Κύστεις των γνάθων
Συγγραφέας Γεώργιος Κωστάκης Γράφτηκε στις ,
Τι είναι και γιατί σχηματίζεται μια κύστη;
Η κύστη είναι μια παθολογική κοιλότητα που καλύπτεται από επιθήλιο.
Οι περισσότερες κύστεις που εμφανίζονται στη στοματογναθοπροσωπική χώρα προέρχονται από επιθηλιακά κατάλοιπα που σχετίζονται με την εμβρυική ανάπτυξη και μπορεί να αναφέρονται και ως αναπτυξιακές κύστεις.
Τα εμβρυικά επιθηλιακά κατάλοιπα σχετίζονται είτε με την ανάπτυξη των δοντιών, είτε με την ανάπτυξη οργάνων (όπως ο θυρεοειδής αδένας), είτε με το σχηματισμό της περιοχής γενικότερα. Τέτοια εμβρυικά κατάλοιπα έχουν συνήθως όλοι οι άνθρωποί σε κάποιους όμως ενεργοποιούνται.
Αυτό συχνά συμβαίνει κυρίως λόγω κάποιας φλεγμονής, όπως ενός χαλασμένου δοντιού που ενεργοποιεί τα κατά κάποιον τρόπο κοιμισμένα επιθηλιακά κατάλοιπα. Κύστεις απαντώνται πολύ συχνά στο οστούν της άνω και κάτω γνάθου. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι στους ιστούς των γνάθων παραμένουν επιθηλιακά υπολείμματα λόγω δυσπλαστικών παρεκκλίσεων της οδοντογονίας.
Η ενεργοποίηση επίσης συμβαίνει μετά από ένα απλό κρυολόγημα ή μια φαρυγγίτιδα κατά τα οποία εκκρίνονται ουσίες (ονομάζονται κυτοκίνες) που διεγείρουν τα κοιμισμένα κατάλοιπα να πολλαπλασιαστούν.
Η ενεργοποίηση μπορεί επίσης να συμβεί από ουσίες (κυτοκίνες) που εκκρίνονται κατά την εφηβεία και οι αντίστοιχες κύστεις εμφανίζονται συχνά στην εφηβική και μετεφηβική ηλικία.
Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις τέλος η ενεργοποίηση σχετίζεται με γενετικούς παράγοντες, όπως αποδεικνύεται από σύνδρομα που εμφανίζουν πολλαπλές κύστεις.
Γιατί οι κύστεις μεγαλώνουν;
Η ενεργοποίηση των επιθηλιακών καταλοίπων με τους μηχανισμούς που προαναφέρθηκαν κάνει τα επιθηλιακά κύτταρα να πολλαπλασιαστούν.
Καθώς πολλαπλασιάζονται το συσσωμάτωμά τους αυξάνει και τα κύτταρα που βρίσκονται στο κέντρο απομακρύνονται από τα πλησιέστερα αιμοφόρα αγγεία.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη νέκρωση των κυττάρων που βρίσκονται στο κέντρο και το σχηματισμό μιας πολύ μικρής κοιλότητας.
Στην κοιλότητα αυτή περιέχονται υπολείμματα από τα νεκρά επιθηλιακά κύτταρα, τα οποία αυξάνουν την ωσμωτική πίεση της κοιλότητας καθιστώντας την υπέρτονη.
Αυτό οδηγεί στη μεταφορά υγρού προς την κοιλότητα, η οποία αυξάνει σε μέγεθος και καταστρέφει απωθώντας, χωρίς όμως να διηθεί τους γύρω ιστούς.
Σε μερικές περιπτώσεις που το αίτιο που οδήγησε στην ενεργοποίηση είναι σαφές, όπως ένα χαλασμένο δόντι, η άρση του αιτίου μπορεί να οδηγήσει στην υποστροφή της κύστης μέχρι σε πολλές περιπτώσεις πλήρους εξαφάνισης.
Σε αντίθετη περίπτωση η κύστη μεγαλώνει μέχρι να επικοινωνήσει με το εξωτερικό περιβάλλον, στο οποίο εκκρίνει το υγρό της.
Γεώργιος Κωστάκης,
Στοματικός και Γναθοπροσωπικός Χειρούργος
