Διατροφική αποκατάσταση μετά από έντονες διάρροιες
Συγγραφέας Ειρήνη Μπαμπαρούτση Γράφτηκε στις ,
Η διάρροια είναι η διαταραχή των κενώσεων, που συνίσταται σε αύξηση του αριθμού, του όγκου ή της ρευστότητάς τους. Στις οξείες διάρροιες συνήθως διαταράσσονται και οι τρεις παραπάνω παράμετροι. Όμως, κυριότερος από αυτούς είναι η αύξηση του όγκου των αποβαλλόμενων κοπράνων.
Μερικές φορές κράμπες και κοιλιακοί πόνοι προηγούνται της διάρροιας. Ως προς τη διάρκεια και τα χαρακτηριστικά της, η διάρροια διακρίνεται σε οξεία και σε χρόνια.
Η διάρροια μπορεί να προκληθεί από:
- Ιούς, παράσιτα ή βάκτηρια
- Ασθένειες του εντέρου (νόσος Crohn, ελκώδης κολίτιδα)
- Ανοσοανεπάρκεια (ασθενείς με AIDS, η άτομα που κάνουν χημειοθεραπείες).
- Πίεση (αυξημένη πίεση)
- Τρόφιμα (ακόμη και φρέσκα κάποια φρούτα, φασόλια, καφές μπορούν να προκαλέσουν διάρροια σε κάποιους ανθρώπους)
- Φάρμακα (αντιβιοτικά, αντιόξινα που περιέχουν το μαγνήσιο, φάρμακα για την πίεση και την καρδιά)
Η διάρροια είναι το σύμπτωμα μίας παθολογικής κατάστασης και ο πρώτος στόχος για την θεραπεία της είναι να αντιμετωπιστεί το αίτιο που την προκάλεσε. Στη συνέχεια ο ασθενής πρέπει να αναπληρώσει τα υγρά και τους ηλεκτρολύτες που πιθανώς χάθηκαν και να φροντίζει τη διατροφή του μέχρι την ανάρρωση.
Ο ρόλος της διατροφής:
Εάν υποφέρετε από διάρροιες, πιθανώς σας έχει συστηθεί να δοκιμάσετε διατροφή χαμηλή σε φυτικές ίνες.
Αυτού του είδους η διατροφή μπορεί να βοηθήσει να αποφευχθεί η υπερβολική διέγερση του εντέρου και να επιβραδύνει την συχνότητα κινήσεων του εντέρου.
Όμως ανάλογα με την κατάσταση στην οποία βρίσκεστε, δεν θα πρέπει να ακολουθήσετε μια ακραία στρατηγική:
- Μην εξαλείψετε τελείως τις φυτικές ίνες,
- Μην περιορίσετε την διατροφή σας σε υγρά μόνο,
- Μην κόψετε όλα τα υγρά (μπορεί να αφυδατωθείτε)
- Μην αποκλείσετε τροφές με νάτριο και κάλιο. Αυτά είναι ηλεκτρολύτες, που μπορεί να έχουν εξαντληθεί μέτα από έντονες διάρροιες.
Τι μπορεί να βοηθήσει;
Εάν προσπαθείτε να ελέγξετε την συχνότητα των κινήσεων του εντέρου, υπάρχουν ορισμένες τροφές με τις οποίες θα πρέπει να είστε προσεκτικοί. Μερικές φορές είναι η θερμοκρασία του φαγητού, ή η μερίδα, που μπορεί να αυξήσει την συχνότητα της κινητικότητας του εντέρου. Εάν έχετε χρόνια διάρροια, καλό θα ήταν να κρατάτε ένα ημερολόγιο διατροφής, έτσι ώστε να μπορείτε να εντοπίσετε τις προβληματικές τροφές, τις δύσκολες ώρες της ημέρας και τα συμπτώματα. Η κατανάλωση των παρακάτω τροφών μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία μαλακών κενώσεων.
Τα τρόφιμα που μπορεί να προκαλέσουν μαλακά κόπρανα είναι τα εξής:
- Ξερά φασόλια, καλαμπόκι, λαχανικά, όπως το λάχανο, τα οποία έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές
- Φρούτα και χυμοί περιέχουν που φρουκτόζη
- Ποτά που περιέχουν καφεΐνη όπως ο καφές μπορεί να έχουν καθαρτική επίδραση.
- Αλκοολούχα ποτά όπως μπύρα, κρασί και λικέρ μπορεί να χειροτερέψει την διάρροια.
- Τα λιπαρά κρέατα όπως το μπέικον και τα μαριναρισμένα μπορεί να επιδεινώσουν την διάρροια.
- Τα τηγανιτά, τα γλυκά και τα πατατάκια έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος, το οποίο μπορεί να επιδεινώσει την διάρροια.
- Το όξινο γλουταμινικό νάτριο (MSG), ενισχυτικό γεύσης, μπορεί να χειροτερέψει την διάρροια.
- Μεγάλες ποσότητες ξηρών καρπών ή φυστικοβούτυρου μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα.
- Τα αποξηραμένα φρούτα, όπως σύκα, χουρμάδες, σταφίδες και δαμάσκηνα μπορεί να έχουν καθαρτική δράση.
- Τα συμπυκνωμένα γλυκά μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα.
- Τσίχλες και καραμέλες χωρίς ζάχαρη περιέχουν σακχαροαλκοόλες όπως σορβιτόλη, μαννιτόλη, και/ή ξυλιτόλη, οι οποίες μπορεί να έχουν καθαρτική δράση.
- Η πραγματική μαύρη γλυκόριζα (όχι η καραμέλα) μπορεί να έχει καθαρτική δράση.
- Εκτός από τις επιλογές τροφίμων που μπορεί να είναι ενοχλητικές, υπάρχουν αρκετά συμπληρώματα που μπορούν να προκαλέσουν αυξημένη κινητικότητα του εντέρου και επιδεινώσουν την ήδη υπάρχουσα διάρροια.
Τροφές που μπορεί να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της διάρροιας:
Πριν αναφερθούν οι τροφές είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί η ανάγκη για αύξηση των υγρών προκειμένου να αποφευχθει η αφυδάτωση, αλλά αποφύγετε την κατανάλωση υγρών ανάμεσα στα γεύματα. (Τα υγρά με το γεύμα θα επιταχύνουν την γαστρική κένωση, επιδεινώνοντας ενδεχομένως την διάρροια.)
Καταναλώστε τρόφιμα/ποτά με νάτριο και κάλιο:
- Αθλητικά ποτά (νάτριο και κάλιο)
- Μπανάνες (κάλιο) ή νιφαδες μπανάνας είναι ένας καλός τρόπος για την τόνωση του καλίου και μπορούν να προστεθούν σε ζεστά δημητριακά.
- Βραστές πατάτες ή πουρές (κάλιο)
Καταναλώστε τροφές με λιγότερες φυτικές ίνες:
- Γιαούρτι (εάν έχετε δυσανεξία στην λακτόζη, θα πρέπει να περιορίσετε την κατανάλωση)
- Ρύζι
- Νουντλς
- Κρέμα σιταριού
- Λευκό ψωμί
- Άπαχο κρέας
- Τυρί cottage
- Κονσερβοποιημένα φρούτα σε μικρές ποσότητες
- 1-2 κ.σ. λαχανικά σε ένα χρόνο
- Πιείτε ποτά σε θερμοκρασία δωματίου και όχι ζεστό ή κρύο
Συμπληρώματα που μπορούν να βοηθήσουν:
- Ψύλλιο
- Ο φλοιός ρίζας βατόμουρου
- Προβιοτικά
- Πηκτίνη
Αν και το ψύλλιο χρησιμοποιείται συχνά ως παράγοντας διόγκωσης από άτομα με δυσκοιλιότητα, μπορεί να είναι αποτελεσματικό στην επιβράδυνση της κινητικότητας του εντέρου, έτσι ώστε να μην πηγαίνετε στην τουαλέτα τόσο συχνά. Ο φλοιός της ρίζας του βατόμουρου περιέχει τανίνες, που μπορεί να βοηθήσουν στην επιβράδυνση του χρόνου διέλευσης των κοπράνων μέσω του εντερικού σωλήνα.
Άλλα συμπληρώματα που μπορεί να είναι ωφελιμα είναι τα προβιοτικά και η πηκτίνη. Τα προβιοτικά μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη της διάρροιας που σχετίζεται με αντιβιοτικά. Βρίσκονται πιο εύκολα στο γιαούρτι αφού ψάξετε για τον όρο LAC στην ετικέτα των γιαουρτιών στην περίπτωση των γαλακτοκομικών προϊόντων.
Η πηκτίνη είναι μια μορφή φυτικών ινών που βρίσκονται σε φρούτα και ορισμένα λαχανικά, και επίσης, πωλείται σε μορφή σκόνης στα σούπερ μάρκετ. Αυτή συνήθως προστίθεται στις κονσέρβες φρούτων. Για επιπλέον βοήθεια σε περίπτωση διάρροιας, δοκιμάστε να αναμίξετε 1 κ.σ. σκόνης με ¼ φλυτζ νερού και στιμμένου λεμονιού 20-30 λεπτά πριν από το γεύμα. Μερικές από αυτές τις σκόνες είναι πιο γλυκές από άλλες, έτσι ώστε εάν χρειάζεται να γλυκάνει το μίγμα, μπορείτε να προσθέσετε λίγη ζάχαρη. Ο τύπος των ινών στην πηκτίνη μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση των κενώσεων του εντέρου για να μειώσετε το επείγον του προβλήματος
Εκτός από τις επιλογές των τροφίμων, ο αριθμός των γευμάτων είναι επίσης σημαντικός. Προσπαθήστε να τρώτε μικρότερα και συχνότερα γεύματα μέσα στην ημέρα αντί για μεγάλα γεύματα. Επίσης, προσπαθήστε να ξεκουραστείτε 20-30 λεπτα μετά από τα γεύματα ή προσπαθήστε να οργανώσετε τις ώρες των γευμάτων σας έτσι, ώστε να μην χρειάζεται να σηκώνεστε κατευθείαν μετά το πέρας του φαγητού. Η ξεκούραση μετά το φαγητό μπορεί να επιβραδύνει την περίσταλση, που είναι ο ρυθμός με τον οποίο η τροφή περνά μέσα από το έντερο.
Εν κατακλείδι
Για την πρόληψη επιπλοκών που μπορεί να προκύψουν από την αυξημένη κινητικότητα του εντέρου, προσπαθήστε να κάνετε τα εξής:
- Προσδιορίστε ποιες τροφές και ποια υγρά είναι ενοχλητικά για εσάς
- Περιορίστε τις φυτικές ίνες
- Πίνετε αρκετά υγρά, εκτός από την στιγμή των γευμάτων
- Βεβαιωθείτε ότι συμπεριλαμβάνετε στην καθημερινή διατροφή σας τροφές με νάτριο και κάλιο
- Φάτε λιγότερο, αλλά συχνότερα
- Καθίστε μετά το γεύμα
Θυμηθείτε, οι γενικές διατροφικές συμβουλές δεν λειτουργούν για όλους, ενώ η επίδραση της διατροφής είναι μοναδική για το κάθε άτομο.
Ειρήνη Μπαμπαρούτση,
Διαιτολόγος
