Βιταμίνη D, Β12 και α λιποϊκό οξύ:
Συγγραφέας Νικόλαος Βάλβης Γράφτηκε στις ,
Είναι αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση της διαβητικής νευροπάθειας;
Η επώδυνη διαβητική νευροπάθεια απασχολεί το 25 % των ατόμων που πάσχουν από διαβητική νευροπάθεια και μέχρι σήμερα είναι μη επαρκώς αποτελεσματική η αντιμετώπιση της. Πλην της ρύθμισης του διαβήτη δεν υπάρχουν εγκεκριμένα φάρμακα που να δρουν στο φυσιοπαθογενετικό μηχανισμό της νόσου.
Σήμερα Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων για την αντιμετώπιση της επώδυνης διαβητικής νευροπάθειας έχει εγκρίνει τη χρήση των pregabalin και duloxetin ενώ πρόσφατα πήραν έγκριση και τα τσιρότα καψαϊκίνης (Qutenza, Astellas Pharma). Τα φάρμακα αυτά μειώνουν μόνο το αίσθημα του πόνου αλλά όχι όμως σε ικανοποιητικό βαθμό (μείωση της τάξης όχι μεγαλύτερη του 50%) (1, 2).
Αρκετές είναι οι μελέτες που αφορούν τη χρήση βιταμινών και αντιοξειδωτικών ουσιών τα αποτελέσματα των οποίων δεν είναι σημαντικώς αξιόλογα και για αυτό το λόγο αυτές οι ουσίες δεν έχουν πάρει επίσημη έγκριση για την αντιμετώπιση της επώδυνης διαβητικής νευροπάθειας. Ακολούθως παρατίθενται κάποια από τα δεδομένα που αφορούν αυτές τις ουσίες.
Η βιταμίνη D και Β12 ενδέχεται να είναι αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση των νευροπαθειών όταν αυτές οφείλονται σε έλλειψη αυτών των βιταμινών.
Δυστυχώς όμως οι περισσότερες νευροπάθειες δεν οφείλονται σε έλλειψη βιταμινών.
Συστήνεται να γίνεται έλεγχος της βιταμίνης Β12 στα διαβητικά άτομα που λαμβάνουν μετφορμίνη και της βιταμίνης D σε άτομα με διαβητική νευροπάθεια.
Σε πρόσφατη μελέτη από τον Abdul Basit στο Πακιστάν (3) αναδείχθηκε ότι η χορήγηση μίας, αλλά υψηλής δόσης ενδομυϊκής ένεσης βιταμίνης D ήταν ασφαλής και αποτελεσματική για τα άτομα με επώδυνη διαβητική νευροπάθεια. Σε αυτή τη μελέτη 143 άτομα με ΣΔ κυρίως τύπου 2 και επώδυνη διαβητική νευροπάθεια έλαβαν 600000 iu βιταμίνης D σε μία ενδομυϊκή ένεση.
Αρχικά μόνο το 40% των ατόμων παρουσίαζαν έλλειψη βιταμίνης D (25OHD < 20 ng/ml).
Κατά τη βαθμονόμηση του αισθήματος του πόνου διαπιστώθηκε σημαντική βελτίωση στις 10 εβδ που διατηρήθηκε έως το τέλος της μελέτης στις 20 εβδ. Σημαντικός περιορισμός της μελέτης ήταν η απουσία ομάδας ελέγχου.
Το α λιποϊκό οξύ (ALA) είναι μία αντιοξειδωτική ουσία.
Στη μελέτη NATHAN 1 (4) τυχαιοποιήθηκαν 460 άτομα με ηπίου – μετρίου βαθμού διαβητική περιφερική συμμετρική αισθητικοκινητική πολυνευροπάθεια ώστε να λάβουν 600 mg / ημέρα α λιποϊκού οξέως (Thioctacid HR, MEDA Pharma) ή εικονικό φάρμακο για 4 έτη.
Στα αποτελέσματα της μελέτης δεν διαπιστώθηκε βελτίωση του πρωτογενούς καταληκτικού σημείου που είχε θεσπιστεί δηλαδή του αισθήματος του πόνου αλλά ούτε και της νευρικής αγωγιμότητας. Παρόλα αυτά διαπιστώθηκε βελτίωση σε κάποια συμπτώματα αλλά κυρίως μικρότερη επιδεινούμενη εξέλιξη της διαβητικής νευροπάθειας ενώ το ALA ήταν καλώς ανεκτό.
Στην post-hoc ανάλυση που δημοσιεύθηκε νωρίτερα αυτό το έτος (5) o Dr Ziegler ανέδειξε ότι τα άτομα που παρουσίασαν καλύτερη έκβαση και μείωση της προόδου της νευροπαθητικής διαταραχής μετά από 4 έτη λήψης του ALA ήταν τα άτομα με φυσιολογικό σωματικό βάρος, με μεγαλύτερη διάρκεια διαβήτη και νευροπάθειας και ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου. Επίσης τα άτομα που ελάμβαναν ταυτόχρονα αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου παρουσίασαν βελτιωμένους τους δείκτες της καρδιακής αυτόνομης λειτουργίας.
Σε μία άλλη πρόσφατη μελέτη σε άτομα με τύπου 2 ΣΔ και νευροπάθεια χορηγήθηκε το Metanx, ένα πολυβιταμινούχο σκεύασμα (2,8 mg B9, 25 mg B6, 2 mg B12).
Τυχαιοποιήθηκαν 214 ασθενείς να λάβουν το Metanx ή εικονικό φάρμακο για 24 εβδ. (6). Από τα αποτελέσματα δεν διαπιστώθηκε βελτίωση του πρωτογενούς καταληκτικού σημείου που είχε θεσπιστεί (ουδός αίσθησης της δόνησης).
Ωστόσο οι ασθενείς ανάφεραν βελτίωση των συμπτωμάτων που εκτιμήθηκε μέσω βαθμονόμησης με το Neuropathy Total Symptom Score (NTSS-6).
Καλό είναι να μην ξεχνάμε ότι για τη διάγνωση της διαβητικής νευροπάθειας συστήνεται ετήσιος έλεγχος για τα άτομα με ΣΔ τύπου 2 και 1 από τον 1ο και 5ο χρόνο εκδήλωσης της νόσου αντίστοιχα. (2)
(1). Neuropathy in diabetes. Solomon Tesfaye. Medicine. 2015;43:26-32 http://www.medicinejournal.co.uk/article/S1357-3039(14)00304-1/abstract
(2). American Diabetes Association Standards of Care 2016. http://care.diabetesjournals.org/content/suppl/2015/12/21/39.Supplement_1.DC2/2016-Standards-of-Care.pdf
(3). Vitamin D for the treatment of painful diabetic neuropathy. Abdul Basit. BMJ Open Diabetes Res Care 2016;4. http://drc.bmj.com/content/4/1/e000148
(4). Efficacy and Safety of Antioxidant Treatment With α-Lipoic Acid Over 4 Years in Diabetic Polyneuropathy. Dan Ziegler et al. Diabetes Care. 2011;34:2054-2060. http://care.diabetesjournals.org/content/34/9/2054.long
(5) Predictors of improvement and progression of diabetic polyneuropathy following treatment with α-lipoic acid for 4 years in the NATHAN 1 trial. Dan Ziegler. J Diabetes Complications. 2016;30:350-356. http://www.jdcjournal.com/article/S1056-8727(15)00437-7/abstract
(6). Metanx in Type 2 Diabetes with Peripheral Neuropathy: A Randomized Trial. Vivian A. Fonseca, MD et al. Am J Med. 2103;126:141-149. http://www.amjmed.com/article/S0002-9343(12)00586-4/abstract
Νικόλαος Βάλβης,
Ενδοκρινολόγος Διαβητολόγος
