Υπερπαραθυρεοειδισμός
Συγγραφέας Γρηγόρης Ευφραιμίδης Γράφτηκε στις ,
Ο υπερπαραθυρεοειδισμός είναι η διαταραχή ενός ή περισσοτέρων παραθυρεοειδών αδένων. Οι παραθυρεοειδείς αδένες συνήθως είναι τέσσερις και βρίσκονται στην οπίσθια επιφάνεια του θυρεοειδή, στον τράχηλο (λαιμός), δύο από κάθε μεριά. Αυτοί οι μικροί αδένες εκκρίνουν μια πολύ σημαντική ορμόνη η οποία ονομάζεται παραθορμόνη (PTH).
Η κύρια λειτουργία της παραθορμόνης είναι η διατήρηση των επιπέδων του ασβεστίου στο αίμα στα φυσιολογικά. Όταν τα επίπεδα του ασβεστίου πέσουν, οι παραθυρεοειδείς αδένες εκκρίνουν και απελευθερώνουν PTH, αυξάνοντας τα επίπεδα του ασβεστίου είτε μέσω της άμεσης επίδρασης της ορμόνης στους νεφρούς και τα οστά είτε μέσω έμμεσης επίδρασης στο πεπτικό σύστημα. Αντίθετα, όταν τα επίπεδα ασβεστίου αυξηθούν, λιγότερη PTH απελευθερώνεται γεγονός που έχει σαν αποτέλεσμα στη διατήρηση του ασβεστίου του οργανισμού. Οι ενέργειες αυτές βοηθούν τον οργανισμό να διατηρεί τα επίπεδα του ασβεστίου σε φυσιολογικά όρια τα οποία για τα περισσότερα εργαστήρια κυμαίνονται μεταξύ του 8,5 και του 10,5 mg/dl.
Στον υπερπαραθυρεοειδισμό ένας ή περισσότεροι από τους παραθυρεοειδείς αδένες υπερλειτουργούν και εκκρίνουν μεγάλες ποσότητες PTH. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το ασβέστιο του αίματος να αυξηθεί σε επίπεδα ψηλότερα από το φυσιολογικό (κατάσταση που ονομάζεται υπερασβεστιαιμία). Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο υπερπαραθυρεοειδισμός προκαλείται από έναν καλοήθη, όγκο (όχι καρκίνο) ο οποίος ονομάζεται αδένωμα και βρίσκεται σε ένα από τους παραθυρεοειδείς αδένες. Υπερπαραθυρεοειδισμός εμφανίζεται επίσης όταν ένας ή περισσότεροι από τους παραθυρεοειδείς αδένες μεγεθύνονται λόγω υπερβολικής ανάπτυξης των φυσιολογικών κυττάρων, η κατάσταση αυτή ονομάζεται υπερπλασία. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις (κάτω από το 1% όλων των περιπτώσεων υπεπαραθυρεοειδισμού) η αιτία είναι ο καρκίνος των παραθυρεοειδών. Υπερπαραθυρεοειδισμός συμβαίνει σε οποιαδήποτε ηλικία αλλά είναι πιο συχνός σε ηλικιωμένες μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
Όταν ο υπερπαραθυρεοειδισμός συμβαίνει σε νεαρές ηλικίες είναι πιο πιθανό να είναι εκδήλωση ενός οικογενούς συνδρόμου υπερπαραθυρεοειδισμού και τότε συναντάμε πιο συχνά υπερπλασία των αδένων παρά μονήρες αδένωμα. Στις περιπτώσεις οικογενούς υπερπαραθυρεοειδισμού υπάρχει επίσης η πιθανότητα ύπαρξης και άλλων διαταραχών ενδοκρινών αδένων όπως της υπόφυσης, του θυρεοειδούς, του παγκρέατος ή των επινεφριδίων.
Η αιτία του υπερπαραθυρεοειδισμού δεν είναι γνωστή. Παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν ιστορικό έκθεσης του λαιμού ή του κεφαλιού σε ραδιενέργεια 2 με 3 δεκαετίες πριν την εμφάνιση του υπερπαραθυρεοειδισμού.
