Ευρυαγγείες,τι είναι και πως εκδηλώνονται;
Συγγραφέας Θεόδωρος Ι. Κώστας Γράφτηκε στις ,
Οι ευρυαγγείες των κάτω άκρων αποτελούν την πλέον πρώιμη αλλά και συχνότερη εκδήλωση της Φλεβικής Ανεπάρκειας ή αλλιώς της Χρόνιας Φλεβικής Νόσου.
Προκαλούνται από την προσβολή του αυλού αλλά και των βαλβίδων, των μετατριχοειδικών αλλά και άλλων φλεβιδίων του υποδορίου ιστού αλλά και του δέρματος από την ίδια νόσο που προκαλεί τον σχηματισμό των μεγάλων κιρσών, το οίδημα, την λιποδερματοσκλήρυνση και τις άλλες κλινικές εκδηλώσεις της Χρόνιας Φλεβικής Νόσου. Το τελικό αποτέλεσμα βέβαια είναι και εδώ το ίδιο, δηλαδή η εξασθένηση της σύσπασης του τοιχώματος τους αλλά και η αδυναμία επαρκούς σύγκλεισης των βαλβίδων τους, στοιχεία που οδηγούν σε λίμναση του αίματος και διάταση του αυλού τους, οπότε και γίνονται ορατές δια γυμνού οφθαλμού, ενώ σε φυσιολογικές συνθήκες τα αγγεία αυτά είναι δυσδιάκριτα.
Όταν η προσβολή αφορά φλεβίδια διαμέτρου μικρότερα του 1 χιλιοστού, τότε αποκαλούνται επιστημονικότερα Τηλαγγειεκτασίες, (λέξη με αρχαιοελληνική προέλευση που σημαίνει ότι τα συγκεκριμένα αγγεία έχουν διαταθεί τόσο πολύ που γίνονται πλέον ορατά και από μακριά) και η ίδια ακριβώς λέξη χρησιμοποιείται και στην Αγγλική βιβλιογραφία, δηλαδή telangiectasia ή telangiectasis. Οι Τηλαγγειεκτασίες έχουν χρώμα ζωηρό ερυθρό ή και ιώδες χρώμα και βάση του ορισμού τους είναι διατεταμένες αλλά μη ψηλαφητές ενδοδερμικές ή και υποδόριες φλέβες, οι οποίες απαντώνται σε όλες πρακτικά τις περιοχές των κάτω μελών και σε διάφορους μορφολογικούς και χρωματικούς συνδυασμούς και σχηματισμούς τόσο μεταξύ τους όσο και με τις δικτυωτές και αραχνειδείς φλέβες καθώς και του κιρσούς, δημιουργώντας έντονη αισθητική επιβάρυνση, ιδιαίτερα σε νέα άτομα.
Υπάρχουν διάφορες κατατάξεις και κατηγοριοποιήσεις αυτών, αλλά η αναφορά τους εδώ δεν έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, πλην της χρήσιμης κλινικής επισήμανσης ότι στην περίπτωση που έχουμε ευμεγέθεις, κυκλοτερείς σχηματισμούς αυτών στην περιοχή των σφυρών (corona phlebectasia), αυτό αποτελεί ένδειξη ότι μπορεί να συνυπάρχει ανεπάρκεια της σύστοιχης μείζονος σαφηνούς φλέβας σε ποσοστό 60-80%.
Στην περίπτωση δε, που η προσβολή αφορά φλεβίδια, μεγαλύτερης διαμέτρου, δηλαδή από 2 έως 4 χιλιοστά, τότε αναφερόμαστε επιστημονικά σε Δικτυωτές και Αραχνοειδείς φλέβες, ορισμοί που απαντώνται κυρίως στην Αγγλική βιβλιογραφία, (reticular and spider veins) και που αναπαριστούν και πάλι διατεταμένες αλλά μη ψηλαφητές ενδοδερμικές ή και υποδόριες φλέβες που έχουν δημιουργηθεί εξαιτίας της προσβολής της νόσου της Φλεβικής Ανεπάρκειας. Οι παθολογικές αυτές φλέβες έχουν συνήθως βαθύ ιώδες έως και μπλε χρώμα και δημιουργούν χαρακτηριστικούς σχηματισμούς σε διάφορες περιοχές των κάτω άκρων, δίκην δικτύων ή ιστών αράχνης και είναι ιδιαίτερα εμφανείς σε λεπτόσωμα άτομα με λευκό διαφανές δέρμα, ενώ τις περισσότερες περιπτώσεις συνδυάζονται και συμπλέκονται με τις άλλες κλινικές εκδηλώσεις της Φλεβικής Ανεπάρκειας, οδηγώντας σε σημαντική αισθητική επιβράρυνση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η διαφορά στο χρώμα μεταξύ αυτών των μικροσκοπικών ανεπαρκών φλεβιδίων του δέρματος συσχετίζεται κυρίως με την περιεκτικότητα του αίματος που κυκλοφορεί στον αυλό τους σε οξυγόνο, δηλαδή με το εάν περιέχουν αίμα που έχει αποδώσει το οξυγόνο τους στους ιστούς ή όχι, (οξυγονωμένο ή μη) αλλά και με την εν γένει αιμοδυναμική διαταραχή που συμβαίνει εντός του αυλού τους. Δηλαδή, το ζωηρό ερυθρό χρώμα των τηλαγγειεκτασιών υποδηλώνει γενικώς την παρουσία οξυγονωμένου αίματος που κινείται γρήγορα εντός του αυλού των συγκεκριμένων αγγείων, παρά το γεγονός ότι αυτές είναι φλεβίδια και όχι αρτηρίδια. Αντιθέτως, το βαθύ μπλε χρώμα των αραχνοειδών και δικτυωτών φλεβών υποδηλώνει την ύπαρξη αμιγώς φλεβικού, δηλαδή μη οξυγονωμένου αίματος, το οποίο κινείται πολύ βραδύτερα. Η εξήγηση του σχετικά παράδοξου αυτού γεγονότος οφείλεται στην ύπαρξη πολυάριθμων αναστομώσεων, μεταξύ των αρτηριδίων και φλεβιδίων του δέρματος (φυσιολογικές αρτηριοφλεβικές αναστομώσεις), οι οποίες οδηγούν σε απευθείας ανάμειξη του αίματος μεταξύ τους, φυσιολογικού φαινομένου που μπορεί ωστόσο να απορρυθμιστεί, στο πλαίσιο της προσβολής της μικροκυκλοφορίας του δέρματος από την Φλεβική Ανεπάρκεια. Η διαφορά στο χρώμα μεταξύ των ποικίλων ευρυαγγειών δεν συσχετίζεται με την εξέλιξη ή και την κλινική βαρύτητα αυτών, πρακτικά μόνο έχει να κάνει με την επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής αντιμετώπισης, όπως θα εξηγηθεί παρακάτω.
Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι είναι δυνατή η εμφάνιση ευρυαγγειών και σε άλλες περιοχές του σώματος, όπως στον κορμό αλλά και στο πρόσωπο η αιτιοπαθογένεια των οποίων δεν συσχετίζεται με αυτήν της Φλεβικής Ανεπάρκειας . Συνηθέστερα προκαλούνται από εκφυλιστικές αλλοιώσεις του τοιχώματος μικρών φλεβιδίων του δέρματος στο πλαίσιο χρόνιων καλοηθών δερματοπαθειών, (χαρακτηριστική είναι η ροδόχρους νόσος ή η ποικιλοδερμία Civate) ή και ιδιοσυστασικών διαταραχών του δέρματος, αλλά και συστηματικών παθήσεων, όπως είναι η ηπατική δυσλειτουργία ή και ανεπάρκεια ή οι ορμονολογικές διαταραχές και παθήσεις, ιδίως σε γυναίκες αλλά και η λήψη φαρμάκων, όπως τα κορτικοστεροειδή και τα αντισυλληπτικά φάρμακα. Σε αυτές τις περιπτώσεις λοιπόν, η εκτίμηση ή και ενδεχομένως η αντιμετώπιση θα πρέπει να γίνεται πάντοτε σε συνεργασία με τους Ιατρούς των αντίστοιχων ειδικοτήτων, (Δερματολόγων, Παθολόγων, Ενδοκρινολόγων κτλ) και μέσα στο πλαίσιο αντιμετώπισης της υποκείμενης νόσου. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, εξαιρετικά αποτελέσματα μπορεί να προσφέρει στην θεραπευτική τους αντιμετώπιση η χρησιμοποίηση κατάλληλων LASER, όπως το Gentle-Yag 1064 nm, Candela (video).
Θεόδωρος Ι. Κώστας
Αγγειοχειρουργός,
