Χρόνος Προθρομβίνης (PT)
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
ACT
Επίσης γνωστό ως: Ενεργοποιημένος Χρόνος Πήξης
Επιστημονική ονομασία: Χρόνος Μερικής Θρομβοπλαστίνης (PTT), Ηπαρίνη Αντι – Xa
Γιατί γίνεται η εξέταση;
Για να παρακολουθήσουμε την ηπαρίνη και άλλα αντιπηκτικά όταν πραγματοποιείται καρδιοπνευμονική παράκαμψη (μπαϊπάς – bypass), στεφανιαία αγγειοπλαστική και αιμοκάθαρση.
Πότε γίνεται η εξέταση;
Όταν ο ασθενής λαμβάνει υψηλή δόση ηπαρίνης για να αποτραπεί η θρόμβωση κατά τη διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων όπως είναι το καρδιοπνευμονικό μπαϊπάς, όταν τα επίπεδα ηπαρίνης είναι υπερβολικά υψηλά για να επιτρέψουν την έγκαιρη εξέταση του Χρόνου Μερικής Θρομβοπλαστίνης και/ή όταν ένα γρήγορο αποτέλεσμα είναι απαραίτητο για να ξεκινήσει η θεραπεία.
Τι δείγμα απαιτείται;
Δείγμα αίματος που λαμβάνεται από μία φλέβα από το χέρι σας.
Απαιτείται κάποια προετοιμασία για την εξέταση;
Καμία
Τι προσδιορίζεται;
Ο ενεργοποιημένος χρόνος πήξης (ACT) είναι μία δοκιμασία πήξης που χρησιμοποιείται βασικά για την παρακολούθηση της αντιπηκτικής θεραπείας με υψηλές δόσεις μη-κλασματοποιημένης (πρότυπης) ηπαρίνης. Η ηπαρίνη είναι ένας αναστολέας της πήξης του αίματος που δίνεται συνήθως είτε ενδοφλεβίως (IV) είτε σε ενέσιμη μορφή. Σε μέτριες δόσεις, η ηπαρίνη χρησιμοποιείται για να βοηθήσει στην αποτροπή και θεραπεία μη φυσιολογικών θρομβωτικών σχηματισμών του αίματος (θρόμβωση ή θρομβοεμβολή) και στην παρακολούθησή τους με το Χρόνο Μερικής Θρομβοπλαστίνης (PTT) ή την εξέταση ηπαρίνης αντι – Xa. Η παρακολούθηση τους είναι ένα ζωτικής σημασίας μέρος της αντιπηκτικής θεραπείας αφού κάθε χορήγηση ηπαρίνης επιδρά σε κάθε άτομο λίγο διαφορετικά. Εάν η ποσότητα της χορηγούμενης ηπαρίνης είναι ανεπαρκής τότε αναστέλλεται το σύστημα πήξης του σώματος και θρόμβοι αίματος σχηματίζονται στα αγγεία κατά μήκος όλου του σώματος. Εάν η ποσότητα ηπαρίνης είναι υπερβολικά μεγάλη, ο ασθενής μπορεί να υποστεί εκτεταμένη, ακόμα και απειλητική για τη ζωή αιμορραγία.
Υψηλές δόσεις ηπαρίνης δίνονται πριν, κατά τη διάρκεια και για μικρό χρονικό διάστημα μετά από χειρουργικές επεμβάσεις ανοικτής καρδιάς. Κατά τη διάρκεια αυτών των διαδικασιών, πραγματοποιείται αορτοστεφανιαία παράκαμψη (μπαϊπάς) στην καρδιά και στους πνεύμονες Το αίμα τους φιλτράρεται και οξυγονώνεται εκτός του σώματος χρησιμοποιώντας μηχανικές συσκευές. Η επαφή του αίματος με τις τεχνητές επιφάνειες ενεργοποιεί τα αιμοπετάλια και την πήξη, πραγματοποιώντας μία ακολουθία βημάτων που έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία θρομβωτικών σχηματισμών στο αίμα. Η υψηλή δόση ηπαρίνης αποτρέπει το σχηματισμών θρόμβων αλλά αφήνει το σώμα σε μία λεπτή δυναμική ισορροπία μεταξύ θρόμβωσης και αιμορραγίας. Σε αυτό το επίπεδο αντιπηκτικής αγωγής, ο PTT δεν είναι πλέον κλινικά χρήσιμος ως εργαλείο παρακολούθησης της πήξης. Η εξέταση του PTT περιλαμβάνει μία αντίδραση πήξης σε δοκιμαστικό σωλήνα (invitro) όπου όταν τα επίπεδα της ηπαρίνης είναι υψηλά, το αίμα δεν πήζει.
Η μέτρηση του ACT είναι μία γρήγορη εξέταση που μπορεί να πραγματοποιηθεί παρακλινικά πριν από χειρουργείο ή άλλη ιατρική διαδικασία και μέσα ή κοντά στο χειρουργείο περιοδικά κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά το χειρουργείο. Όπως ο PTT έτσι και ο ATC μετράει το ανασταλτικό αποτέλεσμα της ηπαρίνης και των άλλων αντιπηκτικών φαρμάκων στο σύστημα πήξης του σώματος. Η εξέταση του ACT επιτρέπει σχετικά ραγδαίες μεταβολές στην έγχυση ηπαρίνης, βοηθώντας τον ασθενή να φθάσει και να διατηρήσει ένα σταθερό επίπεδο αντιπηκτικής αγωγής. Μόλις τελειώσει το χειρουργείο και ο ασθενής έχει σταθεροποιηθεί, οι δόσεις ηπαρίνης μειώνονται χαρακτηριστικά.
Η ευαισθησία της εξέτασης του ACT στην ηπαρίνη εξαρτάται από τη μέθοδο που χρησιμοποιείται. Μερικές εξετάσεις ACT είναι σχεδιασμένες για την παρακολούθηση χαμηλότερων επιπέδων ηπαρίνης, ενώ άλλες είναι καταλληλότερες για την παρακολούθηση υψηλών επιπέδων ηπαρίνης. Όταν η ηπαρίνη φθάνει σε επίπεδα θεραπευτικής συντήρησης, ο ACT συνήθως αντικαθίσταται από την εξέταση PTT.
Η εξέταση ACT χρησιμοποιείται μερικές φορές για την παρακολούθηση της θεραπείας κανονικής δόσης ηπαρίνης σε άτομα με καταγεγραμμένο Αντιπηκτικό Λύκο (LAC). Η δοκιμασία του PTT δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αυτούς τους ασθενείς διότι ο Αντιπηκτικός Λύκος επηρεάζει την εξέταση.
Η εξέταση του ACT μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση της ανασταλτικής επίδρασης μίας νέας κατηγορίας φαρμάκων που ονομάζονται άμεσοι αναστολείς θρομβίνης (π.χ. μπιβαλιρουδίνη, αργατρομπάνη) στο σύστημα πήξης.
Πώς συλλέγεται το προς εξέταση δείγμα;
Δείγμα αίματος λαμβάνεται μέσω της εισαγωγής μίας βελόνας μέσα σε μία φλέβα στο χέρι.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Εάν οι υποβαλλόμενες ιατρικές δοκιμές προκαλούν σε εσάς ή σε άτομα που σας ενδιαφέρουν ανησυχία, αμηχανία, ή δυσκολία διαχείρισης, θα μπορούσατε να διαβάσετε ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω άρθρα: CopingwithTestPain, Discomfort, andAnxiety(Αντιμετωπίζοντας τη δοκιμασία του πόνου, τη δυσφορία και το άγχος), TipsonBloodTesting(Μικρές συμβουλές για τις εξετάσεις αίματος), TipstoHelpChildrenthroughTheirMedicalTests(Μικρές συμβουλές να βοηθήσετε τα παιδιά στην εκπόνηση των ιατρικών εξετάσεων), και TipstoHelptheElderlythroughTheirMedicalTests(Μικρές συμβουλές να βοηθήσετε τα ηλικιωμένα άτομα στην εκπόνηση των ιατρικών εξετάσεων).
Απαιτείται κάποια προετοιμασία της εξέτασης για να εξασφαλίσουμε την ποιότητα του δείγματος;
Δεν απαιτείται προετοιμασία της εξέτασης.
Πώς χρησιμοποιείται;
Η εξέταση ACT χρησιμοποιείται συνήθως για την παρακολούθηση της επίδρασης της υψηλής δόσης ηπαρίνης πριν, κατά τη διάρκεια και λίγο μετά από χειρουργικές επεμβάσεις που απαιτούν εντατικά αντιπηκτικά μέτρα, όπως μία χειρουργική επέμβαση καρδιακού μπαϊπάς, μία καρδιακή αγγειοπλαστική και μία αιμοκάθαρση. Προτείνεται σε καταστάσεις όπου η εξέταση του PTT δεν είναι κλινικά χρήσιμη (θεραπεία με υψηλή δόση ηπαρίνης ή παρουσία αντιπηκτικού λύκου). Η εξέταση ACT χρησιμοποιείται μαζί με την εξέταση του PTT για την παρακολούθηση του θεραπευτικού αποτελέσματος ενός άμεσου αναστολέα της θρομβίνης όπως είναι η αργατρομπάνη ή η μπιβαλιρουδίνη.
Πότε προτείνεται;
Η εξέταση του ACT προτείνεται όταν κάποιος έχει λάβει μία αρχική δόση ηπαρίνης και πριν από την έναρξη μίας χειρουργικής επέμβασης ανοικτής καρδιάς ή άλλης διαδικασίας που απαιτεί υψηλό επίπεδο αντιπηκτικής αγωγής. Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, ο ACT μετριέται κατά διαστήματα για να φθάσουμε και να διατηρήσουμε ένα σταθερό επίπεδο ηπαρινικής αντιπηκτικής αγωγής. Μετά από το χειρουργείο, ο ACT παρακολουθείται έως ότου ο ασθενής σταθεροποιηθεί και η δοσολογία ηπαρίνης μειωθεί και/ή ουδετεροποιηθεί με έναν παράγοντα αναστολής.
Περιστασιακά, ο ACTμπορεί να μετρηθεί κατά τη διάρκεια ενός αιμορραγικού επεισοδίου ή να χρησιμοποιηθεί ως μέρος μίας παρακλινικής αξιολόγησης του ηπαρινικού αντιπηκτικού επιπέδου του ασθενούς, ιδιαίτερα εάν το άτομο έχει Αντιπηκτικό Λύκο.
Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί όταν ο ασθενής λαμβάνει θεραπεία με άμεσους αναστολείς της θρομβίνης.
Τι σημαίνει το αποτέλεσμα της εξέτασης;
Ο ACT μετράται σε δευτερόλεπτα: όσο περισσότερο χρόνο διαρκεί η πήξη, τόσο υψηλότερος είναι ο βαθμός αναστολής της πήξης. Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, ο ACT διατηρείται πάνω από ένα κατώτατο χρονικό όριο, ένα όριο στο οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι δεν σχηματίζουν αιματικούς θρόμβους. Δεν υπάρχει κοινή συμφωνία για το πόσο ακριβώς θα έπρεπε να είναι αυτό το όριο. Αυτό διαφέρει από νοσοκομείο σε νοσοκομείο και εξαρτάται σε ένα βαθμό από τη χρησιμοποιούμενη μέθοδο για τον καθορισμό του ACT. Είναι σημαντικό να αξιολογηθεί εάν ο ασθενής ανταποκρίνεται σε αυτό το κατώτατο όριο ACT και στο ποσό της ηπαρίνης που λαμβάνει. Το ποσό της ηπαρίνης που απαιτείται για να αποκτηθεί και να διατηρηθεί μία συγκεκριμένη τιμή ACT (για παράδειγμα 300 δευτερόλεπτα) θα ποικίλει όπως και το δυναμικό πήξης του σώματος σε αυτό τον χρόνο. Εάν υπάρχουν προβλήματα πήξης ή αιμορραγίας, οι δοσολογίες και ο ACTμπορεί να χρειάζεται να προσαρμοστούν αναλόγως. Μετά από χειρουργείο ο ACT πρέπει να διατηρείται μέσα σε ένα στενό εύρος (για παράδειγμα 175 – 225 δευτερόλεπτα) μέχρι ο ασθενής να σταθεροποιηθεί.
Υπάρχει κάτι άλλο που θα έπρεπε να γνωρίζω;
Τα αποτελέσματα του ACT και του μερικού PTT δεν είναι συγκρίσιμα. Στην περιοχή όπου επικαλύπτονται (ανώτερες μετρήσεις του PTT και κατώτερα επίπεδα του ACT), έχουν μικρή συσχέτιση. Τα αποτελέσματα του ACTκαι του PTT θα πρέπει να αξιολογούνται ανεξάρτητα. Είναι προτιμότερο να καθοριστούν πρώτα οι απαιτήσεις της ηπαρινικής αγωγής που θα λάβει κάποιος, να σταθεροποιηθεί αυτή και κατόπιν αποφασιστεί ο τρόπος παρακολούθησης.
Ο ACT μπορεί να επηρεαστεί από το ποσό των αιμοπεταλίων του ασθενούς και από την αιμοπεταλιακή λειτουργία. Τα αιμοπετάλια που ενεργοποιούνται κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης συχνά γίνονται δυσλειτουργικά και τόσο η χειρουργική επέμβαση όσο και η ηπαρίνη μπορούν να μειώσουν τον αριθμό των αιμοπεταλίων (θρομβοκυττοπενία). Η θερμοκρασία του αίματος μπορεί επίσης να επιδράσει στα αποτελέσματα του ACT, καθώς το αίμα τείνει να παγώσει κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης όταν αυτό φιλτράρεται και οξυγονώνεται μηχανικά. Επίκτητες και κληρονομικές παθολογικές καταστάσεις όπως ανεπάρκειες παραγόντων πήξης μπορούν επίσης να επιδράσουν στα αποτελέσματα του ACT.
http://www.labtestsonline.gr/
