Patricio Marquez Επικεφαλής του Τομέα Υγείας της Παγκόσμιας Τράπεζας
Συντονιστής της κοινής ομάδας εργασίας της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την Ψυχική Υγεία.
«Χαιρόμαστε ιδιαίτερα με την ανακοίνωση του νέου νομοσχεδίου για την ψυχική υγεία στην Ελλάδα από τον Υπουργό Υγείας» ανέφερε ο κ. Marquez.
Η ψυχική υγεία είναι απλά ένα θέμα δημόσιας υγείας, αλλά ένα πολυεπίπεδο πρόβλημα με πολλές κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις.
Οι ψυχιατρικές διαταραχές έχουν σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις. Πολλοί ασθενείς έχουν σημαντικές δυσλειτουργίες, όπως για παράδειγμα οι ασθενείς με μείζονα κατάθλιψη και αυτοκτονικό ιδεασμό.
«Χαμένες θέσεις εργασίας, και απουσία από τη δουλειά, λόγω της φύσης μίας ψυχικής νόσου μειώνουν την παραγωγικότητα. Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν 300 εκ. καταθλιπτικοί εκ των οποίων τα 20 εκ. είναι έφηβοι» δήλωσε ο κ. Marquez.
Ακόμα και η αντιμετώπιση ήπιων διαταραχών όπως οι αγχώδεις διαταραχές και η ήπια κατάθλιψη έχουν σημαντικό αντίκτυπο στα συστήματα υγείας, πόσο μάλλον οι σοβαρότερες διαταραχές όπως οι ψυχωτικές διαταραχές.
«Το συνολικό κόστος της ψυχικής υγείας θα φτάσει μέχρι το 2030 τα 6 τρις δολάρια. Το 60% αυτού του κόστους είναι έμμεσα κόστη, όπως χαμένες θέσεις εργασίας και ανάγκη για στήριξη των ασθενών στο σπίτι τους» τόνισε ο κ. Marquez.
- Οι πολύ φτωχές χώρες δαπανούν μόλις 8 σεντς του δολαρίου κατά αναλογία γενικού πληθυσμού για τις ψυχικές παθήσεις
- Οι φτωχές χώρες δαπανούν 0,34 σεντς του δολαρίου το χρόνο
- Οι μεσαίου εισοδήματος χώρες δαπανούν 1,2 δολάρια και
- Οι οικονομικά αναπτυγμένες φτάνουν τα 3,9 δολάρια το χρόνο
Τώρα εισάγουμε νέες τεχνολογίες για την αποτελεσματικότερη διαχείριση της ψυχικής υγείας.
Emily Hewlett, Τομέας Υγείας του ΟΟΣΑ
Ένας πέντε συνανθρώπους μας πάσχει από ψυχική νόσο.
Το κόστος αντιμετώπισης ψυχιατρικών διαταραχών φτάνει το 4% του ΑΕΠ των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ.
Οι ασθενείς που έχουν ψυχική νόσο στο σχολείο έχουν αυξημένες πιθανότητες να διακόψουν τις σπουδές τους.
Ένας μέσος ασθενής-εργαζόμενος αφιερώνει στην αντιμετώπιση της πάθησής του πάνω από 22 ώρες την εβδομάδα.
Έτσι, ο ΟΟΣΑ αναγνωρίζει ότι η αντιμετώπιση των ψυχικών παθήσεων είναι μείζον θέμα κοινωνικής πολιτικής των χωρών του ΟΟΣΑ.
Οι κυβερνήσεις αυτών των χωρών θέλουν τη χάραξη συγκεκριμένων πολιτικών για την προστασία των εργαζόμενων ασθενών με γνώμονα την κοινωνική αλληλεγγύη.
Ένα μεγάλο βήμα αποτελεί η πρόληψη.
Berlet Αντιπρόεδρος της EUFAMI (European Federation of Associations of Families of People with Mental Illness)
Με βάση μελέτη που εκπόνησε η EUFAMI το 43% των φροντιστών είναι συνταξιούχοι και επίσης το 40% ζουν με ασθενή.
Το σύνηθες προφίλ του φροντιστή είναι γυναίκα μέσου όρου ηλικίας 58 ετών.
Από τους φροντιστές:
- 1 στους 3 έχουν έλλειψη ύπνου
- 1 στους 3 βιώνουν κατάθλιψη
- 1 στους 5 αισθάνονται ανήμποροι και δεν βρίσκουν τίποτα ενδιαφέρον στη ζωή τους
- 9 στους 10 έχουν την ανάγκη να συζητήσουν περισσότερο με κάποιον ειδικό, συνήθως ψυχίατρο και με κάποια άλλη οικογένεια με παρόμοιο θέμα.
Η δουλειά του φροντιστή βασίζεται κυρίως στην αλληλεγγύη .
Μαρίνα Οικονόμου, Αν. Καθηγήτρια Ψυχιατρικής ΕΚΠΑ
Οι αυτοκτονίες είναι ένας από τους 5 δείκτες ψυχικής υγείας.
Μελέτες μιλούν για οικονομικές αυτοκτονίες. Διεθνείς έρευνες δείχνουν ότι σοβαροί λόγοι για αυτοκτονία είναι τα χρέη και η κατάσχεση οικίας.
Στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι περίπου 36% του πληθυσμού στην Ελλάδα, αγγίζουν στα όρια της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
Μετά την εισαγωγή των μέτρων λιτότητας στην Ελλάδα σημειώθηκε ραγδαία αύξηση των αυτοκτονιών κατά 35%. Ειδικότερα σε άντρες παραγωγικής ηλικίας.
Τα υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης σημειώθηκαν τόσο στους ανέργους, όσο και στους εργαζόμενους.
Ενώ η κλασική επιδημιολογία αναγνώριζε τις γυναίκες ως μεγάλη πλειοψηφία των καταθλιπτικών ασθενών, στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια λόγω κρίσης επήλθε η μεγάλη ανατροπή. Πλέον η μεγάλη πλειοψηφία των ασθενών με κατάθλιψη είναι οι άντρες. Και φυσικά και στις αυτοκτονίες προηγούνται οι άντρες
Jose Miguel Caldas de Almeida, Professor of Psychiatry and Dean, Faculty of Medical Sciences, NOVA University of Lisbon, Coordinator EU Join Action for Mental Health and Wellbeing
Στη Ευρώπη έχουμε πολλές έρευνες, πολλά πλάνα και πολιτικές για την ψυχική υγεία. Όμως πάσχουμε σοβαρά στην υλοποίηση.
Στον Ευρωπαϊκό Νότο έχουμε 2 επιτυχημένες χώρες.
Σε Ισπανία και Ιταλία σημειώθηκε μεγάλη επιτυχία με έμφαση στην κοινοτική ψυχιατρική μεταρρύθμιση.
Η αποτυχία του Πορτογαλικού μοντέλου προέκυψε από την έλλειψη χρηματοδότησης.
Στην Πορτογαλία έχουμε συγκεκριμένους πόρους τοποθετημένους σε συγκεκριμένες δραστηριότητες. αν και είχαμε αμέριστη συμπαράσταση από το Υπουργείο Υγείας της Πορτογαλίας και πολύ καλό συντονισμό των ενεργειών τελικά μας «φρέναρε» η κρίση.
Στην Ελλάδα υπάρχει η ίδια απειλή. Επιπρόσθετα υπάρχει και μεγάλη προτεραιότητα λόγω του μεταναστευτικού. Το κοινό στοιχείο για Πορτογαλία και Ελλάδα είναι η μεγάλη ανάγκη χρηματοδοτικής ενίσχυσης για την ψυχική υγεία. Το μοντέλο που θεωρείται περισσότερο αποτελεσματικό είναι η προσέγγιση μέσω τοπικής αυτοδιοίκησης.
Marie-Anne Paraskevas, Senior Policy Expert στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Η κυρία Παρασκευά ανέφερε ότι η Κομισιόν είχε προβλέψει αρκετά μεγάλο προϋπολογισμό για την ψυχική υγεία.
Όμως η Πολιτεία δεν απορρόφησε τους αναγκαίους πόρους καθώς είχε άλλες προτεραιότητες. Πιο συγκεκριμένα είχαν προϋπολογιστεί 295 εκ. ευρώ αποκλειστικά για την ψυχική υγεία, αλλά το Υπουργείο Υγείας θέλει κυρίως να τα διαθέσει στη δημιουργία νέων μονάδων. Δυστυχώς όμως δεν έχει γίνει κάτι ακόμα.
«Αναμένουμε ένα στρατηγικό πρόγραμμα και μελέτη για τη σωστή κατανομή των πόρων. Επίσης πρέπει, όπως συμβαίνει σε όλες τις χώρες της ΕΕ, να συσταθεί ένα country team, αρμόδιο για τη χάραξη του στρατηγικού προγράμματος» ανέφερε η κυρία Παρασκευά.
«Η Ελλάδα δυστυχώς δεν έχει κανένα λόγο στην Κομισιόν για αυτό το σοβαρό θέμα» κατέληξε η κυρία Παρασκευά.