Η Ιστορία του αθλητικού παπουτσιού
Συγγραφέας Ηρακλής Πατσόπουλος Γράφτηκε στις ,
Η χρήση του αθλητικού παπουτσιού σε καθημερινή βάση ξεκίνησε από τις αρχές του περασμένου αιώνα.
Στη προώθησή του, σημαντικό ρόλο έπαιξε η βιομηχανική επανάσταση και οι νέες μέθοδοι εργασίας που αυτή επέφερε, ενώ τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν έκαναν εφικτή την κατασκευή οικονομικών παπουτσιών.
Τα πρώτα αθλητικά παπούτσια κατασκευάστηκαν από πανί και λάστιχο, τα οποία έως το 1950 ήταν από τις βασικές προτιμήσεις των εφήβων, γιατί αποτελούσαν για εκείνους ένα σύμβολο εξέγερσης. Στην δημοτικότητά τους βοήθησε το Hollywood κι έτσι, μετά από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο τα αθλητικά παπούτσια καθιερώθηκαν στη συνείδηση των νέων.
Η ίδρυση εταιρειών αθλητικών παπουτσιών ξεκίνησε με πρωτοστάτη την Goodyear, γνωστή εταιρεία κατασκευής ελαστικών, η οποία παρήγαγε πάνινα παπούτσια με βάση το κατεργασμένο λάστιχο. Το 1892 εισήγαγε στην αγορά την Keds O και από τότε άρχισε η συγκρότηση εταιρειών που ασχολήθηκαν αποκλειστικά με την παραγωγή αθλητικών παπουτσιών.
Η Reebok International Limited, σήμερα αποτελεί θυγατρική εταιρεία του Γερμανικού κολοσσού αθλητικών ειδών της Adidas. Η εταιρεία που ιδρύθηκε στo Bolton της Αγγλίας το 1895, αρχικά ονομαζόταν J.W. Foster and Sons αλλά αργότερα, το 1958 μετονομάστηκε σε Reebok. Οι ιδρυτές της εταιρείας, Joe και Jeff Foster, βρήκαν το όνομα από ένα λεξικό που είχε κερδίσει σε αγώνα ο Joe Foster όταν ήταν παιδί. Το όνομα προέρχεται από την Αφρικανολλανδική ορθογραφία της rhebok, ένα τύπο αφρικανικής αντιλόπης ή γαζέλας. Το λεξικό ήταν νοτιοαφρικάνικης έκδοσης, εξ’ ου και η ορθογραφία. Η Reebok μπήκε στη δημοσιότητα το 1982, μετά την εισαγωγή του Freestyle αθλητικού παπουτσιού, το οποίο σχεδιάστηκε για γυναίκες και βγήκε προς τα έξω όταν άρχισε η τάση προς την αεροβική. Το Reebok Freestyle δεν ήταν διάσημο μόνο ως αθλητική ενδυμασία, άλλα επίσης και σαν καθημερινό υπόδημα.
Το 1906, ο William J. Riley, ένας 33χρονος Άγγλος μετανάστης, ίδρυσε την New Balance Arch Support Company, η οποία κατασκεύαζε υποστηρικτικές αψίδες και άλλα αξεσουάρ σχεδιασμένα να βελτιώσουν τη φόρμα του παπουτσιού, στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης τη διάσημη για τον Μαραθώνιό της πόλη. Το 1934, ο Riley προσέλαβε ως συνέταιρο τον κορυφαίο πωλητή, τον Arthur Hall, ο οποίος είχε εξειδικευθεί προωθώντας τα προϊόντα του σε ανθρώπους των οποίων οι δουλειές απαιτούσαν πολύωρη ορθοστασία. Το 1956, ο Hall, ιδιοκτήτης πια, πούλησε την επιχείρησή του στην κόρη του Eleanor και στον άντρα της Paul Kadoosh. Η Eleanor και ο Paul συνέχισαν να πουλάνε κυρίως υποστηρικτικές αψίδες ως το 1961, τότε που σχεδίασαν και κατασκεύασαν το «Trackster,» το πρώτο παπούτσι τρεξίματος παγκοσμίως με κυματοειδή σόλα. Ήταν επίσης το πρώτο παπούτσι τρεξίματος που βγήκε σε διάφορα πλάτη. Το Trackster έγινε η επιλογή των προπονητών του στίβου και των γυμναστών, και οδήγησε στην αυξανόμενη φήμη της New Balance για την κατασκευή καινοτόμων και εξειδικευμένων υποδημάτων σε πολλαπλά πλάτη.
Στη συνέχεια, το 1908, ο Marquis M. Converse ίδρυσε την εταιρεία παπουτσιών Converse, η οποία αποτέλεσε κομμάτι του αμερικανικού τρόπου ζωής και προώθησε, το 1917, για πρώτη φορά εξειδικευμένο παπούτσι για την καλαθοσφαίρηση, τα Converse All Star.
Η Fila δημιουργήθηκε στην Biella (Piedmont), από τους αδερφούς Fila το 1911. Στην αρχή ξεκίνησε να φτιάχνει ρούχα για τον κόσμο των Ιταλικών Άλπεων. Το αρχικό προϊόν της εταιρείας ήταν τα εσώρουχα, ενώ αργότερα, κατά τη δεκαετία του 1970, μεταφέρθηκε στον αθλητικό εξοπλισμό με την επιδοκιμασία του θρύλου του tennis Σουηδού Bjorn Borg. Τον Ιανουάριο του 2007, η παγκόσμια επωνυμία Fila και όλες οι διεθνείς θυγατρικές, αποκτήθηκαν από την Fila Korea, πράγμα που την κατέστησε τη μεγαλύτερη εταιρεία αθλητικών ειδών στην Νότια Κορέα.
To 1920, o Adi Dassler ξεκίνησε τη παραγωγή χειροποίητων αθλητικών παπουτσιών στην αποθήκη του σπιτιού του. Ο Adi Dassler μαζί με τον αδελφό του Rudolph Dassler και άλλα 50 μέλη της οικογένειας ίδρυσε το 1924 την Adidas, η οποία κατασκεύασε το πρώτο εξειδικευμένο παπούτσι για tennis (1931).
Tο 1948, ιδρύθηκε από τον αδελφό του Adi η Puma Schuhfabrik Rudolph Dassler, η οποία ήταν η πρώτη που παρήγαγε ειδικά παπούτσια για το ποδόσφαιρο.
Η ASICS Ltd. ξεκίνησε με το όνομα Onitsuka Co., Ltd την 1η Σεπτεμβρίου 1949. Ο ιδρυτής της Kihachiro Onitsuka, άρχισε να παράγει παπούτσια για basket στην πατρίδα του το Kobe στην Ιαπωνία. Η Onitsuka έγινε ιδιαίτερα γνωστή για το σχέδιο Mexico 66, στο οποίο οι διακριτές κάθετες λωρίδες, που είναι τώρα συνώνυμες με το εμπορικό σήμα της εταιρείας, σχεδιάστηκαν για πρώτη φορά.
Το 1977, η Onitsuka Tiger συγχωνεύτηκε με την GTO και την JELENK για να διαμορφώσουν την εταιρία ASICS.
Το όνομα της εταιρίας «ASICS» είναι ακρώνυμο της λατινικής φράσης «anima sana in corpore sano» η οποία μεταφράζεται ως «νους υγιής εν σώματι υγιή » ή «ζωντανό μυαλό μέσα σε ζωντανό σώμα».
Το 1962 ο Phil Knight και ο Bill Bowerman ίδρυσαν την Blue Ribbon Sports (BRS), η οποία είχε σαν στόχο την παραγωγή οικονομικών αθλητικών παπουτσιών με ενισχυμένη τεχνολογία. Το 1968 η BRS μετονομάστηκε σε Nike, που πήρε την ονομασία της από την ελληνική μυθική θεά Νίκη, ενώ το 1971 η εταιρεία κατοχύρωσε το σήμα της.
Η Nike προώθησε στην αγορά το πρώτο παπούτσι με αερόσολα, το Nike tailwind (AIR) όπως ονομάστηκε, (1979) και συνέχισε να καινοτομεί για πολλά χρόνια. Αποτέλεσε επανάσταση για την εποχή διότι ο πεπιεσμένος αέρας που περιείχε σε κάποια επιλεγμένα σημεία της σόλας (ειδικές κυψέλες) συμπιεζόταν κατά την επαναφορά στο έδαφος μετά από το κάθε άλμα και απορροφούσε την ενέργεια της προσγείωσης επιβαρύνοντας στο λιγότερο δυνατό τον άκρο πόδα.
Η British Knights (BK) είναι μια εταιρεία παπουτσιών που ιδρύθηκε το 1980 από τη Jack Schwartz Shoes Inc, με έδρα την Νέα Υόρκη. Η πρώτη σειρά παπουτσιών διατέθηκε στην Αμερική το 1986 και στην Αγγλία το 1989.
Η μάρκα χαρακτηρίζει κυρίως τα hip hop και τα dance μουσικά βίντεο από καλλιτέχνες όπως οι Public Enemy, Technotronic και Beats International. Ο Mc Hammer έκανε διαφημιστικά σποτάκια για τα παπούτσια αυτά κατά το αποκορύφωμα της καριέρας του.
Το 1993, η AND1 ξεκίνησε ως ένα σχολικό σχέδιο συνεργασίας για απόφοιτους από τους Seth Berger, Jay Coen Gilbert and Tom Austin όταν αυτοί ήταν απόφοιτοι στο Πανεπιστήμιο της Pennsylvania. Το όνομα της εταιρείας προέρχεται από μια φράση που χρησιμοποιούν οι αναμεταδότες στο μπάσκετ όταν ένας παίχτης παίρνει φάουλ τη στιγμή που επιτυγχάνει το καλάθι. Έχει λοιπόν τη δυνατότητα για “συν μία” (and one) βολή. Στα μέσα του 1996, ο σταρ του NBA Stephan Marbury έγινε ο πρώτος εκπρόσωπος για την AND1 και έδωσε το δικό του όνομα σε μοντέλο παπουτσιού που ονομαζόταν «Starbury».
Η πρόοδος των ηλεκτρονικών υπολογιστών έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των αθλητικών παπουτσιών.
Το 1998, η Adidas ξεκίνησε την προώθηση των ηλεκτρονικών παπουτσιών, τα οποία διέθεταν στη σόλα τους ηλεκτρονικό υπολογιστή. Στην Ελλάδα διατέθηκαν ελάχιστα κομμάτια. Το 2001, η Nike, εισήγαγε μια νέα τεχνολογία, όπου το πίσω μέρος του παπουτσιού στηριζόταν σε πυλώνες που περιείχαν αφρό (συνδυασμός υγρού –αερίου στην απορρόφηση κραδασμών. Η νέα αυτή τεχνολογία ονομάστηκε Νike Shox και είχε ως σκοπό την μείωση των κραδασμών στους αθλητές και τους δρομείς. Το 2003 η Nike εξαγόρασε την Converse.
Σχεδίαση και κατασκευή των αθλητικών υποδημάτων
Τα αθλητικά παπούτσια, όπως αναφέρθηκε, ξεκίνησαν από τα απλά πάνινα υποδήματα και στη συνέχεια εξελίχθηκαν πολύ.
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολύπλοκα, αλλά παρ’ όλα αυτά η βασική τους δομή παραμένει σταθερή.
Ένα αθλητικό παπούτσι, λοιπόν, αποτελείται από:
1) την εξωτερική σόλα: είναι το σημείο που έρχεται σε απ’ ευθείας επαφή με το έδαφος και αποτελεί το πιο σκληρό κομμάτι του παπουτσιού. Το υλικό από το οποίο συνήθως φτιάχνεται είναι το ανθρακούχο λάστιχο ή κάποιο άλλο υλικό παρόμοιας φύσεως για να αποφεύγεται το γλίστρημα και η φθορά. Η μορφή της εξωτερικής σόλας ποικίλλει ανάλογα με την χρήση για την οποία προορίζεται. Μπορεί να έχει χαρακιές ή κάποιες εξοχές ή διαφορετική ενίσχυση σε κάθε σημείο της. Λειτουργικά χωρίζεται σε τρεις ζώνες: την πρόσθια, τη μέση (ισθμός) και την οπίσθια.
• η πρόσθια ζώνη της εξωτερικής σόλας έχει μεγαλύτερο πάχος από τη μέση και είναι σχεδιασμένη να προσδίδει μεγαλύτερη κινητική ενέργεια στον πρόσθιο πόδα χωρίς απώλειες σε τριβές. Είναι ιδιαίτερα ενισχυμένη στα αθλητικά υποδήματα της αντισφαίρισης (τένις), της χειροσφαίρισης (Handball) και της καλαθόσφαιρας (Basketball). Στο σημείο που αντιστοιχεί στα σησαμοειδή οστά της 1ης μεταταρσιοφαλαγγικής άρθρωσης υπάρχει ειδική διαμόρφωση στη σόλα (συνήθως κυκλική) που ονομάζεται κέντρο περιστροφής του υποδήματος και η λειτουργία του είναι προφανής.
• η μέση ζώνη (ισθμός) της εξωτερικής σόλας έχει συνήθως μικρότερο πάχος από την οπίσθια και την πρόσθια. Το βασικό χαρακτηριστικό στο σχεδιασμό της είναι ότι έχει υψηλή στρεπτική ακαμψία. Αυτό σημαίνει ότι αντιστέκεται στις στροφικές δυνάμεις που τείνουν να παραμορφώσουν το υπόδημα είτε κατά τον επιμήκη, είτε κατά τον εγκάρσιο άξονά του. Βασικός στόχος στη σχεδίαση και κατασκευή της μέσης ζώνης είναι να μεγιστοποιηθεί η ενέργεια που επιστρέφει στον αθλητή (ανάκρουση) ταυτόχρονα με την ελαχιστοποίηση της ενέργειας που καταναλώνεται από αυτόν. Οι μέγιστες τιμές της ενέργειας που αποθηκεύονται στα αθλητικά υποδήματα έχει υπολογισθεί ότι είναι της τάξης των 10 Joules. Από την αποθηκευμένη αυτή ενέργεια επιστρέφει στον αθλητή μόνο το 30% ενώ το υπόλοιπο χάνεται στη μέση σόλα. Σημειώνεται επίσης ότι ανάλογα με την κίνηση που επιτελείται η ενέργεια μπορεί να επιστρέφει στον αθλητή τη λάθος χρονική στιγμή, με λάθος συχνότητα και λάθος σημειακή εστίαση ή κατεύθυνση. Η βελτίωση της τεχνικής του αθλητή πάνω στη συγκεκριμένη κίνηση σε συνδυασμό με τη χρήση του εξειδικευμένου αθλητικού παπουτσιού μπορεί να μεγιστοποιήσει το ποσό της ανακλώμενης ενέργειας χωρίς να καταπονείται το κάτω άκρο.
• η οπίσθια ζώνη (τακούνι) της εξωτερικής σόλας έχει συνήθως το μεγαλύτερο πάχος διότι δέχεται μεγάλες δυνάμεις και αυτό αναδεικνύεται από το γεγονός ότι στους δρομείς αποστάσεων τα υποδήματα φθείρονται κατά πρώτον στην πτέρνα. Οι δυνάμεις πρόσκρουσης που αντιμετωπίζει η πτέρνα είναι εξαιρετικά μεγάλες.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι στους βαδιστές οι δυνάμεις πρόσκρουσης στην έξω επιφάνεια της πτέρνας προσεγγίζουν 2,5 φορές το σωματικό τους βάρος. Η σχεδίαση και η κατασκευή της εξωτερικής σόλας και ειδικότερα η γεωμετρία της έξω πλευράς του οπίσθιου άκρου του υποδήματος παίζουν σημαντικό ρόλο στην ομαλή λειτουργία του πρηνισμού που επακολουθεί της επαφής της πτέρνας στο έδαφος. Αυτή η οπίσθια σόλα κατά την πρόσκρουση στο έδαφος σχηματίζει γωνία 5-100 με το οβελιαίο επίπεδο. Όταν το τακούνι της εξωτερικής σόλας είναι κατασκευασμένο από σκληρό υλικό, οι ροπές που ασκούνται στην υπαστραγαλική άρθρωση έχουν σαν αποτέλεσμα να αυξάνεται τόσο η γωνία, όσο και η ταχύτητα επίτευξης του πρηνισμού. Αυτή η σχεδίαση συνεπώς ευοδώνει ή αποτρέπει τις κακώσεις κατά τη διάρκεια του τρεξίματος.
2) την ενδιάμεση σόλα: είναι το σημαντικότερο σημείο του αθλητικού παπουτσιού, καθώς είναι το κομμάτι που συνδέει την εξωτερική σόλα με το άνω τμήμα. Κατασκευάζεται συνήθως από ελαστικό υλικό, όπως αιθυλενικό οξικό βυνίλιο ή πολυουρεθάνη ή air-gel (ζελατίνη με φυσαλίδες) ή άλλα πλαστικά υψηλής τεχνολογίας.
Συχνά, το υλικό είναι διπλής πυκνότητας και το δυνατότερο υλικό τοποθετείται στην εσωτερική πλευρά, ώστε να περιορίζει την κλίση του ποδιού προς τα μέσα (πρηνισμός). Το συγκεκριμένο κομμάτι του παπουτσιού παίζει σημαντικό ρόλο στην σταθερότητα της βάδισης και αποτελεί απορροφητικό στρώμα για τους κραδασμούς που μπορεί να υπόκειται το πόδι του χρήστη. Το σημείο που ενσωματώνει πολλά υλικά απορρόφησης (κυψέλες πεπιεσμένου αέρα, αφρώδεις ζελατίνες με φυσαλίδες κ.ά.) είναι το σημείο της πτέρνας που, όπως προαναφέρθηκε, ασκούνται υψηλότατες δυνάμεις. Ανάλογα με την κατασκευή της ενδιάμεσης σόλας του υποδήματος και ιδιαίτερα της οπίσθιας ζώνης του, ανάλογη είναι και η ένταση με την οποία ενεργοποιούνται οι μύες των κάτω άκρων προκειμένου να απορροφήσουν τις προσκρούσεις. Επίσης οι περισσότερες εταιρείες ψεκάζουν με ειδικό υλικό την ενδιάμεση σόλα ώστε να αποφευχθεί η εμφάνιση μυκήτων και να μειωθεί η άσχημη μυρωδιά.
Στην περίπτωση που στο συγκεκριμένο κομμάτι παρατηρηθούν φθορές, οφείλονται κυρίως στον τρόπο φόρτισης.
3) την εσωτερική σόλα (εσωτερικός πάτος του υποδήματος): κατασκευάζεται από νέα ανθεκτικά, αφρώδη και ελαφρά υλικά (πολυουρεθάνες) που επιτρέπουν την καλύτερη προσαρμογή και σταθεροποίηση του ποδός μέσα στο υπόδημα. Στις μέρες μας η εσωτερικά σόλα είναι πλήρως αποσπώμενη διότι πολύ συχνά αντικαθίσταται από άλλη εξατομικευμένη, προϊόν πελματογραφήματος (κινητικής ανάλυσης βάδισης).
4) το άνω τμήμα: Είναι συνήθως το κομμάτι του αθλητικού παπουτσιού που τραβάει την προσοχή του καταναλωτή. Μπορεί να φτιάχνεται από δέρμα, suede, πανί ή ακόμα και από κάποιο συνθετικό υλικό που είναι ελαφρύ, ώστε να αφήνει το παπούτσι να «αναπνέει» και να μειώνει την θερμότητα στο εσωτερικό.
Το άνω μέρος συνδέεται με την ενδιάμεση σόλα και προστατεύει το πάνω τμήμα του ποδιού. Αποτελείται από επί μέρους τμήματα (τα κορδόνια, τη «γλώσσα», την περιοχή γύρω από τους αστραγάλους και την μπροστινή περιοχή που αγκαλιάζει τα δάχτυλα) και είναι το κομμάτι που πρέπει κανείς να φροντίζει περισσότερο. Ειδικά το στόμιο του υποδήματος που περιβάλλει την περιοχή των σφυρών είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να παρέχει επαρκή σταθερότητα στην ποδοκνημική άρθρωση προς αποφυγή διαστρεμμάτων της.
• Η “γλώσσα”, συνήθως, έχει κάποια φόδρα, που προστατεύει την κορυφή του ποδιού από την πίεση των κορδονιών.
• Τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει σημαντικά και η σχεδίαση των κορδονιών που από τετραγωνισμένα επιμήκη έχουν γίνει στρογγυλά-κυλινδρικά, ενώ οι υποδοχές τους δεν είναι πλέον εμφανείς. Η σχεδίαση αυτή επιτρέπει την καλύτερη σταθεροποίηση του υποδήματος στο κάτω άκρο, χωρίς να υπάρχουν σημεία ιδιαίτερης πίεσης στην άνω επιφάνεια του ποδός, όπως συνέβαινε με τα παλαιότερα κορδόνια που παρεμπόδιζαν την κυκλοφορία του αίματος της περιοχής.
• το κυπέλιο της πτέρνας (περιπτέρνιο) είναι ο χώρος του υποδήματος που υποδέχεται την πτέρνα και μέρος του αστραγάλου. Το συγκεκριμένο κομμάτι μπορεί κανείς να το παρουσιάσει σαν μια σκληρή θήκη που είναι κολλημένη στο οπίσθιο άνω μέρος. Είναι το πιο άκαμπτο κομμάτι του άνω τμήματος και η σχεδίασή του παίζει σημαντικότατο ρόλο στην αρχική συγκράτηση σε υπτιασμό του άκρου ποδός κατά την πρόσκρουση.
Στο σημείο του Αχιλλείου τένοντα, για να αποφευχθεί η τριβή του με το παπούτσι, συχνά υπάρχει επικάλυψη με μαξιλαράκι.
• η καμάρα (αψίδα). Τοποθετείται στη μέση της εσωτερικής σόλας και αποτελείται από σκληρό υλικό. Σκοπός της είναι να σταθεροποιήσει ακόμα περισσότερο το πόδι κατά την διάρκεια της βάδισης και να αποφεύγεται ο υπερπρηνισμός.
Επιλογή αθλητικού παπουτσιού
Ένας μέσος άνθρωπος που ζει στην πόλη κάνει 8.000 έως 10.000 βήματα τη μέρα. Αν πολλαπλασιαστεί αυτός ο αριθμός με τις μέρες της εβδομάδας και τον αριθμό των εβδομάδων του χρόνου και το αποτέλεσμα με τον μέσο όρο ζωής ενός ανθρώπου, θα διαπιστώσουμε ότι υπερβαίνει κανείς τα 150.000 χιλιόμετρα στη ζωή του. Αυτό σημαίνει πως κατά την διάρκεια του βίου του ένας μέσος άνθρωπος κάνει πάνω από 4 φορές τον γύρο της γης περπατώντας. Επειδή, λοιπόν, οι αποστάσεις που διανύουμε είναι μεγάλες, βασικό είναι να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στον τύπο παπουτσιών που επιλέγει κανείς να φοράει σε καθημερινή βάση.
Παλαιότερα, αν κάποιος ήθελε να αγοράσει αθλητικά παπούτσια, δεν είχε άλλη επιλογή πέρα από την αγορά των κλασσικών πάνινων παπουτσιών. Σήμερα όμως, με την εξέλιξη της τεχνολογίας, προσφέρονται παπούτσια περισσότερο αποδοτικά από πριν και με διαφορετικές δυνατότητες. Σε κάθε τραυματισμό των ποδιών ενός αθλητή, η πρώτη υποψία εστιάζεται στη μη σωστή συναρμογή-εφαρμογή του ποδιού με το υπόδημα. Οι επιλογές αθλητικών υποδημάτων είναι πολλές και τα είδη των παπουτσιών διαφέρουν. Για αυτό το λόγο είναι σημαντικό κανείς να λάβει υπ’ όψιν του κάποιες παραμέτρους για την επιλογή ενός αθλητικού παπουτσιού.
Αυτές είναι οι εξής:
1) τον τύπο του ποδιού του,
2) τις δραστηριότητες που θέλει να καλύψει,
3) την εφαρμογή του αθλητικού παπουτσιού
1) Τύπος ποδιού
Πρωταρχικό βήμα είναι ο ενδιαφερόμενος να βρει το παπούτσι που του ταιριάζει. Η εφαρμογή του παπουτσιού εξαρτάται από τον τύπο του ποδιού του. Στο κανονικό περπάτημα, η εξωτερική πλευρά της πτέρνας είναι το σημείο που χτυπάει πρώτο στο έδαφος (υπτιασμός). Έπειτα ακουμπάει το εσωτερικό του ποδιού και στη συνέχεια μετακινείται το βάρος προς την καμάρα στην εσωτερική πλευρά (πρηνισμός). Ακολούθως, γίνεται περιστροφή γύρω από την μύτη του ποδιού και το πόδι υπτιάζει (δηλαδή, φέρνει το βάρος πάλι στην εξωτερική πλευρά). Πολλές φορές προβλήματα που αφορούν στο πόδι δεν επιτρέπουν αυτές τις φυσικές κινήσεις. Τέτοιου είδους προβλήματα είναι:
α) ο υπερ-πρηνισμός:
Οι περισσότεροι αθλητές που παρουσιάζουν συχνούς τραυματισμούς έχουν ή έντονο υπτιασμό ή πρηνισμό.
Η φυσιολογική κίνηση που κάνει το πόδι είναι ένας συνδυασμός των δύο, όμως η τάση να υπερισχύει ο υπτιασμός ή ο πρηνισμός εγκυμονεί μεγαλύτερο κίνδυνο τραυματισμού. Συνηθέστερη αιτία για τραυματισμούς είναι ο πρηνισμός. Κατά τον πρηνισμό το πόδι στρέφεται προς τα μέσα από τον αστράγαλο η μέση γραμμή του ποδιού πλησιάζει το άλλο πόδι και η καμάρα συμπιέζεται κατά μήκος. Τα πόδια όσων πρηνίζουν υπερβολικά, δεν έχουν σταθερότητα και είναι ανεξέλεγκτα ευέλικτα. Για αυτό, όσοι αντιμετωπίζουν το συγκεκριμένο πρόβλημα χρειάζονται παπούτσια που ελέγχουν πλήρως την κίνηση του ποδιού. Τα παπούτσια αυτά είναι αποκλειστικά σχεδιασμένα ώστε να στηρίζουν το πόδι και διαθέτουν ενισχυμένη καμάρα στην εσωτερική τους πλευρά. Επίσης διαθέτουν ενδιάμεση σόλα διπλής πυκνότητας ή με ενίσχυση και γερό υποπτέρνιο.
β) ο υπερ-υπτιασμός:
Στην περίπτωση του υπερ-υπτιασμού, το πέλμα στρέφεται προς τα έξω από τον αστράγαλο και σχηματίζει υψηλή ποδική καμάρα. Το πόδι που υπτιάζει έτσι, δεν έχει ευελιξία και είναι ευαίσθητο στους κραδασμούς, γι’ αυτό και το αθλητικό παπούτσι που θα επιλεχθεί πρέπει να διαθέτει αντικραδασμική προστασία. Τα παπούτσια που απορροφούν τους κραδασμούς δεν ελέγχουν ιδιαίτερα την σταθερότητα στην κίνηση του ποδιού.
Αν κάποιος αισθάνεται πόνους στους αστραγάλους ή στην πατούσα του, η πιθανότερη αιτία είναι να έχει κάποιου είδους έλλειμμα εξισορρόπησης στη στήριξη ή τη βάδισή του. Στην περίπτωση που έχει ειδικά προβλήματα, είναι σημαντικό να ακολουθήσει τις συμβουλές του ιατρού του, να χρησιμοποιεί ορθοτικά εξαρτήματα, όπως επίσης και να ενημερώνει τους πωλητές των καταστημάτων που επισκέπτεται. Το μέγεθος του πρηνισμού ή του υπτιασμού καθορίζει ποιο είναι το παπούτσι που ταιριάζει στο πόδι του, αν δηλαδή πρέπει να έχει μεγάλη ή μικρότερη απορροφητικότητα, μεγάλη ευελιξία στις κινήσεις ή περισσότερη σταθερότητα. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται οι τραυματισμοί και δεν ταλαιπωρείται το πόδι.
Σημαντική συμβολή στην αποφυγή τραυματισμών στις ανωτέρω περιπτώσεις παίζει η στατική και η κινητική ανάλυση βάδισης (πελματογράφημα) και η δημιουργία μέσω αυτών ζεύγους εξατομικευμένων ορθοτικών πάτων.
Το πελματογράφημα καταγράφει τις αποκλίσεις από τη φυσιολογική βάδιση και ορθόσταση (όπως αυτές καθορίζονται από στατιστικές αναλύσεις) και τα δεδομένα επεξεργάζονται από ηλεκτρονικό υπολογιστή ο οποίος στη συνέχεια καθορίζει τις προδιαγραφές κατασκευής των ειδικών και πλήρως εξατομικευμένων πάτων.
Οι τελευταίοι τοποθετούνται στο αθλητικό υπόδημα αφού αφαιρεθούν οι πάτοι του εμπορίου.
2) Παπούτσια και δραστηριότητες
Είναι βασικό, κάποιος που θέλει να αγοράσει αθλητικά παπούτσια, να κάνει μια έρευνα αγοράς πριν καταλήξει σε κάτι συγκεκριμένο. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές επιλογές για την κάλυψη πλήθους δραστηριοτήτων.
Αν ασχολείται κανείς με ένα είδος γυμναστικής περισσότερες από τρεις φορές την εβδομάδα, πρέπει να αγοράσει ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια ειδικά για αυτή του τη δραστηριότητα. Για τα άτομα που ασχολούνται με την αεροβική γυμναστική η σωστή επιλογή είναι ελαφρά υποδήματα που προσφέρουν όμως μεγάλη απορρόφηση κραδασμών, ενώ για τα άτομα που ασχολούνται με ομαδικά αθλήματα που πραγματοποιούνται σε περιορισμένο χώρο και απαιτούνται συχνές και απότομες εναλλαγές της κατεύθυνσης, σωστή επιλογή αποτελούν υποδήματα που προσφέρουν πλάγια σταθερότητα στην ποδοκνημική άρθρωση. Παρακάτω αναφέρονται τα αθλήματα και τα αθλητικά παπούτσια που ταιριάζουν για το κάθε ένα ξεχωριστά.
➢ Γενικός αθλητισμός:
Εδώ συμπεριλαμβάνεται πλήθος αθλητικών δραστηριοτήτων. Το αθλητικό παπούτσι που θα επιλεχθεί, λοιπόν, θα πρέπει να προστατεύει τη φτέρνα από τους κραδασμούς και να έχει λαστιχένια σόλα που να είναι σταθερή χωρίς σημάδια. Η σόλα αυτού του είδους είναι ευλύγιστη, βοηθά στην ελεύθερη κίνηση του ποδιού και έχει καλύτερη αντίσταση στο δάπεδο. Το άνω μέρος προτιμάται να είναι δερμάτινο ώστε να είναι σταθερό και να αντέχει σε όλες τις περιόδους προπόνησης.
➢ Στίβος:
Για τα αθλήματα που περιλαμβάνουν μεγάλες αποστάσεις, προτιμώνται παπούτσια που προστατεύουν τους αστραγάλους από κραδασμούς, κρατούν σταθερό το πόδι και είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά. Η προστασία από τους κραδασμούς, όταν η φτέρνα χτυπάει στο έδαφος, και η σταθερότητα προέρχονται από την ενδιάμεση σόλα και την καμάρα, και έχουν ως αποτέλεσμα την αίσθηση λιγότερης κόπωσης στα γόνατα, στη μέση και στην πλάτη.
Σίγουρα τα καταλληλότερα παπούτσια για τέτοιου είδους δραστηριότητα είναι αυτά που διαθέτουν αερόσολες.
Για τους αθλητές “ταχυτήτων” και αλμάτων προτιμητέα είναι τα υποδήματα με καρφιά που είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά και με αμεσότητα στην απόκριση.
➢ Τρέξιμο (Jogging κ.α.):
Κατά την διάρκεια αυτού του τύπου άθλησης, τα πόδια και η σπονδυλική στήλη δέχονται μεγάλες πιέσεις που πολλές φορές φτάνουν να είναι και 3 φορές μεγαλύτερες του βάρους του αθλητού.
Για παράδειγμα, αν το βάρος ενός ανθρώπου είναι 80 κιλά η πίεση που δέχονται τα πόδια του όταν τρέχει είναι γύρω στα 160-240 κιλά. Για να επιλέξει το κατάλληλο παπούτσι ο αθλητής, θα πρέπει να ελέγξει την αντικραδασμική προστασία του, αν έχει για παράδειγμα αερόσολες, και να προσέξει να είναι ενισχυμένο στο πίσω μέρος ώστε να κρατάει σταθερό το πόδι του. Έτσι αυτό θα παραμένει στη σωστή θέση και μειώνονται οι πιθανότητες τραυματισμού.
➢ Ελεύθερα βάρη:
Σε αυτού του είδους την δραστηριότητα, ένα απλό παπούτσι δεν είναι αρκετό. Αν κάποιος αθλητής υπολογίζει να βάλει βάρη στο πρόγραμμά του, τότε χρειάζεται να διασφαλίσει την σωστή γωνία του ποδιού του με το έδαφος.
Για αυτό το λόγο το αθλητικό παπούτσι που προτιμάται είναι αυτό που διαθέτει τακούνι.
Βέβαια είναι απαραίτητο το παπούτσι να έχει τη δυνατότητα να σταθεροποιεί τους αστραγάλους (μποτάκι), ώστε να μην επιτρέπει την κίνησή τους με την ύψωση του βάρους, και να είναι ελαφρύ για να μην αισθάνεται ο αθλητής το βάρος κάτω από τα παπούτσια του.
➢ Περπάτημα (απλή βάδιση):
Στη συγκεκριμένη δραστηριότητα είναι καλό να επιλέγεται ένα ελαφρύ παπούτσι ώστε να μην βαραίνει το βάδισμα και να μην επιβαρύνει τα γόνατα και τη σπονδυλική στήλη. Θα πρέπει να είναι με αντικραδασμική προστασία στο πίσω μέρος. Είναι προτιμητέα η ελαφρώς στρογγυλοποιημένη κάτω επιφάνεια του πέλματος, ώστε η κατανομή βάρους να είναι ομαλή σε ολόκληρη την έκταση του ποδιού.
➢ Αεροβική γυμναστική:
Για τέτοιου είδους γυμναστική προτιμάται πολύ ελαφρύ παπούτσι, ευλύγιστο και με μαλακό περίβλημα. Λόγω του πλήθους κινήσεων που γίνονται κατά τη διάρκεια της γυμναστικής αυτής καλό είναι ο αθλούμενος να αισθάνεται ότι το παπούτσι του προσφέρει ευελιξία και απορροφητικότητα κραδασμών.
➢ Αντισφαίριση (Tennis):
Όσοι ασχολούνται με αυτό το άθλημα, ή παρόμοιες δραστηριότητες, χρειάζονται ένα παπούτσι που να κρατάει σταθερό το πόδι κατά την διάρκεια των γρήγορων μετακινήσεων, να κατανέμει το βάρος του σώματος σε ολόκληρη την περιοχή και να επιτρέπει ταυτόχρονα την ευελιξία του πέλματος. Το παπούτσι συνήθως είναι χαμηλό και εμποδίζει την πλευρική κίνηση (δεξιά ή αριστερά), δεδομένου ότι το πόδι δέχεται μεγάλες πιέσεις από τα πλάγια.
Το εμπρόσθιο τμήμα του είναι συνήθως ανασηκωμένο και σκληρό για να προστατεύει τα δάκτυλα. Η επιλογή τύπου αθλητικού παπουτσιού εξαρτάται επίσης από το δάπεδο.
➢ Καλαθοσφαίρηση (Basketball):
Οι παίκτες του basketball είναι πολύ ευάλωτοι στους τραυματισμούς. Για να αποφεύγονται οι τραυματισμοί αυτοί κατά τη διάρκεια των αλμάτων, επιλέγονται παπούτσια με παχύ και σκληρό πέλμα και αντικραδασμική προστασία. Επιπλέον, προτιμάται να είναι ψηλά (μποτάκια) ώστε να προστατεύουν τους αστραγάλους και να κρατούν το πόδι σταθερό κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Επίσης, επιβάλλεται να είναι άνετα ώστε να επιτρέπουν τις πολλές απότομες κινήσεις και ελαφριά για να αισθάνεται ο αθλητής λιγότερο βάρος στα πόδια του.
➢ Πετοσφαίρηση (Volleyball):
Λόγω του αθλήματος, που απαιτεί πολλές μετακινήσεις και άλματα, προτιμώνται παπούτσια τα οποία εξασφαλίζουν σταθερότητα στο πάτημα του αθλητή και ελαφρά αντικραδασμική προστασία ώστε να μην επιβαρύνονται τα γόνατα και η μέση.
➢ Χειροσφαίρηση (Handball):
Οι ανάγκες υπόδησης του αθλήματος μοιάζουν ιδιαίτερα με αυτές του basketball με μία επιπλέον ιδιαιτερότητα. Στον έσω ή έξω πλάγιο υπερπτέρνιο χώρο του άνω τμήματος του υποδήματος, πρέπει να διατίθεται σκληρός χώρος για την αποθήκευση της ειδικής “κόλλας” που χρησιμοποιούν στα χέρια τους οι αθλούμενοι για να συγκρατούν την μπάλα του αθλήματος.
➢ Cross-training:
Στο συγκεκριμένο άθλημα δεν υπάρχουν ιδιαίτερες προδιαγραφές για την επιλογή αθλητικού παπουτσιού.
Ο αθλητής επιλέγει το αθλητικό παπούτσι με βάση τις προσωπικές του ανάγκες δίνοντας περισσότερη βαρύτητα στην αντοχή των υλικών κυρίως του πάνω μέρους.
➢ Ποδόσφαιρο (football, soccer στην Αμερική):
Τα παπούτσια αυτού του αθλήματος ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα κυρίως στο μέρος της εξωτερικής σόλας. Υπάρχουν δυο κατηγορίες που μπορεί να επιλέξει ένας αθλητής: τα αθλητικά που έχουν πολλά μικρού μεγέθους καρφιά και αυτά που διαθέτουν λιγότερα και μεγαλύτερου μεγέθους. Αν κάποιος θέλει να παίξει σε επιφάνεια πλαστική ή χωμάτινη πρέπει να επιλέξει την πρώτη κατηγορία, διότι τα παπούτσια σε αυτή την περίπτωση πρέπει να γλιστράνε ελαφρώς. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται η κόντρα μεταξύ παπουτσιού και δαπέδου, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμούς. Αν ο αθλητής παίζει σε γρασίδι τότε θα πρέπει να επιλέξει την δεύτερη κατηγορία. Οποιαδήποτε κατηγορία κι αν επιλέξει ο αθλητής, θα πρέπει να δώσει βάση στην ενίσχυση των αστραγάλων όπως επίσης και στα σημεία που υπάρχει επαφή με την μπάλα.
Είναι σημαντικό να επιλέγεται το κατάλληλο αθλητικό παπούτσι για να έχει την σωστή υποστήριξη ο χρήστης του, δηλαδή σταθερότητα και αντικραδασμική προστασία, ώστε να αποφεύγονται τραυματισμοί. Ένα σωστό αθλητικό παπούτσι μπορεί να μην βελτιώνει την απόδοση ενός αθλητή, αλλά σίγουρα διευκολύνει την προπόνησή του.
Εάν ο υποψήφιος αγοραστής ασκείται με χαλαρό τρέξιμο (jogging) για μικρό χρονικό διάστημα μία έως δύο φορές την εβδομάδα και στα μεσοδιαστήματα ασχολείται με την καλαθοσφαίριση στο γήπεδο της γειτονιάς, ένα αθλητικό παπούτσι γενικής χρήσης αποτελεί τη σωστή επιλογή.
3) Εφαρμογή παπουτσιού
Αφού λοιπόν, επιλέξει ανάλογα με τον τύπο του ποδιού του το είδος παπουτσιού, θα πρέπει να βρει πιο είναι το μέγεθος που του ταιριάζει.
Για να βεβαιωθεί πρέπει δώσει προσοχή στα συγκεκριμένα σημεία κατά την δοκιμή:
• η δοκιμή πρέπει να γίνεται το απόγευμα που το πόδι είναι κουρασμένο και συνήθως πρησμένο, ώστε το παπούτσι να μην ενοχλεί στην περίπτωση που πρηστούν τα πόδια.
• επειδή οι περισσότεροι από εμάς έχουν το ένα πόδι μεγαλύτερο από το άλλο, είναι καλό να δοκιμάζονται και τα δυο παπούτσια. Το παπούτσι που είναι προτιμότερο είναι αυτό που εφαρμόζει καλύτερα στο μεγαλύτερο πόδι.
• το μήκος του παπουτσιού πρέπει να δίνει αρκετό χώρο, για να μπορούν τα δάχτυλα να κινηθούν.
Έτσι πρέπει να υπάρχει απόσταση 1 εκατοστού μεταξύ της άκρης του μακρύτερου δάκτυλου και της άκρης του παπουτσιού.
• η δοκιμή των παπουτσιών πρέπει να γίνεται όπως ακριβώς σκοπεύει ο αθλητής να τα φορέσει στην προπόνησή του (με χαλαρά ή σφιγμένα κορδόνια, με συγκεκριμένες κάλτσες).
• είναι πολύ σημαντικό να περπατηθούν τα παπούτσια μέσα στο κατάστημα για να είναι ο χρήστης σίγουρος ότι είναι άνετα (μερικά εξειδικευμένα καταστήματα έχουν διαδρόμους όπου μπορεί ο αθλητής να τρέξει).
• όσο καλό κι αν είναι το μοντέλο που έχει επιλεχθεί, αν η εφαρμογή του δεν είναι καλή ή δεν είναι άνετο στο πόδι, τότε ο αθλητής πρέπει να ψάξει για κάτι άλλο.
Σκοπός είναι να βρει τον τύπο παπουτσιού που του ταιριάζει και όχι απλά ένα καλό μοντέλο.
• το παπούτσι πρέπει να εφαρμόζει σωστά, να μην στενεύει αλλά ούτε και να γλιστρά η φτέρνα, για να αποφεύγονται διαστρέμματα ή άλλων τύπων τραυματισμοί.
Επίσης, ο χρήστης δεν πρέπει να αισθάνεται τις ραφές στο εσωτερικό του παπουτσιού.
• η «γλώσσα» του επιπτέρνιου (κέλυφος πτέρνας) πρέπει να είναι μαλακή έτσι ώστε να μη «χτυπάει» το πόδι κατά τη διάρκεια του τρεξίματος.
• οι δύο πλευρές του ποδιού δεν πρέπει να προεξέχουν από την σόλα, ενώ το πόδι πρέπει να παραμένει σταθερό.
Το φαρδύτερο σημείο του ποδιού πρέπει να βρίσκεται στο φαρδύτερο σημείο του παπουτσιού.
• αν κάποιος δεν είναι σίγουρος για το νούμερο του αθλητικού παπουτσιού, καλό είναι να επιλέξει το μεγαλύτερο.
• το παπούτσι πρέπει να εφαρμόζει καλά από την πρώτη μέρα που το αγοράζει κάποιος.
Δεν πρέπει να υπολογίζει κανείς ότι θα γίνει άνετο με τη χρήση που θα του κάνει.
• το παπούτσι, όπως έχει ήδη ειπωθεί πρέπει να είναι ευλύγιστο και να επιτρέπει στο πόδι να «αναπνέει».
Δεν χρειάζεται να είναι βαρύ για να προστατεύει το πόδι. Από την άλλη πλευρά βέβαια το ελαφρύ και μαλακό παπούτσι υπάρχει περίπτωση να μην κρατήσει με την πίεση της προπόνησης. Σημαντικό επίσης είναι να γνωρίζει κανείς ότι τα πολύ λεπτά στη σόλα παπούτσια μπορεί να χειροτερεύσουν προβλήματα του αχιλλείου, της πελματιαίας απονεύρωσης (πατούσας) και της κνήμης.
• η σόλα του παπουτσιού χρειάζεται να είναι ευλύγιστη εκεί που το πόδι λυγίζει.
Επίσης πρέπει να μην είναι λεία, για να μην γλιστράει, και να εισχωρεί στρογγυλεμένη στο πάνω μέρος του παπουτσιού.
• το τακούνι πρέπει να είναι ελαφρώς ανασηκωμένο, για να ανακουφίζονται οι αχίλλειοι τένοντες.
Ακόμα, είναι σημαντικό το παπούτσι να διαθέτει αερόσολα ή άλλο σύστημα απορρόφησης κραδασμών ώστε να μην ταλαιπωρούνται τα γόνατα και η μέση.
• οι σόλες του αθλητικού παπουτσιού πρέπει να είναι αποσπώμενες ώστε να μπορούν να τοποθετηθούν τα πέλματα που παρήχθησαν μετά από κινητική ανάλυση βάδισης (πελματογράφημα). Καλό είναι τα το νέο ζευγάρι να δοκιμάζεται στο κατάστημα με αυτά τα πέλματα.
• η πτέρνα πρέπει να παραμένει σταθερή για να αποφευχθούν διαστρέμματα και άλλων τύπων τραυματισμοί.
• σημαντικοί παράγοντες που δεν πρέπει να κανείς να ξεχνά είναι το πόσο τρέχει, το βάρος του και την ύπαρξη άλλων προβλημάτων στο πόδι.
• το ζευγάρι αθλητικών που εφαρμόζει καλά στο πόδι μας και κρίνεται “αγαπημένο” μέσα από τη χρήση του, μπορεί να αποκτηθεί σε δύο ή τρία ζευγάρια πριν αλλάξει η εταιρία το μοντέλο.
• το νεαποκτηθέν ζευγάρι αθλητικών πρώτα “στρώνεται” στο πόδι φορώντας το για βάδιση ή για τρέξιμο με χαμηλό ρυθμό.
Τις πρώτες τρεις φορές η απόσταση δεν υπερβαίνει τα 3 χιλιόμετρα και μέχρι να συμπληρώσει 10 χιλιόμετρα ζωής καθημερινά δεν υπερβαίνουμε τα 3 χιλιόμετρα συνεχούς εκγύμνασης.
Έτσι αποφεύγονται οι ανεπιθύμητες “φουσκάλες” και το “κτύπημα” των παπουτσιών.
• σημαντικότατο ρόλο παίζει και το είδος του υλικού και της διαστρωμάτωσης της κάλτσας
Οι αθλητικές κάλτσες περιέχουν βαμβάκι και ακρυλικό. Η μεγαλύτερη περιεκτικότητά τους σε ακρυλικό συνδέεται με μικρότερο (σε αριθμό και μέγεθος) σχηματισμό φουσκαλών και εφελκίδων στο πόδι λόγω ταχύτερης απαγωγής του ιδρώτα των ποδιών. Οι διπλής στρώσης κάλτσες θεωρούνται ανώτερες.
Φροντίδα και διάρκεια
Όπως όλα τα παπούτσια, έτσι και τα αθλητικά χρειάζονται φροντίδα για να αντέξουν στις προπονήσεις και να διαρκέσουν όσο το δυνατό περισσότερο. Σε γενικές γραμμές, ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια μπορεί να αντέξει για περίπου 800-1000 χιλιόμετρα ή 45-60 ώρες καλαθοσφαίρισης, τένις ή αερόβιας άθλησης.
Αυτό, βέβαια, εξαρτάται από την χρήση που γίνεται, η οποία θα πρέπει να περιορίζεται στην δραστηριότητα για την οποία έχουν αγοραστεί.
Τα σημεία που φθείρονται περισσότερο, είναι το άνω τμήμα, η εξωτερική σόλα στην πτέρνα και η ενδιάμεση σόλα. Στο άνω & κάτω μέρος μπορεί να δει κανείς την φθορά, όμως στην ενδιάμεση σόλα, δύσκολα γίνεται αντιληπτή. Όταν αυτό το κομμάτι, που είναι και το πιο σημαντικό για την απορροφητικότητα των κραδασμών και την σταθερότητα του ποδιού, φθαρεί, τότε το παπούτσι παύει να έχει τη χρηστική σημασία που είχε και δεν μπορεί να προστατεύσει όσο προηγουμένως το πόδι από τους τραυματισμούς. Έτσι ο κίνδυνος ανάπτυξης συνδρόμων υπερχρησίας (πχ τενοντίτιδες, κατάγματα κόπωσης) αυξάνει κατά πολύ. Εάν το άνω τμήμα του υποδήματος φθείρεται στο σημείο που διαγράφονται τα δάκτυλα τότε συνήθως απαιτείται ένα νούμερο υποδήματος μεγαλύτερο από το υπάρχον.
Ο καλύτερος τρόπος για να δει κανείς αν το παπούτσι του πρέπει να αντικατασταθεί, είναι να κοιτάξει αν υπάρχουν σημεία της ενδιάμεσης σόλας που να είναι ζαρωμένα. Πρέπει να ελέγξει τα σημεία που δέχονται περισσότερη πίεση και μεγαλύτερο φορτίο.
Επίσης, αν βάλει τα παπούτσια πάνω σε μια επίπεδη επιφάνεια και δει πως γέρνουν προς τα μέσα ή έξω, ή δει πως έχουν φαγωθεί οι άκρες της σόλας, τότε πρέπει να τα αντικαταστήσει με ένα καινούριο ζευγάρι.
Πιο συγκεκριμένα, εάν παρατηρείται διαφορά μεγαλύτερη των 4 χιλιοστών στη φθορά μεταξύ έσω και έξω τμήματος της πτέρνας το υπόδημα χρήζει αντικατάστασης. Η στρεπτική ακαμψία (πόσο δηλαδή αντέχει το στρίψιμο) είναι ένα ακόμα στοιχείο που μπορεί να δείξει την αντοχή του παπουτσιού. Όσο αυτή μειώνεται τόσο το υπόδημα κρίνεται περισσότερο ανεπαρκές. Επιπλέον, ο ενδιαφερόμενος, 4-6 μήνες μετά την αγορά ενός παπουτσιού, μπορεί να επισκεφθεί ένα κατάστημα για να δοκιμάσει καινούρια παπούτσια.
Έτσι μπορεί να αντιληφθεί αν το δικό του ζευγάρι έχει φθαρεί ή όχι.
Ένα σημείο που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής είναι το περιπτέρνιο (κυπέλιο) το οποίο έχει σαν αποστολή την συγκράτηση εντός αυτού της πτέρνης. Το περιπτέρνιο θα πρέπει να θεωρείται σπασμένο όταν σε πλάγιο-πλάγια συμπίεσή του υποχωρεί έντονα ή όταν βλέποντάς το από πίσω, αποκλίνει περισσότερο προς μία από τις δύο πλευρές συγκράτησης.
Πέρα από τη φθορά που μπορεί να προκληθεί από την χρήση, τα αθλητικά παπούτσια είναι πολύ πιθανό να φθείρονται κατά τον καθαρισμό τους. Είναι σημαντικό να μην χρησιμοποιείται πλυντήριο ή στεγνωτήριο και αν τυχόν μουσκέψουν στο εσωτερικό τους, να τοποθετούνται εφημερίδες μέσα σε αυτά για να στεγνώσουν όσο το δυνατό γρηγορότερα.
Παρ’ όλα αυτά, σε όσο καλή κατάσταση κι αν έχουν διατηρηθεί τα παπούτσια, αν ο χρήστης τους έχει καλύψει πάνω από 800-1000 χιλιόμετρα ή αν ο ίδιος παρατηρεί πόνους στα γόνατα και στους αστραγάλους του, χωρίς να έχει κάνει κάποια αλλαγή στον τρόπο προπόνησης, τότε είναι πολύ πιθανό να έχουν φθαρεί.
Ο αθλητισμός αποτελεί μια διαρκή ευόδωση της ψυχικής μας υγείας μέσω της σωματικής εκγύμνασης.
Το σωστά επιλεγμένο αθλητικό υπόδημα βοηθά στο να επιτευχθεί η μέγιστη προστασία των κάτω άκρων από οξέα τραυματικά συμβάματα και από σύνδρομα υπερχρησίας.
