Ανεπάρκεια Μιτροειδούς Βαλβίδας
Συγγραφέας Πέτρος Αλτσιτζόγλου Γράφτηκε στις ,
Η ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας (ΑΜ) αποτελεί μια συχνή βαλβιδοπάθεια που απαντά στο 24% των ασθενών με παθήσεις καρδιακών βαλβίδων.
Η καρδιά έχει τέσσερις βαλβίδες, την αορτική, τη μιτροειδή, την πνευμονική και την τριγλώχινα. Οι καρδιακές βαλβίδες ρυθμίζουν τη ροή του αίματος μεταξύ της καρδιάς και των μεγάλων αγγείων (αορτική και πνευμονική βαλβίδα) και των καρδιακών κοιλοτήτων (μιτροειδής και τριγλώχινα βαλβίδα).
Κάποια από τις καρδιακές βαλβίδες μπορεί να νοσήσει και να εκδηλωθεί βαλβιδοπάθεια. Ως βαλβιδοπάθεια ορίζεται η αλλοίωση ή βλάβη των βαλβίδων της καρδιάς, συνιστώντας ένα σημαντικό αίτιο νοσηρότητας και θνητότητας.
Στην ανεπάρκεια μιτροειδούς η βαλβίδα δεν κλείνει στεγανά κατά τη συστολή της καρδιάς με συνέπεια ποσότητα αίματος να παλινδρομεί από την αριστερή κοιλία στον αριστερό κόλπο. Μικρού βαθμού (ασήμαντη) ανεπάρκεια (διαφυγή) προς τον αριστερό κόλπο καταγράφεται στο 70% του πληθυσμού χωρίς να είναι παθολογική. Υπολογίζεται ότι το 7% του πληθυσμού ηλικίας άνω των 75 ετών πάσχει από τουλάχιστον μέτριου βαθμού ανεπάρκεια.
Αιτιολογία
Η ανεπάρκεια της μιτροειδούς μπορεί να προκληθεί από βλάβη κάποιου από τα επί μέρους τμήματα που αποτελείται η βαλβίδα (οργανική) ή/και από δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας. Η εισβολή της νόσου μπορεί να είναι σταδιακή ή οξεία.
Η πάθηση προκύπτει από διάφορες αιτίες όπως: η προσβολή από ρευματικό πυρετό (πολύ συχνή παλαιότερα, σπάνια σήμερα λόγω της βελτίωσης των υγειονομικών συνθηκών ζωής και εκρίζωσης των στρεπτοκοκκικών λοιμώξεων), η στεφανιαία νόσος (μπορεί να καταλήξει σε δυσλειτουργία ή βλάβη του υποβαλβιδικού μηχανισμού, δηλαδή των θηλοειδών μυών και των τενοντίων χορδών που συγκρατούν κλειστές τις δύο γλωχίνες), η κακή εκ γενετής κατασκευή κάποιας ή και των δύο γλωχίνων και ακόμη μπορεί να προκύψει από οποιασδήποτε αιτία διάτασης της αριστερής κοιλίας που συμπαρασύρει σε διάταση και το δακτύλιο της μιτροειδούς (ινώδης δακτύλιος που περιβάλλει την βαλβίδα και την στηρίζει).
Όταν εισβάλλει οξέως οφείλεται σε: έμφραγμα του μυοκαρδίου που προκαλεί συνήθως σοβαρή βλάβη του υποβαλβιδικού μηχανισμού (ρήξη θηλοειδούς μυός ή τενόντιας χορδής), λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα ή τραυματισμό (όπως είναι ο ιατρογενής τραυματισμός από διαδερμική προσπάθεια διόρθωσης στενωμένης βαλβίδας).
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα που συνοδεύουν την πάθηση είναι δύσπνοια αρχικά μόνο στην κόπωση, εύκολη κόπωση και αίσθημα παλμών από έκτακτες συστολές. Οι ασθενείς είναι επιρρεπείς στην κολπική μαρμαρυγή λόγω της μεγάλης κολπικής διάτασης. Στην ουσία έχουμε συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας ποικίλης βαρύτητας ανάλογα με το βαθμό της ανεπάρκειας και τον βαθμό προσαρμογής της αρ. κοιλίας. Στην οξεία ανεπάρκεια είναι πιθανή η εκδήλωση οξέος πνευμονικού οιδήματος.
Θεραπεία
Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βελτιώσει προσωρινά, ορισμένα από τα συμπτώματα της σοβαρής ανεπάρκειας της μιτροειδούς βαλβίδας. Καθώς όμως το πρόβλημα είναι κύρια μηχανικό δε το θεραπεύει. Πρόκειται για σύνθετο πρόβλημα διότι η χειρουργική αντιμετώπιση, δηλαδή η διόρθωση της δικής μας βαλβίδας ή η εμφύτευση νέας τεχνητής βαλβίδας, δε δίνει σε όλες τις περιπτώσεις θετικά αποτελέσματα. Η θεραπευτική παρέμβαση εξαρτάται από το αίτιο που προκάλεσε την ανεπάρκεια και από τη γενικότερη κατάσταση της καρδιάς.
Αν η βλάβη της βαλβίδας έχει προκληθεί από τις γλωχίνες (οργανικής αιτιολογίας) χωρίς να συμμετέχει η αριστερά κοιλία με άλλη πάθηση, η διόρθωση της βαλβίδας με πλαστική ή η εμφύτευση τεχνητής βαλβίδας είναι αποτελεσματική.
Αν η βλάβη της βαλβίδας έχει προκληθεί οξέος η χειρουργική διόρθωση είναι μονόδρομος και πρέπει να γίνει άμεσα προκειμένου να διασωθεί ο ασθενής. Αν η βλάβη έχει προκύψει από τμηματική ή συνολική δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας εξ αιτίας ισχαιμίας ή παλαιού εμφράγματος του μυοκαρδίου τον πρώτο λόγο έχει η εξάλειψη του αιτίου δηλαδή της ισχαιμίας (επέμβαση επαναιμάτωσης).
Αν το πρόβλημα παραμένει η απόφαση για εγχείρηση είναι δύσκολη και εξατομικεύεται, διότι συχνά δεν αποδίδει. Μερικές φορές ο συνδυασμός επαναιμάτωσης με χειρουργική διόρθωση της βαλβίδας δίνει καλύτερα αποτελέσματα. Αν η διάταση της αριστερής κοιλίας έχει προχωρήσει και η καρδιακή συστολή έχει επηρεαστεί (χαμηλό κλάσμα εξώθησης), η καρδιά αμέσως μετά τη διόρθωση της ανεπάρκειας ευρίσκεται αιφνίδια σε καθεστώς υψηλών πιέσεων, καθώς αίμα δεν παλινδρομεί πλέον στον χαμηλών πιέσεων κόλπο. Η αλλαγή αυτή συχνά οδηγεί σε μετεγχειρητική κατάρρευση της αριστερής κοιλίας.
Η χειρουργική διόρθωση γίνεται με τη βοήθεια μηχανήματος εξωσωματικής κυκλοφορίας που διατηρεί την αιμάτωση και οξυγόνωση κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Αν καταλήξουμε στην εμφύτευση νέας βαλβίδας μπορεί να είναι μηχανική ή βιολογική. Η τελευταία έχει μικρότερη ανάγκη αντιπηκτικής αγωγής αλλά φθείρεται ταχύτερα (διαρκεί περίπου 10 χρόνια) και συνεπώς προτιμάται στις μεγάλες ηλικίες και όπου υπάρχει αυξημένος κίνδυνος από την λήψη χρονίως αντιπηκτικής αγωγής. Συνεπώς η απόφαση για χειρουργική διόρθωση πρέπει να ληφθεί έγκαιρα μετά όμως από λεπτομερή στάθμιση πολλών επί μέρους παραγόντων.
Πρόσφατα εισήχθη στη θεραπευτική της ανεπάρκειας της μιτροειδούς βαλβίδας η Διαδερμική επιδιόρθωση ανεπάρκειας (Σύστημα Mitra-Clip).
Πέτρος Αλτσιτζόγλου
