24 Οκτωβρίου παγκόσμια ημέρα κατά της παχυσαρκίας.
Συγγραφέας Ελένη Βαϊκούση Γράφτηκε στις ,
Η παχυσαρκία έχει αναγνωρισθεί παγκοσμίως ως μία από τις πιο επικίνδυνες και σοβαρές ασθένειες του 21ου αιώνα, η οποία έχει πλέον αποκτήσει διαστάσεις επιδημίας, καθώς ένας στους δύο Ευρωπαίους είναι υπέρβαρος, ενώ σχεδόν ένας στους τρεις είναι παχύσαρκος.
Η παχυσαρκία χαρακτηρίζεται από υπερβολική εναπόθεση λίπους στις λιπαποθήκες του σώματος. Φυσιολογικά το λίπος, στο σύνολό του, αποτελεί το 15-20% του σωματικού βάρους για τον άνδρα και το 20-25% για τη γυναίκα. Στην παχυσαρκία το ποσοστό αυτό μπορεί να φτάσει το 40%, ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις και το 70% (κακοήθης παχυσαρκία). Η κατανομή αυτού του λίπους είναι γενετικά καθορισμένη (δομικό λίπος) και διαφέρει ανάλογα με το φύλο. Διαφοροποιείται κατά τη διάρκεια της ήβης, κατά την εποχή δηλαδή που αναπτύσσονται τα δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του φύλου.
Σήμερα αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα διατροφικά προβλήματα για τις προηγμένες κοινωνίες. Πολλοί παράγοντες φαίνεται ότι συμβάλλουν στην αύξηση της συχνότητας με την οποία εμφανίζεται και πολλοί τύποι θεραπείας έχουν δοκιμασθεί, οι οποίες έχουν πιθανότητες επιτυχίας στο βαθμό που το άτομο αλλάζει τελικά τις διατροφικές του συνήθειες.
Η παχυσαρκία είναι μία επιδημία και δεν μπορεί να λυθεί αποσπασματικά, μόνο με την δίαιτα. Η πρόληψη φαίνεται να είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος και ο πλέον μακροχρόνιος.
Με δύο λόγια η παχυσαρκία είναι σοβαρή απειλή για την υγεία και ύπουλος εχθρός για την αισθητική του σώματος. Κι ενώ σε προϊστορικές εποχές μπορεί να έπαιζε το ρόλο μιας αποθήκης λίπους και να εξασφάλιζε την επιβίωση σε περιόδους λιμού, το μόνο που εξασφαλίζει σήμερα είναι η μείωση του προσδόκιμου επιβίωσης του ατόμου.
Οι έρευνες τα τελευταία χρόνια είναι ενδεικτικές και κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου καθώς απέδειξαν ότι τα ελληνόπουλα είναι από τα πλέον παχύσαρκα παιδιά στην Ευρώπη. Είναι πιο επιτακτική ανάγκη από ποτέ να συνειδητοποιήσουμε ότι, δεν μπορούμε να εμπιστευόμαστε την διατροφή των παιδιών μας στα ταχυφαγεία (fastfood) και στα κυλικεία των σχολείων τους. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η σωστή διατροφή στην παιδική ηλικία συμβάλλει καθοριστικά στη σωματική και πνευματική εξέλιξη του παιδιού και αργότερα του ενήλικα. Οι «καλές» και οι «κακές» διατροφικές συνήθειες και επιλογές των ενηλίκων διαμορφώνονται κατά την παιδική τους ηλικία. Το τι τρώμε και πως το τρώμε δύσκολα μεταβάλλεται σε μεγάλη ηλικία. Έτσι στην ενήλικη ζωή έχουμε την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων όπως παχυσαρκία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα (υπέρταση, στεφανιαία νόσο, αρτηριοσκλήρυνση, σακχαρώδης διαβήτης), οστεοπόρωση και κάποιες μορφές καρκίνου
Παρακάτω φαίνονται οι κυριότερες επιπλοκές της παχυσαρκίας.
Σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ, 61%
Καρκίνος ενδομητρίου, 34%
Χολολιθίαση, 30%
Οστεοαρθρίτιδα, 24%
Αρτηριακή υπέρταση, 17%
Στεφανιαία νόσος, 17%
Καρκίνος μαστού, 11%
Καρκίνος παχέως εντέρου, 11
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), παγκοσμίως περίπου 1,6 δισεκατομμύριο άνθρωποι άνω των 15 ετών είναι υπέρβαροι και τουλάχιστον 400 εκατομμύρια είναι παχύσαρκοι, ενώ ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι τουλάχιστον 20 εκατομμύρια παιδιά εκτιμάται ότι είναι υπέρβαρα. Δυστυχώς, η νοσογόνος παχυσαρκία πλήττει άμεσα και τη χώρα μας, καθώς 22,5% του πληθυσμού (18,2% των γυναικών και 26% των ανδρών) είναι παχύσαρκοι και 35,2% (30% των γυναικών και περισσότερο από το 40% των ανδρών) είναι υπέρβαροι, ενώ επιπλέον η Ελλάδα θεωρείται από τις χώρες της Ευρώπης με τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας. Τέλος εκτιμάται ότι το 2015 2,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα είναι υπέρβαροι.
Η σωστότερη προσέγγιση για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας παραμένει πάντα η πρόληψη, για την οποία την ευθύνη έχουν η πολιτεία, τα σχολεία, οι φορείς υγείας και η ελληνική οικογένεια. Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παχυσαρκίας δίνει την ευκαιρία σε όλους μας να συμμετάσχουμε ενεργά στον αγώνα για την αντιμετώπιση της επικίνδυνης αυτής επιδημίας της εποχής μας.
Ελένη Βαϊκούση,
Διαιτολόγος
