την καλύτερη ρύθμιση των λιπιδίων. Αυτό που θέλει ίσως μεγαλύτερη προσοχή είναι τα επίπεδα τριγλυκεριδίων τα οποία επηρεάζονται από την υπερκατανάλωση υδατανθράκων (ψωμί, ζυμαρικά, αμυλούχα τρόφιμα).
Χάρης Δημοσθενόπουλος,M MedSci. SRD
Κλινικός Διαιτολόγος – Βιολόγος
