Μυστικά για απόλαυση της ηλιοθεραπείας χωρίς κινδύνους
Στην Ελλάδα η συχνότητα του µελανώµατος βαίνει αυξανόµενη συνεχώς και υπολογίζεται ότι 3 µε 4 άτοµα ανά 100.000 εµφανίζουν κάθε χρόνο τη νόσο
Ο Αύγουστος, ο µήνας των διακοπών και των εξορµήσεων στις παραλίες, έχει µπει για τα καλά.
Οι πόλεις αδειάζουν και, έστω για λίγες µέρες, χιλιάδες άνθρωποι θα αφήσουν πίσω τους τα µεγάλα προβλήµατα της καθηµερινότητας για να απολαύσουν τον ήλιο και τη θάλασσα.
Ο ήλιος πάντως, εκτός από φίλος µπορεί να γίνει και µεγάλος εχθρός του ανθρώπου αν δεν λάβει τα κατάλληλα µέτρα προστασίας.
Εδώ και χρόνια οι επιστήµονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις βλαβερές συνέπειες που έχει η συνεχής και χωρίς προφυλάξεις έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Το δέρµα και τα µάτια κινδυνεύουν περισσότερο να προσβληθούν από σοβαρές παθήσεις οι οποίες, µακροπρόθεσµα, µπορούν ακόµα και να γίνουν απειλητικές για τη ζωή του ανθρώπου.
Ο καρκίνος του δέρµατος είναι η πιο σηµαντική απειλή και τα τελευταία χρόνια τα κρούσµατα αυξάνονται ανησυχητικά. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Μελανώµατος, το µελάνωµα αποτελεί σήµερα το 3% του συνόλου των καρκίνων και η αυξανόµενη συχνότητά του παγκοσµίως το καθιστά ένα από τα ταχύτερα εξαπλούµενα κακοήθη νοσήµατα στον άνθρωπο.
Οι πρόσφατες στατιστικές δείχνουν ότι το µελάνωµα είναι ο έκτος συχνότερος τύπος καρκίνου στους άνδρες και ο έβδοµος συχνότερος στις γυναίκες. Στην Ελλάδα, η συχνότητα της νόσου βαίνει αυξανόµενη και υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο 3-4 άτοµα ανά 100.000 κατοίκους εµφανίζουν µελάνωµα.
Η αιτιολογία του µελανώµατος αποδίδεται τόσο σε ενδογενείς όσο και σε περιβαλλοντικούς παράγοντες. Ο κυριότερος από τους πρώτους είναι το ανοιχτόχρωµο δέρµα και η παρουσία πολλαπλών σπίλων («ελιών»). Από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες ο σηµαντικότερος είναι η υπέρµετρη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, ιδιαίτερα κατά την παιδική ηλικία. Η πρόωρη διάγνωση και η έγκαιρη χειρουργική αφαίρεση του µελανώµατος συνδέονται µε άριστη πρόγνωση.
Οι δερµατολόγοι λένε ότι στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, σε ένα ποσοστό που αγγίζει το 80%, το µελάνωµα εµφανίζεται µε ελιά που προϋπάρχει. Σε αυτή την περίπτωση τότε η ελιά µεταβάλλεται γρήγορα αλλάζοντας χρώµα, µέγεθος και µορφή. Με το πέρασµα κάποιων µηνών ή λίγων χρόνων αναπτύσσεται και σε βάθος και τότε είναι που γίνεται ακόµα πιο επικίνδυνο. Χρειάζεται παρατηρητικότητα και άµεση επίσκεψη στον γιατρό στην περίπτωση που εµφανιστούν νέες µελαγχρωµατικές αλλοιώσεις. Σε προχωρηµένα στάδια, ωστόσο, το µελάνωµα µπορεί να κάνει µεταστάσεις, δυσκολεύοντας σηµαντικά τη θεραπεία.
Τακτικές εξετάσεις
Η τακτική εξέταση του δέρµατος και η προστασία από τον ήλιο αποτελούν τον αποτελεσµατικότερο τρόπο για την έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη του µελανώµατος. Τα παιδιά που έχουν ηλικία µικρότερη των τριών ετών δεν πρέπει να εκτίθενται στον ήλιο εκτός κι αν φορούν ρούχα, ενώ µετά το µπάνιο οι γονείς τους πρέπει να τα σκουπίσουν και να τους βάλουν ειδικό αντηλιακό, µε υφή ανθεκτική στο νερό και στην άµµο και ορατό κατά την εφαρµογή.
Οι ειδικοί τονίζουν επίσης ότι δεν προστατεύουν όλα τα ρούχα εξίσου αποτελεσµατικά. Η προστασία ποικίλλει ανάλογα µε το είδος του υφάσµατος. Υπάρχουν ειδικά ρούχα για την προστασία από τις ακτίνες UV, τα οποία έχουν πολύ πυκνές ίνες ή υφάσµατα εµποτισµένα µε αντηλιακά φίλτρα. Πρέπει να επισηµανθεί, επίσης, ότι αντίθετα µε όσα πιστεύουν οι περισσότεροι τα µαύρα ρούχα προσφέρουν µεγαλύτερη προστασία από τα λευκά.
Αυτό ισχύει γενικά για τα σκούρα ρούχα, καθώς, σύµφωνα µε έρευνες, το σκούρο µπλε παρέχει τη µεγαλύτερη προστασία από τον ήλιο και το κίτρινο τη µικρότερη. Τα αυτιά, η µύτη και το µέτωπο προστατεύονται µε ένα απλό καπέλο µε µεγάλο γείσο, το οποίο βοηθά να µειωθεί στο µισό η ισχύς των ακτίνων UV που δέχεται το πρόσωπο.
Το καπέλο αυτού του τύπου είναι περισσότερο απαραίτητο σε όσους έχουν λίγα ή καθόλου µαλλιά. Επιπλέον, τα γυαλιά δεν αρκεί να έχουν σκούρους φακούς για να προστατεύσουν τα µάτια από τον ήλιο, αλλά φακούς κατηγορίας CE 3 ή 4, που φιλτράρουν αποτελεσµατικά τις ακτίνες UV.
Η έκθεση στον ήλιο και η σωστή χρήση του αντηλιακού
Οι ειδικοί επισηµαίνουν ότι ο πιο αποτελεσµατικός τρόπος πρόληψης είναι η αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο τις πιο θερµές ώρες της ηµέρας και τονίζουν ότι από τις 11 το πρωί µέχρι τις 5 το απόγευµα χρειάζεται µεγάλη προσοχή.
Δύο στρώσεις αντηλιακού προσφέρουν αποτελεσµατικότερη προστασία υπό την προϋπόθεση ότι ο δείκτης προστασίας είναι ο κατάλληλος για τον τύπο του δέρµατος. Αντηλιακό θα πρέπει να βάζουµε και σε σηµεία του σώµατος όπως είναι το πίσω µέρος του λαιµού, τα αυτιά και το πάνω µέρος του πέλµατος, ενώ πρέπει να το ανανεώνουµε κάθε δύο ώρες.
Στην περίπτωση που έχουµε κολυµπήσει ή έχουµε ιδρώσει θα πρέπει να βάλουµε ξανά αντηλιακό πριν συµπληρωθεί το δίωρο, ακόµα και αν η σύνθεσή του είναι πολύ ανθεκτική στο νερό. Υπάρχει µεγάλη ποικιλία αντηλιακών ανάλογα µε τις επιθυµίες και τις ανάγκες του καθενός, ενώ έχει αποδειχθεί ότι µια ευχάριστη υφή ευνοεί την επανάληψη της εφαρµογής, γεγονός που ευνοεί την προστασία.