Η ξηρότητα του κόλπου αποτελεί ένα συχνό και δυσάρεστο σύμπτωμα της εμμηνόπαυσης που παρουσιάζεται πρακτικά στο 75% των γυναικών στην αντίστοιχη ηλικία. Η διακοπή της παραγωγής οιστρογόνων που συμβαίνει μετά το σταμάτημα της περιόδου είναι βασικά η αιτία της διαταραχής αυτής.
Χαρακτηριστικά, ο κόλπος γίνεται πιο λεπτός διαμορφώνει ένα pH πιο αλκαλικό, ενώ ο ενδογενής μηχανισμός παραγωγής κολλαγόνου παρακωλύεται ,με αποτέλεσμα ο κόλπος να γίνεται πιο ανελαστικός. Οι γυναίκες στην ηλικία αυτή αρχίζουν να παρατηρούν κάποιες διαφορές στην αίσθηση του κόλπου ,στην ούρηση αλλά και στη σεξουαλική επαφή. Χαρακτηριστικά, αισθάνονται ένα αίσθημα ξηρότητας στο βλεννογόνο του κόλπου που σταδιακά τους δημιουργεί ολοένα και μεγαλύτερη δυσχέρεια στην σεξουαλική επαφή που ονομάζεται επιστημονικά» δυσπαρευνία «.
Ακόμα και στην φάση της κλιμακτηρίου, που η απότομη μείωση των οιστρογόνων δημιουργεί τα δυσάρεστα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης ,όπως φουντώματα,ιδρώτες και αϋπνία, ο γυναικείος κόλπος αρχίζει και εμφανίζει πρώιμη ξηρότητα σαν απάντηση στην ραγδαία μείωση των οιστρογόνων που αποτελούν την τροφική και ορμονική του υποστήριξη. Η κολπική ξηρότητα βέβαια αποτελεί την απαρχή περαιτέρω διαταραχών του κόλπου όπως λέπτυνση των τοιχωμάτων του,ελλιπή λίπανση, δυσκολία και πόνο στο σεξ (δυσπαρευνία ) και τελικά υποτροπές ουρολοιμώξεων λόγω ξηρότητας και βλάβης του αμυντικού μηχανισμού του επιθηλίου της ουρήθρας.
Το αρχικό αίσθημα της κολπικής ξηρότητας ενώ είναι συχνά εποχιακό και παροδικό στην κλιμακτήριο, μονιμοποιείται και επιδεινώνεται στην εμμηνόπαυση και τελικά καταλήγει, σε μερικές περιπτώσεις ,σε επώδυνη καυσαλγία ή δυσαισθησία του κόλπου που δυσκολεύει την καθημερινότητα και μειώνει την ποιότητα ζωής των γυναικών που πάσχουν. Η θεραπεία της κολπικής ξηρότητας παραδοσιακά ήταν φαρμακευτική αλλά με γενικότερα φτωχά αποτελέσματα και χαμηλό επίπεδο συμμόρφωσης από τις γυναίκες.
Στη θεραπευτική φαρέτρα του κλινικού γυναικολόγου υπήρχαν παλαιότερα τοπικές κολπικές αλοιφές με οιστρογόνα που ενώ είχαν πολύ καλά αποτελέσματα ,είχαν την πιθανή επιπλοκή της δράσης των ορμονών αυξάνοντας τον καρκίνο του ενδομητρίου ,των ωοθηκών και των μαστών, σε πολύ μικρά ποσοστά ,αλλά ικανά να προκαλέσουν φόβο και ως εκ τούτου διακοπή της θεραπείας .Εξάλλου τα συμπτώματα της ξηρότητας επανέρχονται άμεσα μετά την διακοπή της θεραπείας. Επίσης, τοπικές λιπαντικές ή τροφικές αλοιφές που χορηγούνται συστηματικά ή προ της σεξουαλικής επαφής στις πάσχουσες από ξηρότητα έχουν μέτρια αποτελέσματα στο χρόνο και χαμηλή συμμόρφωση γιατί ενοχλούν συναισθηματικά και ταυτόχρονα δημιουργούν μια χαρακτηριστική μυρωδιά στον κόλπο που είναι ανεπιθύμητη.Έτσι, παρόλο το χαμηλό γενικά κόστος των θεραπειών αυτών λόγω των υπολοίπων προβλημάτων τους, παραμένει το κενό της υποθεραπείας της κολπικής ξηρότητας .
Πρόσφατα, δημιουργήθηκε μια επαναστατική νέα θεραπεία που βασίζεται στην πρόοδο της βιοτεχνολογίας και πιο συγκεκριμένα στην εφεύρεση ενός ειδικού τύπου λέιζερ που ονομάζεται erbium laser και λόγω της πολύ υψηλής συχνότητας και του πολύ βραχέος μήκος κύματος ,έχει την ιδιότητα χωρίς να καίει τα υψηλά στρώματα του δέρματος να διεισδύει σε βάθος 1-2 cm και να θερμαίνει το υπόστρωμα του κόλπου ,ερεθίζοντας την παραγωγή κολλαγόνου από τους ινοβλάστες με αποτέλεσμα την απορρόφηση νερού και την ενυδάτωση του κολπου,αναιρώντας έτσι το αίσθημα της ξηρότητας ,χωρίς βέβαια να χρειαστεί να αυξήσει τα τοπικά οιστρογόνα και να διακυβεύσει την ασφάλεια των γυναικών.
Στο κάθε περιστατικό ξηρότητας στην εμμηνόπαυση και ανάλογα με το βαθμό στένωσης και βλαβών του κόλπου ,μπορεί να απαιτούνται από 1-3 θεραπείες διαρκείας 20 περίπου λεπτών ,που εκτελούνται σε επίπεδο ιατρείου ,εντελώς ανώδυνα και με χαμηλό κόστος που μπορούν να απέχουν η μια από την άλλη 4-6 εβδομάδες ,εξαφανίζοντας την ενοχλητική καυσαλγία και ξηρότητα για τουλάχιστον 12-18 μήνες. Η θεραπεία αυτή με erbium laser που στην ιατρική ορολογία καλείται Renovalaser επειδή νεαροποιεί και αναζωογονεί (renovates ) τον κόλπο ,αποτελεί την γρηγορότερη ,ασφαλέστερη και πιο αποτελεσματική, και με διάρκεια, θεραπεία της κολπικής ξηρότητας και ήδη αποτελεί στο εξωτερικό τη θεραπεία εκλογής στα προβλήματα του κόλπου κατά την εμμηνόπαυση .
