Κακώσεις μυοσκελετικού στην κολύμβηση
Συγγραφέας Γεώργιος Σάπκας Γράφτηκε στις ,
Οι άνθρωποι σε κάθε γωνιά του πλανήτη ασχολούνται με την κολύμβηση ως χόμπι, σπορ ή αγώνισμα, σε ερασιτεχνικό ή επαγγελματικό επίπεδο. Σε πρόσφατα ανακοινωθείσα εργασία αναφέρεται πως μόνο στις ΗΠΑ πάνω από 100 εκατομμύρια άνθρωποι όλων των ηλικιών ασχολούνται με την κολύμβηση.
Αυτό συμβαίνει γιατί, σε αντίθεση με άλλα σπορ, για την κολύμβηση δεν απαιτείται ειδικός εξοπλισμός ούτε ειδική εκπαίδευση, δεν υπάρχουν ειδικοί κανόνες ούτε είναι απαραίτητη η συνεργασία και η ύπαρξη ομάδας. Το μόνο απαραίτητο στοιχείο είναι το νερό. Όπως όμως και στα άλλα σπορ, έτσι και στην κολύμβηση συμβαίνουν συχνά τραυματισμοί και κακώσεις του μυοσκελετικού, τόσο από εξωγενείς όσο και από ενδογενείς παράγοντες. Επιπλέον, λόγω της μεγάλης επαναληψιμότητας των κινήσεων που απαιτούνται στην κολύμβηση χωρίς περίοδο μυϊκής χαλάρωσης, συμβαίνουν πολύ συχνά σύνδρομα υπέρχρησης και υπερκόπωσης, ιδιαίτερα σε όσους ασχολούνται με την κολύμβηση ως σπορ ή αγωνιστικά, γιατί υπάρχει ανάγκη συνεχούς αύξησης του προπονητικού προγράμματος, τόσο σε ρυθμό όσο και σε διάρκεια και απαιτήσεις, ιδιαίτερα στους αθλητές επαγγελματικού επιπέδου.
Φτάνει να τονίσει κανείς ότι οι περισσότεροι κολυμβητές προπονούνται και αγωνίζονται από το Σεπτέμβριο μέχρι τον Απρίλιο σχεδόν, κατά έτος. Επίσης, αθλητές που ασχολούνται επαγγελματικά με την κολύμβηση αρχίζουν την καριέρα τους από την ηλικία των 7 ετών, όπου σαφώς δεν υφίσταται σκελετική ωρίμανση, ενώ η συνεχώς αυξανόμενη δημοτικότητα του αθλήματος σε χώρες όπως η πατρίδα μας, που περιβάλλονται από το υγρό στοιχείο, έχει ανοίξει την ηλικιακή ψαλίδα των μελών ομάδων κολύμβησης από την ηλικία των 20 ετών έως και αυτή των 95 ετών, με ιδιαίτερα προβλήματα από το μυοσκελετικό ανά ηλικία .
Τα πιο κοινά προβλήματα από το μυοσκελετικό που παρουσιάζονται στους κολυμβητές περιλαμβάνουν:
- την ωμική ζώνη (ώμος του κολυμβητή ή αστάθεια του ώμου),
- το γόνατο (σύνδρομα υπέρχρησης του έσω πλάγιου συνδέσμου, επιγονατιδομηρι- αίο σύνδρομο, τενοντίτιδα ή θυλακίτιδα του χηνείου ποδός, καθώς και συμπτωματική έσω υμενική πτυχή),
- την ποδοκνημική και τον άκρο πόδα (συνήθως τενοντίτιδα των εκτεινόντων) και τέλος 4) τη σπονδυλική στήλη (σπονδυλόλυση, σπονδυλολίσθηση, κατάγματα κόπωσης των οπίσθιων στοιχείων).
Ώμος του κολυμβητή
Η πάθηση είναι στην ουσία ένα σύνδρομο υπέρχρησης του υπερακανθίου ή της μακράς κεφαλής του δικέφαλου βραχιονίου μυός και έχει σαφή αιτιοπαθολογική σχέση με το προπονητικό πρόγραμμα, την κακή τεχνική από μέρους του αθλητή και την κολυμβητική εμπειρία του. Τα αίτια του πόνου αφορούν ένα συνδυασμό επανειλημμένων μικροτραυματισμών και υπερφόρτισης .
Η συμπτωματολογία της πάθησης είναι ποικίλη και περιλαμβάνει από εμμένον άλγος στην περιοχή του ώμου (πρόσθια ή πρόσθια έξω επιφάνειά του στο 72% των περιπτώσεων), αίσθημα αστάθειας, ακαθόριστο άλγος ή ανησυχία από πλευράς του αθλητή και μπορεί να φτάσει μέχρι και σε αίσθημα μπλοκαρίσματος κατά τη διάρκεια της κολύμβησης.
Αστάθεια του ώμου
Η δεύτερη πιο συχνή πάθηση του ώμου σε κολυμβητές είναι η αστάθεια του ώμου. Μπορεί να διαχωριστεί σε πρόσθια (συνήθως δευτεροπαθώς μετά από τραύμα σε άλλο άθλημα, πιο συχνή στο οπίσθιο στυλ κολύμβησης) και σε οπίσθια ή πολλαπλή (επισυμβαίνει σε όλα τα στυλ κολύμβησης, θέση κινδύνου η πρόσθια κάμψη και έσω στροφή του βραχιονίου). Ο ασθενής εμφανίζει κατά τη διάρκεια προσπάθειας έντονο, οξύ άλγος στην περιοχή του ώμου, με δυσκολία κινήσεων και παραμόρφωση.
Κακώσεις του αγκώνα
Aναφερόμενοι στις κακώσεις του αγκώνα, η πιο σημα- ντική πάθηση είναι η τενοντίτιδα του έξω επικονδύλου, η οποία συμβαίνει είτε στο αρχικό στάσιο της φάσης ώθησης (ελεύθερο ή πεταλούδα) είτε στην αρχική φάση εισόδου του χεριού στο νερό (πρόσθιο στυλ κολύμβησης). Τα αίτια είναι σύνδρομο υπέρχρησης ή λανθασμένη τεχνική. Για την πρόληψη και θεραπεία χρησιμοποιούμε τοπικά θεραπευτικά μέσα (παγοθεραπεία, υπερήχους), αλλαγή υπομοχλίου, φαρμακευτική αγωγή (αντιφλεμονώδη), ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και τοπική έγχυση κορτικο- στεροειδούς. Εάν όλα αυτά αποτύχουν να λύσουν το πρόβλημα του αθλητή προτείνεται αλλαγή του κολυμβη- τικού στυλ ή, τέλος, χειρουργική αποκατάσταση.
Κακώσεις του γόνατος
Οι κακώσεις του γόνατος σε αθλητές κολύμβησης περιλαμβάνουν ποικιλία παθήσεων, πιο συχνά όμως παρατηρούμε το σύνδρομο υπέρχρησης του έσω πλάγιου συνδέσμου. Στο σύνδρομο αυτό επηρεάζεται κυρίως η επιπολής μοίρα του και είναι συχνότερο όταν προϋπάρχει βλαισογονία ή όταν εφαρμόζονται επανειλημμένες δυνάμεις βλαισότητας, καθώς το γόνατο μετακινείται από κάμψη σε έκταση. Δεύτερο σε συχνότητα εμφανίζεται το επιγονατιδομηριαίο σύνδρομο με έντονο άλγος στην αρθρική επιφάνεια της επιγονατίδας. Σε αυτήν την περίπτωση είναι αναγκαίο να ελεγχθεί η χαλαρότητα των αρθρώσεων, η αστάθεια της επιγονατίδας με ιστορικό εξαρθρημάτων ή η υψηλή επιγονατίδα. Επίσης συχνές είναι παθήσεις του χηνείου ποδός, που αναφέρονται είτε σε τενοντίτιδες είτε σε θυλακίτιδες, καθώς και η συμπτωματική έσω πλίκα του γόνατος που μπορεί να μιμείται σε συμπτωματολογία μία ρήξη μηνίσκου, χωρίς φυσικά να υπάρχει ιστορικό τραυματισμού ή στροφικής κάκωσης του πάσχοντος γόνατος.
Κακώσεις της ποδοκνημικής και του άκρου ποδός
Η συχνότερη κάκωση της ποδοκνημικής και του άκρου ποδός σε αθλητές της κολύμβησης είναι η τενοντίτιδα των εκτεινόντων μυών. Είναι ιδιαίτερα συχνή πάθηση σε όλα τα στυλ κολύμβησης, ιδιαίτερα όμως στο πρόσθιο στυλ και την πεταλούδα. Τα κυριότερα αίτια πρόκλησης αυτού του συνδρόμου υπέρχρησης είναι ερεθισμός των ελύτρων τους, σφικτοί καθεκτικοί σύνδεσμοι στη ραχιαία επιφάνεια της ποδοκνημικής ή ακραία πελματιαία κάμψη του άκρου ποδός σε ενέργεια με μεγάλη επαναληψιμότητα κινήσεων.
Πηγή: Κακώσεις – Παθήσεις στα αθλήματα υγρού στίβου
Γ. Σάπκας
