Παχυσαρκία, και οι επιπτώσεις της στην καρδιά
Συγγραφέας Γρηγόρης Χρυσοστομίδης Γράφτηκε στις ,
Σήμερα η παχυσαρκία θεωρείται νόσος και αναγνωρίζεται ως ένας σημαντικός προδιαθεσικός παράγοντας, για εκδήλωση καρδιαγγειακών προβλημάτων (στεφανιαίας νόσου, αιφνίδιου θανάτου καθώς και καρδιακής ανεπάρκειας).
Είναι όμως νόσος, που ξεκινάει από την παιδική ηλικία, και γι΄ αυτό ευθύνονται οι γονείς!
Η παχυσαρκία οφείλεται σε κληρονομικούς, περιβαλλοντικούς και ψυχολογικούς παράγοντες. Έχει διαπιστωθεί ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση για παχυσαρκία.
Σε μία οικογένεια, συχνά περισσότερα από ένα μέλη παρουσιάζουν τη νόσο.
Επίσης προδιαθέτει στην εμφάνιση ή/και στην επιδείνωση άλλων γνωστών προδιαθεσικών παραγόντων για καρδιαγγειακές νόσους (υπερλιπιδαιμία, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη κ.α.).
Ο κίνδυνος για εμφάνιση στεφανιαίας νόσου αυξάνεται εάν η κατανομή του λίπους στον οργανισμό αφορά περισσότερο την κοιλιά.
Υπερλιπιδαιμία
Στην παχυσαρκία συχνά συνυπάρχει αύξηση της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων, καθώς και μείωση της HDL (καλής) χοληστερόλης.
Η διόρθωση της παχυσαρκίας βοηθάει στην ελάττωση της χοληστερόλης, ενώ η αύξηση του σωματικού βάρους προκαλεί πολλαπλάσια αύξηση της χοληστερόλης του αίματος.
Υπέρταση
Η αύξηση του σωματικού βάρους συχνά συνδυάζεται με αρτηριακή υπέρταση.
Επίσης παχύσαρκα άτομα χωρίς αρτηριακή υπέρταση, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης υπέρτασης στο μέλλον, εάν συγκριθούν με άτομα ίδιας ηλικίας, που έχουν φυσιολογικό σωματικό βάρος.
Διαβήτης
Η παχυσαρκία πιθανώς να παίζει κάποιο ρόλο στην εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη, κυρίως σε άτομα με γενετική προδιάθεση.
Η αύξηση του σωματικού βάρους επιδεινώνει τον υπάρχοντα σακχαρώδη διαβήτη.
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗ ΚΑΡΔΙΑ
Η παχυσαρκία προκαλεί αύξηση του βάρους της καρδιάς, με αυξημένη εναπόθεση λίπους σε αυτήν, υπερτροφία της καρδιάς και διάταση αυτής.
Οι μεταβολές αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε καρδιακή ανεπάρκεια, στεφανιαία νόσο και αυξημένη θνησιμότητα.
ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ
Η στεφανιαία νόσος οφείλεται στην δημιουργία πλούσιων σε χοληστερόλη αθηρωματικών πλακών στο τοίχωμα των επικαρδιακών στεφανιαίων αρτηριών, με αποτέλεσμα τη στένωση του αυλού τους και την παρεμπόδιση της ροής του αίματος μέσα από αυτές. Έτσι όταν το αίμα που φθάνει στο μυοκάρδιο με τις στεφανιαίες αρτηρίες δεν επαρκεί για τις ανάγκες της καρδιάς, τότε εμφανίζεται καρδιακή ισχαιμία και πόνος (στηθάγχη).
ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ
- Στηθάγχη
- Οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου
- Καρδιακή ανεπάρκεια (σπάνια σαν πρώτη εκδήλωση)
- Αιφνίδιος θάνατος (συχνά σαν πρώτη εκδήλωση)
Στηθάγχη
Η στηθάγχη είναι παροξυσμός θωρακικής ενόχλησης, που συχνά περιγράφεται σαν πόνος, σφίξιμο, κάψιμο, συμπίεση, δύσπνοια και εμφανίζεται σε προσπάθεια, ενώ υποχωρεί λίγα λεπτά μετά τη διακοπή της προσπάθειας ή με τη λήψη υπογλώσσιου δισκίου νιτρογλυκερίνης
Έμφραγμα του μυοκαρδίου
Το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου έχει την ίδια αιτία όπως και η στηθάγχη, με τη διαφορά ότι εδώ έχουμε απόφραξη (πλήρη διακοπή της ροής) του στεφανιαίου αγγείου, μετά τη ρήξη της αθηρωματικής πλάκας και την επακόλουθη θρόμβωση.
Η καρδιακή ανεπάρκεια
Η καρδιακή ανεπάρκεια σπάνια είναι η πρώτη εκδήλωση της στεφανιαίας νόσου και συνήθως επέρχεται μετά από εκτεταμένο έμφραγμα μυοκαρδίου, που νεκρώνει σημαντικό τμήμα της καρδιάς, το οποίο αφού μετατραπεί στη συνέχεια σε ουλή, δεν μπορεί να συνεισφέρει στην καρδιακή συστολή. Με αυτό τον τρόπο υπάρχει διαταραχή στην αντλητική ικανότητα της καρδιάς, με συνέπεια την καρδιακή ανεπάρκεια.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ
- Το ηλεκτροκαρδιογράφημα
- Η εξέταση των καρδιακών ενζύμων στο αίμα
- Η δοκιμασία ή τεστ κόπωσης
- Το υπερηχογράφημα καρδιάς
- Το σπινθηρογράφημα κόπωσης με θάλλιο
- Η στεφανιογραφία
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ
Στην περίπτωση οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου, γίνεται εισαγωγή στη μονάδα εμφραγμάτων και εάν δεν υπάρχουν αντενδείξεις αρχίζει το συντομότερο δυνατόν θρομβόλυση, για να διαλυθεί ο θρόμβος, που προκάλεσε την απόφραξη του αγγείου.
Σε ορισμένες περιπτώσεις και εφόσον υπάρχει η δυνατότητα μπορεί να γίνει και επείγουσα αγγειοπλαστική στο υπεύθυνο αγγείο.
Χειρουργική αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου
Η εγχειρητική τεχνική παράκαμψης των στεφανιαίων στενώσεων ονομάζεται αορτοστεφανιαία παρακάμψη. Η παράκαμψη (υπερπήδηση), με φλεβικά ή αρτηριακά μοσχεύματα, γίνεται συνήθως από την αορτή προς την στεφανιαία αρτηρία μετά την στένωση.
Το ένα άκρο της φλέβας ή της αρτηρίας συρράπτεται στην αορτή και το άλλο στην στεφανιαία αρτηρία μετά την στένωση. (Αορτοστεφανιαία παράκαμψη (By pass))
Τεχνικές αορτοστεφανιαίας παράκαμψης
Η επέμβαση μπορεί να γίνει με εξωσωματική κυκλοφορία. Αυτό επιτυγχάνεται με μηχανική υποκατάσταση της καρδιάς και των πνευμόνων, με την χρησιμοποίηση της μηχανής εξωσωματικής κυκλοφορίας.
Τεχνικές αορτοστεφανιαίας παράκαμψης
Νέα εγχειρητική τεχνική αορτοστεφανιαίας παράκαμψης, είναι η τεχνική, κατά την οποία η καρδιά παραμένει σε λειτουργία, και δεν χρησιμοποιείται η εξωσωματική κυκλοφορία.
Αποτελέσματα αορτοστεφανιαίας παρακάμψεως
Ανακούφιση των ασθενών από τον πόνο (στηθάγχη) επιτυγχάνεται με εγχείρηση σε ένα ποσοστό 75% έως 90%.
Επιβίωση μετά από By-pass
- Η θνητότητα σε προγραμματισμένα χειρουργεία είναι 1-2%.
- Ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου είναι 1%.
- Το 95% των αρτηριακών μοσχευμάτων παραμένουν ανοιχτά για πάνω από 10 έτη.
- Η επιτυχία αυτών των επεμβάσεων ανέρχεται στο 98-99%.
Παρά τις δυνατότητες που μας δίνει η καρδιοχειρουργική, η πρόληψη για την αποφυγή της παχυσαρκίας είναι η καλύτερη αντιμετώπιση του προβλήματος και των συνεπειών της. Σωστή διατροφή και άσκηση είναι ο τρόπος ζωής που θα μας χαρίσει υγεία και ευεξία.
Δρ. Γρηγόριος Χρυσοστομίδης
Καρδιοχειρουργός
Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο
