Σιδηροπενική αναιμία
Οι κυριότερες είναι:
Α) τα ανεπαρκή αποθέματα Fe (σιδήρου).
Β)η ελαττωμένη απορρόφηση Fe λόγω
1) σύνδρομου δυσαπορρόφησης και
2) ανατομικών ανωμαλιών του γαστρεντερικού σωλήνα (ατροφία του βλεννογόνου, δωδεκαδακτυλίτιδα).
Γ)οι αυξημένες ανάγκες σε Fe από
1) απώλεια αίματος, οξεία ή χρόνια αιμορραγία, παρασιτικές λοιμώξεις, και
2) αποτυχία να αντιμετωπιστούν οι αυξημένες ανάγκες του οργανισμού σε Fe (στα πρόωρα και στα αναπτυσσόμενα βρέφη με γρήγορο ρυθμό, και στην εφηβεία).
Η μορφή με την οποία βρίσκεται ο σίδηρος στις τροφές και ιδιαίτερα στο γάλα παίζει σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση του. Έτσι το ποσοστό του σίδηρου που απορροφάται από τις ζωικές τροφές είναι μεγαλύτερο απ’ αυτό που απορροφάται από τις φυτικές τροφές.
Το ποσοστό επίσης του σίδηρου που απορροφάται από το γυναικείο γάλα είναι μεγαλύτερο απ’ αυτό που απορροφάται από το γάλα της αγελάδας.Υπολογίζεται ότι στο γυναικείο γάλα απορροφάται το 50% περίπου από το σίδηροπου έχει .Στο γάλα της αγελάδας απορροφάται το 10% μόνο από το σίδηρο που υπάρχει . Ο θηλασμός προφυλάσσει από την εμφάνιση της σιδηροπενίας. Η εισαγωγή στερεών τροφών κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου της ζωής φαίνεται να εμποδίζει την απορρόφηση του Fe από το γυναικείο γάλα. Οι στερεές τροφές που χορηγούνται πρέπει να είναι πλούσιες σε Fe.
Το γάλα αγελάδας είναι μια φτωχή πηγή Fe. Παρεμβαίνει στην απορρόφηση του Fe της τροφής και μπορεί να επιδεινώσει τη σιδηροπενία με τις μικροαιμορραγίες του βλεννογόνου του εντέρου που προκαλεί. Υπολογίζεται ότι 50% των βρεφών με σιδηροπενία είχαν αιμορραγία από το γαστρεντερικό σωλήνα που οφειλόταν στο πλήρες γάλα αγελάδας με το οποίο διατρέφονταν. Η χρόνια αυτή απώλεια του αίματος από το γαστρεντερικό σωλήνα οφείλεται σε μια θερμοευαίσθητη πρωτεΐνη που υπάρχει στο πλήρες γάλα της αγελάδας.
Στη βαριά αναιμία τα συμπτώματα αυτά γίνονται πιο έντονα και προσθέτονται ευερεθιστότητα, διαταραχή του ψυχισμού και της συμπεριφοράς του παιδιού, καθώς και ελάττωση της φυσιολογικής του δραστηριότητας. Ο σπλήνας διογκώνεται στο 10-15% των περιπτώσεων.
Μη αιματολογικές εκδηλώσεις της σιδηροπενίας.Η σιδηροπενία στα βρέφη και στα παιδιά συνδυάζεται με ευερεθιστότητα, ανορεξία, κοιλονυχία, ατροφία των θηλών της γλώσσας, παγοφαγία και διαταραχές στη λειτουργία του βλεννογόνου στο λεπτό έντερο.
Ακόμη μπορεί να υπάρχουν διαταραχές της συμπεριφοράς. Τα παιδιά είναι ευερέθιστα, δεν δείχνουν ενδιαφέρον για το περιβάλλον, έχουν έλλειψη προσοχής και περιορισμένη αντίληψη των πραγμάτων.
Η σιδηροπενία ακόμη προκαλεί ευαισθησία στις λοιμώξεις.
Εξετάσεις που χρειάζονται = Γενική αίματος , σίδηρος ορού ,φεριττίνη ορού
Η προφύλαξη από τη νόσο στηρίζεται στη σωστή διατροφή ώστε να παίρνει το τελειόμηνο βρέφος 1mg/kgFe τη μέρα μετά τον 3-4 μήνα της ζωής και το πρόωρο 2mg/kgFe τη μέρα μετά το 2 μήνα της ζωής.
Για τη θεραπεία χορηγείται Fe από το στόμα (Legofer ,Ferrum Haussmann). Χορηγούνται 6mg/kg το 24ωρο σε 3 δόσεις.
H Hb αυξάνει και φθάνει τις φυσιολογικές τιμές σε 1 μήνα. Ο ρυθμός αύξησης της Hb εξαρτάται από την αρχική της τιμή.
Η χορήγηση του Fe πρέπει να συνεχιστεί για 1-3 μήνες μετά την αποκατάσταση στο φυσιολογικό των αιματολογικών διαταραχών για να γίνει αναπλήρωση και των αποθεμάτων του σιδήρου. Για την καλύτερη απορρόφηση, ο σίδηρος καλό είναι να χορηγείται στα ενδιάμεσα των γευμάτων .Πρέπει ν’ αποφεύγεται η λήψη μεγάλης ποσότητας γάλατος που μπορεί να ελαττώσει την απορρόφηση του χορηγούμενου σιδήρου.