Ανευρύσματα κοιλιακής αορτής στην Τρίτη ηλικία
Συγγραφέας Φίλιππος Κανούτος Γράφτηκε στις ,
Αυτά τα ανευρύσματα είναι πολύ πιο συχνά στους ηλικιωμένους άντρες, συνήθως ασυμπτωματικά και ανακαλύπτονται στην αντικειμενική κλινική εξέταση ή δια της παρουσίας ασβεστώσεων σε ακτινογραφία της κοιλίας ή της ράχης. Λόγω της συχνότητός τους και των πιθανών συνεπειών, συνιστάται ένα προληπτικό υπερηχογράφημα για ανεύρυσμα αορτής σε όλους τους άντρες ηλικίας >55 ετών, ιδίως εάν είναι παχύσαρκοι ή έχουν καρδιακή νόσο ή ιστορικό καπνίσματος.
Τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής είναι τα συχνότερα απ’ όλα τα ανευρύσματα και συνήθως εντοπίζονται κάτω από την έκφυση των νεφρικών αρτηριών. Παρ’ ότι όλες οι επιπλοκές είναι πιθανές όπως θρόμβωση, εμβολή, μόλυνση, η ρήξη αποτελεί των πλέον συχνή και σοβαρή.
Η ρήξη συνήθως γίνεται στον οπισθοπεριτονιακό χώρο 2-4 cm περιφερικά των νεφρικών αρτηριών στην οπισθοπλάγια πλευρά του, αλλά μπορεί να συμβεί και στην ελεύθερη περιτονιακή κοιλότητα. Ο μόνος παράγοντας που παρουσιάζει την μεγαλύτερη συσχέτιση με την ρήξη είναι το μέγεθος του ανευρύσματος.
Η πενταετής πιθανότητα ρήξεως σε διάμετρο 4 cm είναι >15%, ενώ ανέρχεται σε 75% όταν η διάμετρος είναι 8cm. Εκτός από το μέγεθος και η υπέρταση αυξάνει τον κίνδυνο ρήξεως.
Απόλυτες ενδείξεις δια την εγχείρηση του ανευρύσματος είναι :
- Μέγεθος = ή > 6cm
- Πόνος ή ευαισθησία
- Διαπιστωμένη διάταση του ανευρύσματος
- Πίεση ή απόφραξη γειτονικών σπλάχνων
- Σημεία διάτασης ή ρήξεως.
Τα περισσότερα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής μπορούν να ανιχνευθούν με ήπια, προσεκτική ψηλάφηση της κοιλιακής αορτής. Κατά κανόνα, ένα ανεύρυσμα γίνεται αντιληπτό ως ανώδυνη εκτατή μάζα με πλάγιες και πρόσθιες σφύξεις. Στο 50% των ανευρυσμάτων ακούγεται φύσημα πάνω από τη βλάβη.
Η υποψία ανευρύσματος μπορεί να τεθεί μόνο μετά από ακτινογραφία κοιλίας που ελήφθη για άλλο λόγο.
Το υπερηχογράφημα είναι η μέθοδος εκλογής για την επιβεβαίωση της διάγνωσης και παρέχει λεπτομερείς πληροφορίες για το μέγεθος, τη μορφή και την εντόπιση του ανευρύσματος.
Θεραπεία: Ο εγχειρητικός κίνδυνος που συνοδεύει την προγραμματισμένη επιδιόρθωση ανευρύσματος είναι εντυπωσιακά χαμηλότερος από τον εγχειρητικό κίνδυνο μετά την ρήξη. Η ηλικία δε θα πρέπει να καθορίζει εάν μπορεί να πραγματοποιηθεί προγραμματισμένη χειρουργική επιδιόρθωση μεγάλου ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής σε κατά τα άλλα υγιείς ηλικιωμένους ασθενείς.
Από μελέτη της δρ Ανν Μακί, διευθύντριας Προληπτικού ελέγχου της υγειονομικής αρχής Public Health England (PHE) εκτιμήθηκε ότι εάν ο έλεγχος για ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής συμπεριληφθεί στο check up ανάλογα το άτομο (ηλικία και φύλο), θα έχουν μειωθεί κατά 40-50% τα κρούσματα ρήξεως κοιλιακής αορτής στην 10ετία.
Φίλιππος Κανούτος,
Παθολόγος-Γηρίατρος
