Συνάντηση Κορυφής για την Ψυχική Υγεία στην Αθήνα στις 3 Νοεμβρίου
Συγγραφέας Πέτρος Σκαπινάκης Γράφτηκε στις ,
2nd Mental Health Conference
Τις εργασίες του 2ου Mental Health Conference, το οποίο διοργάνωσε το Health Daily και η Boussias Communications στις 3 Νοεμβρίου, άνοιξε με ομιλία του ο Υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός, στην οποία παρουσίασε τους βασικούς άξονες του νέου νομοσχεδίου για την ψυχική υγεία.
«Η προαγωγή της ψυχικής υγείας είναι ζήτημα σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων», τόνισε ο Υπουργός. Υπάρχει συγκεκριμένο νομοσχέδιο για την ψυχική υγεία σε διαβούλευση και σύντομα θα κατατεθεί στη Βουλή. Πρώτη προτεραιότητα θα είναι η διοικητική αλλαγή στις δομές ψυχικής υγείας. Υπάρχουν έντονα προβλήματα, ειδικότερα στην Αττική. Θα δημιουργηθούν νέες δομές εκεί που δεν υπάρχουν.
Έχουν δρομολογηθεί 300 προσλήψεις μόνιμου προσωπικού για την ψυχική υγεία. Το Υπουργείο παρουσίασε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες το σχέδιο για την επανεκκίνηση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, το οποίο έτυχε θετικής αποδοχής.
Το νέο σχέδιο, περιλαμβάνει μεταρρυθμίσεις, όπως την προτεραιότητα σε υπηρεσίες παιδιών και εφήβων, τη δημιουργία νέων δομών για την Τρίτη ηλικία και την ένταξη του ψυχιατρικού νοσοκομείου των φυλακών Κορυδαλλού στο ΕΣΥ.
Κορυφαίοι διεθνείς ομιλητές, εκπροσωπώντας τους διεθνείς οργανισμούς συμμετείχαν στο Συνέδριο παρουσιάζοντας τα πιο πρόσφατα διεθνή στοιχεία, πιο συγκεκριμένα: Ο Patricio Marquez, Επικεφαλής του Τομέα Υγείας της Παγκόσμιας Τράπεζας ανέφερε ότι η ψυχική υγεία δεν είναι απλά ένα θέμα δημόσιας υγείας, αλλά ένα πολυεπίπεδο πρόβλημα με πολλές κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις «Χαμένες θέσεις εργασίας, και απουσία από τη δουλειά, λόγω μίας ψυχικής νόσου μειώνουν την παραγωγικότητα. Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν 300 εκ. καταθλιπτικοί εκ των οποίων τα 20 εκ. είναι έφηβοι» τόνισε ο Marquez. «Το συνολικό κόστος της ψυχικής υγείας θα φτάσει μέχρι το 2030 τα 6 τρις δολάρια».
Η Emily Hewlett εκπροσωπώντας τον Τομέα Υγείας του ΟΟΣΑ, ανέφερε ότι η αντιμετώπιση των ψυχικών παθήσεων είναι μείζον θέμα κοινωνικής πολιτικής των χωρών του ΟΟΣΑ, καθώς 1 στους 5 συνανθρώπους μας πάσχει από ψυχική νόσο. Το κόστος αντιμετώπισης ψυχιατρικών διαταραχών αγγίζει το 4% του ΑΕΠ των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ.
Η Marie Berlet Αντιπρόεδρος της EUFAMI, παρουσίασε πρόσφατη πανευρωπαική μελέτη σύμφωνα με την οποία 1 στους 3 οι φροντιστές ατόμων με ψυχικές παθήσεις βιώνει και ο ίδιος κατάθλιψη, ενώ 9 στους 10 έχουν ανάγκη μεγαλύτερης στήριξης από τους ειδικούς.
Ο Jose Miguel Caldas de Almeida, Professor of Psychiatry NOVA University of Lisbon, Coordinator EU Join Action for Mental Health and Wellbeing δήλωσε ότι στον Ευρωπαϊκό Νότο έχουμε το παράδειγμα δύο χωρών στις οποίες υπήρξε επιτυχημένη ψυχιατρική μεταρρύθμιση, την Ιταλία και την Ισπανία. Η αποτυχία του Πορτογαλικού μοντέλου προέκυψε από την κρίση και την έλλειψη χρηματοδότησης. Στην Ελλάδα υπάρχει η ίδια απειλή. Το μοντέλο που θεωρείται περισσότερο αποτελεσματικό είναι η προσέγγιση στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Η Marie–Anne Paraskevas, Senior Policy Expert στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ανέφερε ότι η Κομισιόν έχει προβλέψει 295 εκ. € αποκλειστικά για την ψυχική υγεία, όμως το Υπουργείο Υγείας επιθυμεί κυρίως να τα διαθέσει στη δημιουργία νέων μονάδων. Όπως ανέφερε «αναμένουμε από την Ελλάδα ένα στρατηγικό πρόγραμμα και μελέτη για τη σωστή κατανομή των πόρων», ανέφερε η κα. Παρασκευά.
Η Μαρίνα Οικονόμου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ψυχιατρικής ΕΚΠΑ ανέφερε ότι μετά την εισαγωγή των μέτρων λιτότητας στην Ελλάδα σημειώθηκε ραγδαία αύξηση των αυτοκτονιών κατά 35%, ειδικότερα σε άνδρες παραγωγικής ηλικίας. Ενώ η κλασική επιδημιολογία αναγνώριζε τις γυναίκες ως μεγάλη πλειοψηφία των καταθλιπτικών ασθενών, στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια λόγω κρίσης επήλθε η μεγάλη ανατροπή.
Στο συνέδριο παρουσιάστηκε πρώτη φορά η «Μελέτη ακούσιων νοσηλειών στην Αθήνα» (Μ.Α.Ν.Α), ένα ερευνητικό πρόγραμμα (2011-2016), το οποίο υλοποιήθηκε από την ΕΠΑΨΥ και το Πάντειο Πανεπιστήμιο, υπό την επιστημονική ευθύνη του Καθηγητή Κοινωνικής Ψυχιατρικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Στέλιου Στυλιανίδη. Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης πάνω από τις μισές νοσηλείες του Ψ.Ν.Α. αφορούν σε ακούσιες νοσηλείες, με το 30,2% αυτών να εκτελούνται αυτεπάγγελτα. Στο 55%των περιπτώσεων ακούσιας νοσηλείας στο Ψ.Ν.Α., αιτία ενεργοποίησής της είναι η «επιθετικότητα» και στο 34,2% η «ασυνέχεια στην φαρμακευτική αγωγή». Όσον αφορά τα περιοριστικά μέτρα στην αναγκαστική νοσηλεία, σχετική έρευνα σε ένα Τμήμα Ψυχιατρικού Νοσοκομείου και σε ένα Ψυχιατρικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου στην Αττική τον Νοέμβριο του 2015 κατέδειξε ότι το 25% των ασθενών αυτών καθηλώθηκε μηχανικά κατά τη νοσηλεία του.
Στη συζήτηση που ακολούθησε σχετικά με τα δικαιώματα των ψυχικά ασθενών ο Γιάννης Πανούσης, Καθηγητής Εγκληματολογίας, ΕΚΠΑ τόνισε ότι «η κρίση δεν πρέπει να θεωρείται μία συνεχιζόμενη κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, αλλά μία δυνατότητα για αναθεώρηση και αναδιοργάνωση της ψυχικής υγείας. Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι αναλώσιμα». Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής Υγείας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Κυριάκος Σουλιώτης τόνισε την ανάγκη για ενεργό συμμετοχή των ασθενών και των οικείων τους στη λήψη όλων των αποφάσεων που τους αφορούν. Ο Κώστας Χρυσόγονος, Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου και Ευρωβουλευτής ανέφερε ότι συνταγματικά οι ψυχικά ασθενείς έχουν δικαίωμα αξιοπρεπούς περίθαλψης, ενημέρωσης για την πορεία της υγείας τους και προστασίας των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων τους. Ο Ευτύχης Φυτράκης, Γενικός Γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής του Υπουργείου Δικαιοσύνης δήλωσε ότι στο σύγχρονο κράτος δικαίου πρέπει να μην οδηγούμαστε σε ποινικοποίηση της ψυχιατρικής, αλλά ούτε και στην ψυχιατρικοποίηση του ποινικού δικαίου», ενώ ανακοίνωσε την ένταξη του ψυχιατρικού Νοσοκομείου των φυλακών Κορυδαλλού στο ΕΣΥ και τη διασύνδεση του με το Αττικό Νοσοκομείο.
Στην ειδική ενότητα με θέμα την πρόσβαση των ασθενών στις ψυχιατρικές θεραπείες στην Ελλάδα σήμερα ο Πέτρος Σκαπινάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων ανέφερε ότι το 2015 οι ασθενείς με κατάθλιψη στην Ελλάδα ξεπέρασαν τους 500.000 φτάνοντας τα μεγέθη μιας πολύ μεγάλης πόλης». Οι ψυχικές διαταραχές επιβαρύνουν τα έτη ζωής και την ποιότητα ζωής και αυξάνουν σημαντικά το κόστος στα συστήματα υγείας. O Νίκος Μανιαδάκης, Αναπληρωτής Κοσμήτωρας της ΕΣΔΥ ανέφερε ότι τα ψυχικά νοσήματα δεν αντιμετωπίζονται ισότιμα και αποτελεσματικά από τα συστήματα υγείας. οφείλουμε να επενδύσουμε σε αποτελεσματικές θεραπείες, να δώσουμε κίνητρα στους παρόχους και να αναπτύξουμε το ρόλο της ΠΦΥ. Ο Δημήτρης Κούβελας, Καθηγητής Φαρμακολογίας και Κλινικής Φαρμακολογίας, Α.Π.Θ, Πρόεδρος Ειδικής Επιτροπής Κατάρτισης Καταλόγου Συνταγογραφούμενων Φαρμακευτικών Ιδιοσκευασμάτων ανέφερε ότι «Οι ψυχικώς πάσχοντες χρειάζονται συχνά πολλά φάρμακα, τα οποία δυσκολεύονται να πληρώσουν, καθώς συνήθως δεν εργάζονται και ζουν με κοινωνικά επιδόματα. Πολλές φορές διακόπτουν από μόνοι τους τη θεραπεία, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται υποτροπές». Η Αναστασία Γιαννετοπούλου, Πρόεδρος της ΠΟΣΟΨΥ ανέφερε ότι υπάρχει ανάγκη για περισσότερους ξενώνες και δομές για την καλύτερη ένταξη των ασθενών με ψυχική νόσο στην κοινότητα.
Στη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με θέμα τις πολιτικές ψυχικής υγείας, την ψυχιατρική μεταρρύθμιση και τις νέες προκλήσεις ο Καθηγητής Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Θωμάς Υφαντής Αναφερόμενος στην επίπονη προσπάθεια του υπουργείου για την μεταρρύθμιση στο χώρο της Ψυχικής Υγείας υπογράμμισε τη σημασία της έναρξης λειτουργίας της τομεοποίησης, διότι οι τομείς ψυχικής υγείας που υπάρχουν δεν έχουν λειτουργήσει μέχρι τώρα, λόγω σοβαρών ελλείψεων και ανισοκατανομής στις δομές ψυχικής υγείας σε κάθε τομέα, ενώ ο Επίκουρος Καθηγητής Ψυχιατρικής Γιώργος Μουσάς, Συντονιστής –Διευθυντής του Ψυχιατρικού τομέα του Νοσοκομείου «Σωτηρία» και ο Γιάννης Παπαδόπουλος, Ψυχίατρος-Διευθυντής του Κ.Ψ.Υ Αγίων Αναργύρων αναφέρθηκαν στα σημαντικά θέματα που αντιμετωπίζουν τα ψυχιατρικά τμήματα των γενικών Νοσοκομείων και τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας.
