Ασθένεια: Πέντε στάδια μέχρι την αποδοχή
Συγγραφέας Ελίνα Μιαούλη Γράφτηκε στις ,
Τι σημαίνει να αποδέχεται κανείς το χρόνιο νόσημά του;
Αν και τα συμπτώματα των χρόνιων παθήσεων διαφέρουν, οι περισσότεροι πάσχοντες μοιράζονται κάποια κοινά συναισθήματα, όπως είναι η άρνηση, η οργή, ο φόβος, η ελπίδα και πολλά άλλα. Στο ακόλουθο άρθρο θα δείτε τα πέντε πιο συνηθισμένα στάδια από τα οποία περνούν οι ασθενείς μόλις μάθουν ότι νοσούν από κάποια χρόνια ασθένεια δίχως αυτό να σημαίνει πως τα βιώνουν όλοι με την ίδια σειρά και με τον ίδιο τρόπο.
Ωστόσο, σε όποιο στάδιο κι αν βρίσκεται κανείς, οφείλει στον εαυτό του να αποδέχεται πως, τη συγκεκριμένη στιγμή, πρέπει να το βιώσει και να νιώσει όλα τα συναισθήματα που μπορεί αυτό να του προκαλεί, έτσι ώστε να καταφέρει να προχωρήσει. Γι’ αυτό και δεν θα πρέπει να βιαζόμαστε να περάσουμε στο επόμενο στάδιο, αλλά να αφήνουμε να συμβεί εντελώς φυσικά.
1. Άρνηση. Κάθε αλλαγή ή απώλεια στη ζωή, τις περισσότερες φορές, οδηγεί σε άρνηση. Και το να μάθει κανείς ότι πάσχει από μία χρόνια πάθηση πιθανότατα θα του γεννήσει αυτό ακριβώς το συναίσθημα. Αρκετά συχνά, όσοι βρίσκονται σε αυτό το στάδιο, θεωρώντας πως η ασθένεια δεν μπορεί να τους κάνει κακό, συνηθίζουν να αγνοούν τις συμβουλές των γιατρών, οι οποίες, εντούτοις, θα μπορούσαν να τους βοηθούσαν σημαντικά στο να ελέγχουν τη νόσο εάν τις ακολουθούσαν. Βέβαια, υπάρχουν και εκείνοι που αποδέχονται αμέσως τα νέα δεδομένα που αφορούν στην υγεία τους, οι οποίοι στρέφουν το ενδιαφέρον τους στην ίασή τους. Έτσι, κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να ενημερώνονται για τις εξελίξεις της Ιατρικής, ενώ συνεργάζονται άψογα με τους θεράποντες ιατρούς, θέλοντας να ελέγχουν την εξέλιξη της νόσου τους όσο το δυνατόν καλύτερα.
2. Θυμός. Το συναίσθημα που συχνά τρέφει την άρνηση είναι ο θυμός. Πολλές φορές, ο ασθενής αδυνατεί να πιστέψει ότι ήταν τόσο άτυχος, ώστε να αρρωστήσει εκείνος, με αποτέλεσμα η οργή του να στρέφεται προς τον ίδιο, κατηγορώντας τον εαυτό του που αρρώστησε. Ο καλύτερος, λοιπόν, τρόπος για να μειώσει κανείς το θυμό είναι να τον εξωτερικεύσει. Συνεπώς, το να κρατάει κάποιος ένα ημερολόγιο, να πηγαίνει σε ομαδικές συνεδρίες ψυχολογικής υποστήριξης ή να συναντά ειδικούς θεραπευτές είναι μερικοί τρόποι για να εκφράζει την οργή του, δεδομένου ότι πρόκειται για ένα πολύ φυσιολογικό συναίσθημα το οποίο, παρ’ όλα αυτά, απαιτεί χρόνο και δουλειά για να γίνει πλέον διαχειρίσιμο.
3. Φόβος. Κάποιες φορές κάτω από την οργή βρίσκεται ο φόβος σχετικά με μία ασθένεια που δεν θεραπεύεται. Οι άνθρωποι με χρόνιες παθήσεις αρκετά συχνά αρχίζουν να βλέπουν τη ζωή μέσα από ένα άλλο πρίσμα, σταματώντας να κάνουν σχέδια για το μέλλον, μιας και θεωρούν ότι δεν θα είναι για πολύ καιρό ανάμεσά μας. Και ο φόβος γίνεται ακόμα πιο έντονος όταν ο ασθενής γνωρίζει ελάχιστα πράγματα για την πάθησή του. Γι’ αυτό και ίσως η πρώτη μάχη που καλείται να δώσει είναι η πληροφόρησή του. Όσο περισσότερα μαθαίνει κανείς για τη νόσο του, τόσο περισσότερο νιώθει πως έχει τον έλεγχο. Επίσης, ο φόβος καμιά φορά προκύπτει όταν χάνει κανείς την πίστη του στον εαυτό του, στην ικανότητά του να παλέψει. Κι αυτό είναι και το πιο σημαντικό στάδιο που πρέπει να δουλέψει ένας ασθενής, μιας και ο φόβος δεν κάνει κακό μόνο στην ψυχή και στο πνεύμα, αλλά και στο σώμα.
4. Θλίψη. Το αίσθημα της θλίψης και της απώλειας είναι σύνηθες, γιατί οι χρόνιες παθήσεις επιφέρουν στη ζωή περιορισμούς που άλλοι άνθρωποι δεν αντιμετωπίζουν. Για παράδειγμα, ένας ασθενής ίσως να μην είναι πλέον σε θέση να κάνει παλιές αγαπημένες του δραστηριότητες, να μην απολαμβάνει πια αγαπημένα του φαγητά ή να μην μπορεί να περνάει όσο χρόνο θα ήθελε με τα αγαπημένα του πρόσωπα. Συνεπώς, η θλίψη, πολλές φορές, κάνει τον πάσχοντα να νιώθει ανεπαρκή, με αποτέλεσμα να απομονώνεται. Γι’ αυτό και το να βρει δραστηριότητες που δεν επηρεάζονται από την πάθησή του μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στο να ξεπεράσει αυτό το συναίσθημα. Όσοι δε αρνούνται να δουν τον εαυτό τους απλά και μόνο ως ασθενή πιθανότατα να έχουν μία πολύ πιο θετική εξέλιξη σε ό,τι αφορά στην υγεία τους, ενώ η συμμετοχή τους σε ομαδικές συνεδρίες ψυχολογικής υποστήριξης βοηθούν επίσης, διότι τους επιτρέπουν να συναντήσουν άλλους ασθενείς που παραμένουν ενεργοί πολίτες.
5. Αποδοχή. Ωστόσο, αν και η διαχείριση μιας μακροχρόνιας πάθησης επιφέρει μεγάλη συναισθηματική αναστάτωση, γεννάει και θετικά αισθήματα. Το να βλέπει κανείς πως στο τέλος, χάρη στη δύναμή του, κατάφερε να υπερβεί τις όποιες δυσκολίες η ασθένεια έφερε στο δρόμο του είναι ένα υπέροχο συναίσθημα. Είναι μία αίσθηση δικαίωσης και νίκης. Και με κάθε επιτυχία έρχεται και η απόδειξη ότι, έχοντας πίστη στον εαυτό μας, μπορούμε να ζήσουμε μία γεμάτη ζωή, ίσως και πιο ουσιαστική αφού, λόγω της ασθένειας, πιθανότατα να έχουμε αναθεωρήσει σκέψεις και απόψεις που είχαμε πριν νοσήσουμε.
Καταλαβαίνει, λοιπόν, κανείς πόσο σημαντικό είναι οι πάσχοντες όχι μόνο να φροντίζουν το σώμα, αλλά και την ψυχή τους, έτσι ώστε να είναι σε θέση να ακολουθούν σωστά και υπεύθυνα τη θεραπεία τους, να νιώθουν πως ελέγχουν ακόμη τη ζωή τους, να τιθασεύουν τα όποια αρνητικά συναισθήματα γεννάει μία περιπέτεια υγείας, ιδίως όταν είναι χρόνια, και φυσικά για να ενισχύουν θετικά συναισθήματα και συμπεριφορές που θα τους επιτρέπουν όχι μόνο να βιώνουν ευκολό0τερα τις νέες συνθήκες, αλλά και να εξελίσσονται μέσα σε αυτές.
Όσοι ενδιαφέρονται να μάθουν περισσότερα για τα πέντε στάδια, μπορούν να αναζητήσουν πληροφορίες για την Ελίζαμπεθ Κιούμπλερ-Ρος (Elisabeth Kübler–Ross), η οποία άλλαξε ριζικά τον τρόπο που εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν την ασθένεια, αλλά ακόμα και το θάνατο.
Μετάφραση/Επιμέλεια: Ελίνα Μιαούλη
Πηγή: Fibrofighter – Five Stages of Accepting an Illness
Βιβλιογραφία:
- Kubler-Ross, E (1973) On Death and Dying, Routledge
- Kubler-Ross, E (2005) On Grief and Grieving: Finding the Meaning of Grief Through the Five Stages of Loss, Simon & Schuster Ltd
