Είναι δυνατόν οι γυναίκες να παράγουν νέα ωάρια;
Συγγραφέας Ελένη Κοντογιάννη Γράφτηκε στις ,
Το δόγμα της αναπτυξιακής βιολογίας είναι ότι η γυναίκα γεννιέται με συγκεκριμένο αριθμό ωαρίων (που καθορίζεται κατά τη διάρκεια του σχηματισμού των ωοθηκών, πριν καν γεννηθεί) τα οποία κάποτε στη ζωής της -στην εμμηνόπαυση- τελειώνουν και τότε δεν μπορεί πλέον η γυναίκα να τεκνοποιήσει.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα νέας έρευνας (στην οποία εξετάστηκαν μεταξύ άλλων οι περιπτώσεις γυναικών που έκαναν χημιοθεραπεία) ο γυναικείος οργανισμός έχει τη δυνατότητα να ανεφοδιάσει με νέα ωοκύτταρα τις οωθήκες.
Η ανακάλυψη έγινε στο πλαίσιο μελέτης, στην οποία συμμετείχαν γυναίκες με καρκίνο, αλλά και υγιείς συνομήλικές τους. Όπως έδειξαν οι βιοψίες, όσες από τις καρκινοπαθείς είχαν λάβει συγκεκριμένο χημικοθεραπευτικό φάρμακο, είχαν πολύ περισσότερα ωάρια σε σχέση με τις υγιείς γυναίκες ίδιας ηλικίας.
Τα στοιχεία που έδωσαν στη δημοσιότητα ερευνητές του πανεπιστημίου του Εδιμβούργου στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας είναι εντυπωσιακά, αλλά δεν μπορούν να ανατρέψουν την αντίληψή μας για τη γυναικεία γονιμότητα μέχρι στιγμής.
Η ανακάλυψη είναι τελείως απρόσμενη, σύμφωνα με την επικεφαλής της έρευνας καθηγήτρια Evelyn Telfer του Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Όπως δήλωσε στην εφημερίδα Guardian, οι ιστοί φαίνεται να έχουν σχηματίσει νέα ωάρια. Παραδέχθηκε όμως ότι δεν έχουν κατανοήσει τους μηχανισμούς σχηματισμού.
Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου είχαν στόχο να καταλάβουν γιατί το συγκεκριμένο φάρμακο χημιοθεραπείας δεν κατέστρεψε, ούτε κατέστειλε τους γενετικούς μηχανισμούς της γυναίκας.
Η μελέτη συνέκρινε βιοψίες γυναικών με λέμφωμα Hodgkin, οκτώ από τις οποίες είχαν κάνει χημειοθεραπεία με φάρμακα που είναι γνωστό ότι προκαλούν σοβαρά προβλήματα υπογονιμότητας. Ως μέτρο σύγκρισης πήραν δείγματα ιστού από δέκα υγιείς γυναίκες ίδιας ηλικίας.
Οι ασθενείς που είχαν κάνει χημιοθεραπεία με συγκεκριμένο φάρμακο είχαν από δύο έως τέσσερις φορές μεγαλύτερο αριθμό ωαρίων στις ωοθήκες τους σε σχέση με τις υγιείς γυναίκες. Οι γυναίκες που είχαν κάνει χημιοθεραπεία με «κοκτέιλ» φαρμάκων είχαν λιγότερα ωάρια σε σχέση και με τις άλλες δύο ομάδες.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, τα ωάρια των γυναικών που έκαναν χημιοθεραπεία με το συγκεκριμένο φάρμακο έμοιαζαν με εκείνα που έχουν οι ανήλικες πριν μπουν στην εφηβεία.
Η άποψη μου
Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι η μικρή αυτή έρευνα μπορεί να εντυπωσιάζει με τα αποτελέσματα που παρουσιάζει, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι επιστημονικά ορθό να δημιουργεί ελπίδες στις γυναίκες ότι μπορούν να παράξουν νέα ωάρια, καθώς δεν υπάρχουν τα επιστημονικά δεδομένα για να κατανοήσουμε αν και πως συνέβη αυτό.
Δεν είναι η πρώτη φορά που αμφισβητείται το δόγμα. Αμφισβητήθηκε αρχικά από τον καθηγητή εμβρυολογίας Jonathan Tilly του πανεπιστημίου Harvard και τους συνεργάτες του, οι οποίοι θεώρησαν ότι ο αριθμός των ωοθυλακίων που καταστρέφονταν κάθε ημέρα -τόσο σε νεαρά όσο και σε μεγαλύτερης ηλικίας θηλυκά πειραματόζωα- είναι τόσο μεγάλος, που θα έπρεπε να οδηγήσει σε πολύ πρώιμη εμμηνόπαυση, εκτός αν υπήρχε και μια πηγή παραγωγής ωοθυλακίων. Παρά το γεγονός ότι το δόγμα απαγόρευε την ύπαρξη βλαστικών κυττάρων τα οποία θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως πηγή ωοθυλακίων αντικαθιστώντας αυτά που φυσιολογικά καταστρέφονται, οι Αμερικανοί ερευνητές εντόπισαν σε ιστολογικά παρασκευάσματα ωοθηκικού ιστού την παρουσία κυττάρων τα οποία θα μπορούσαν να είναι βλαστικά.
Η έλλειψη βλαστικών κυττάρων από τα θηλυκά θηλαστικά αποτελεί εξελικτική εξαίρεση, αφού αρσενικά και θηλυκά άτομα όλων των άλλων ειδών φέρουν βλαστικά γενετικά κύτταρα. Η πρότερη μελέτη αυτών των κυττάρων έδωσε τα απαιτούμενα «μοριακά όπλα» που χρησιμοποίησαν οι ερευνητές για να αποδείξουν ότι τα κύτταρα στην επιφάνεια των ωοθηκών των πειραματόζωων δεν έμοιαζαν απλώς, αλλά ήταν βλαστικά.
Χρειάζονται πολλές και επιστημονικά άρτιες μελέτες για να αρχίσει μία νέα εποχή κατανόησης της γυναικείας γονιμότητας. Οι ίδιοι οι ερευνητές εξήγησαν ότι τα αποτελέσματα της έρευνας δεν μπορούν να αλλάξουν το παραμικρό στην κλινική πρακτική, καθώς υπάρχουν πολλά σημεία που δεν κατανοούμε ακόμα σχετικά με τη λειτουργία των ωοθηκών.
Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για την έρευνα εδώ: https://www.theguardian.com/science/2016/oct/07/evidence-suggests-womens-ovaries-can-grow-new-eggs
http://www.nature.com/news/reproductive-biology-fertile-mind-1.11805
