Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καπνίσματος ,Διακοπή καπνίσματος – ένα λυτρωτικό διαζύγιο
Συγγραφέας Χρήστος Ντέλλος Γράφτηκε στις ,
Μια νέα μεγάλη μελέτη ισχυρίζεται ότι το κάπνισμα μόνο του είναι χειρότερο για την υγεία από τρείς βασικούς παράγοντες κινδύνου μαζί!
Θα αλλάξει αυτό τη στάση του κόσμου, ιδιαίτερα στην Ελλάδα; Δε νομίζω. Οι καπνιστές έχουν συνηθίσει τα αρνητικά μηνύματα γύρω από το κάπνισμα. Έχουν πλέον ανοσία και δεν τρομάζουν από ότι διαβάζουν ακόμα και στα μακάβρια πλαίσια των κουτιών των τσιγάρων. Όπως είπε κάποιος στο περίπτερο, «πάρε αυτό το πακέτο που κάνει ανικανότητα και δώσε μου αυτό που κάνει καρκίνο».Υπερασπίζονται τις προσωπικές τους επιλογές και προτιμούν την πρόσκαιρη απόλαυση και τον επιζήμιο φίλο και σύντροφο, ρισκάροντας το μελλοντικό κίνδυνο. Νομίζω επομένως, πως αντί για απειλές, πρέπει να δουν μπροστά τους τι θα κερδίσουν άμεσα και όχι τι θα χάσουν στο μέλλον κόβοντας μια σχέση πάθους. Άλλωστε ο έρωτας περνάει με έρωτα!
Ας αρχίσουμε λοιπόν από τα κακά νέα. Τα πρόσφατα αποτελέσματα μιας μεγάλης μελέτης στις ΗΠΑ, της Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis (MESA), ισχυρίζονται πως το κάπνισμα είναι σοβαρότερος κίνδυνος για αρτηριοσκλήρυνση, καρδιοπάθεια, αλλά και για θάνατο από κάθε αιτία, συγκριτικά με την κακή διατροφή, την έλλειψη άσκησης και την παχυσαρκία μαζί!1 Υπάρχουν όμως και καλά νέα, από μια άλλη πρόσφατη μεγάλη μελέτη, την Women’s Health Initiative (WHI).2 Το μήνυμα είναι πως η διακοπή του καπνίσματος είναι άμεσα ωφέλιμη σε όλες τις ηλικίες. Ιδιαίτερα στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, λίγα κιλά παραπάνω δε μεταβάλουν ουσιαστικά την ευεργετική επίδραση της διακοπής του καπνίσματος. Θα πείτε πως αυτά τα «λίγα κιλά παραπάνω» από αισθητικής πλευράς έχουν σημασία για τις γυναίκες και αποτελούν φόβο αλλά και άλλοθι για να μη κόψουν το κάπνισμα. Το αισθητικό όμως αποτέλεσμα στην επιδερμίδα, στα δόντια, στην αναπνοή, κλπ , πιστεύω πως αντισταθμίζει με το παραπάνω την πιθανή πρόσκαιρη αύξηση του βάρους.
Ας ξεκαθαρίσουμε από την αρχή πως το κάπνισμα δεν είναι αμαρτία. Το δικαίωμα του καπνιστή να καπνίζει πρέπει να είναι σεβαστό, όπως και του μη καπνιστή να αναπνέει καθαρό αέρα. Ακριβώς επειδή δεν είναι αμαρτία, ούτε παρανομία, δε νομίζω πως πρέπει να τιμωρηθούν οι καπνιστές με διάφορους τρόπους, επειδή «βλάπτουν το κοινό συμφέρον», όπως εισηγούνται κάποιοι. Άλλωστε, το κοινό συμφέρον μπορεί να το βλάψει κανείς και με πολύ υγιεινούς τρόπους. Είναι εθιστική ουσία, αλλά όχι από εκείνες που σπρώχνουν σε αντικοινωνική συμπεριφορά. Αντίθετα, από την εποχή που οι Ινδιάνοι κάπνιζαν «την πίπα της ειρήνης», το κάπνισμα έφερνε κοντά τους ανθρώπους, τους χαλάρωνε, τους έκανε να μοιράζονται κάτι ευχάριστο, αισθησιακό, μαγικό. Αλλά και όταν είναι κανείς μόνος του, ένα τσιγάρο είναι ο φίλος που είναι πάντα μαζί σου για να σου κάνει παρέα και να σε ηρεμίσει. Είναι μια μορφή έρωτα για πολλούς ανθρώπους, που σαν έρωτας, έχει και πολλά τραγούδια. «Και εγώ σε ζητάω σαν πρωινό τσιγάρο». Το πρόβλημα είναι πως είναι υπερβολικά ανθυγιεινό. «Όσοι με το χάρο έγιναν φίλοι, με τσιγάρο φεύγουνε στα χείλη».
Η ιατρική, εκτός από τη διάρκεια, πρέπει να μετράει, ίσως και παραπάνω, την ποιότητα της ζωής των ανθρώπων. Όπως λέει και ο Τζορτζ Όργουελ, δίνοντας στην ποιότητα ζωής και ένα άλλο βαθύτερο νόημα, «σημασία δεν έχει να παραμένεις ζωντανός, σημασία έχει να παραμένεις άνθρωπος». Ο Όργουελ ήταν βαρύς καπνιστής και το κάπνισμα συνέβαλε στο να πεθάνει νέος, σε ηλικία 46 ετών, αφού όμως κατάφερε, βαριά άρρωστος, να κρατηθεί στη ζωή και να ολοκληρώσει λίγο πριν το τέλος το καλύτερό του έργο, το «1984». Ένα από τα τελευταία του δοκίμια ήταν και το «βιβλία εναντίον τσιγάρου», που έγραψε το 1946, τέσσερα χρόνια πριν το θάνατό του.3 Ο μεταφραστής του στην ελληνική έκδοση δήλωσε πως έκοψε το κάπνισμα μεταφράζοντας ακριβώς αυτό το δοκίμιο.
Χρήστος Ντέλλος,
Καρδιολόγος,
