TSH : θυρεοτροπίνη, θυρεοειδοτρόπος ορμόνη
Τι είναι η TSH;
Η TSH είναι η ορμόνη διέγερσης του θυρεοειδούς αδένα, η οποία παράγεται και απελευθερώνεται στην κυκλοφορία του αίματος από την υπόφυση.
Ελέγχει την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών, της θυροξίνης και της τριιωδοθυρονίνης από το θυρεοειδή αδένα, μέσω της σύνδεσης με συγκεκριμένους υποδοχείς που βρίσκονται στα κύτταρα του θυρεοειδούς αδένα.
Η θυροξίνη (Τ4) και η τριιωδοθυρονίνη (Τ3) είναι απαραίτητες ορμόνες για τη διατήρηση του μεταβολικού ρυθμού του σώματος, τη λειτουργία της καρδιάς, τον έλεγχο των πεπτικών λειτουργιών, την ανάπτυξη του εγκεφάλου και τη συντήρηση των οστών.
Πώς ελέγχεται η έκκριση της TSH;
Η σύνδεση της TSH με τους υποδοχείς των θυρεοειδικών κυττάρων προκαλεί τα κύτταρα να παράγουν θυροξίνη και τριιωδοθυρονίνη και να τις απελευθερώσουν στην κυκλοφορία του αίματος.
Αν τα επίπεδα της θυροξίνης (Τ4) και της τριιωδοθυρονίνης (Τ3) στο αίμα είναι πολύ υψηλά, αυτές οι ορμόνες έχουν τη δυνατότητα να ασκούν αρνητική επίδραση στην υπόφυση και να της «στέλνουν το μήνυμα» να σταματήσει την παραγωγή της TSH.
Μπορούν επίσης να επηρεάσουν και να ελαττώσουν με αντίστοιχο μηχανισμό την παραγωγή της θυρεοεκλυτικής ορμόνης , της TRH.
Αυτή η ορμόνη παράγεται από τον υποθάλαμο και διεγείρει επίσης την υπόφυση για να παράγει και να απελευθερώσει την TSH.
Τι σημαίνει μια αυξημένη TSH;
Μια απλή εξέταση αίματος μπορεί να μετρήσει την ποσότητα της TSH στην κυκλοφορία.
H υψηλή TSH συνήθως υποδεικνύει ότι ο θυρεοειδής αδένας δεν παράγει την απαραίτητη ποσότητα ορμονών (Τ3 και Τ4), δηλαδή ότι υπάρχει μια υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα που αποδίδεται με τον όρο υποθυρεοειδισμός.
Οι άνθρωποι με υπολειτουργία του θυρεοειδούς συχνά αισθάνονται κούραση, παρατηρούν μια αύξηση του σωματικού βάρους και μια δυσανεξία στο κρύο. O θυρεοειδής αδένας μπορεί να διογκωθεί και να σχηματιστεί βρογχοκήλη.
Η θεραπεία του υποθυρεοειδισμού έγκειται κυρίως στη λήψη των ορμονών του θυρεοειδούς με τη μορφή δισκίων με σκοπό την επαναφορά των επιπέδων των θυρεοειδικών ορμονών στο φυσιολογικό. Αυτό επίσης θα φέρει και τη μείωση της TSH στην κυκλοφορία.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις έγκυες γυναίκες να κυμαίνονται τόσο η TSH όσο και οι θυρεοειδικές ορμόνες στα επιθυμητά επίπεδα ώστε να εξασφαλιστεί η υγιής ανάπτυξη των εμβρύων. Η ορμόνη διέγερσης του θυρεοειδούς (TSH) είναι μία από τις ορμόνες που προσδιορίζεται στα νεογέννητα.
Εξαιρετικά σπάνια υψηλή TSH παρατηρείται σε παρουσία αδενώματος της υπόφυσης.
Τι σημαίνει μια χαμηλή TSH;
Εάν η TSH στο αίμα είναι χαμηλή, είναι πολύ πιθανό ότι ο θυρεοειδής αδένας παράγει μεγάλα ποσά θυρεοειδικών ορμονών, δηλαδή ότι έχουν έναν υπερδραστήριο θυρεοειδή, κατάσταση που περιγράφεται με τον όρο υπερθυρεοειδισμός.
Αυτή η περίσσεια των θυρεοειδικών ορμονών προκαλεί μέσω της υπόφυσης την καταστολή παραγωγής της TSH, η οποία εμφανίζεται μειωμένη.
Οι άνθρωποι με έναν υπερδραστήριο θυρεοειδή έχουν τα αντίθετα συμπτώματα από ό, τι εκείνοι με υποθυρεοειδισμό, δηλαδή, χάνουν βάρος, παρουσιάζουν δυσανεξία στη ζέστη και μπορεί να αισθάνονται αίσθημα παλμών (φτερουγίσματα στο στήθος) ή άγχος.
Μπορεί επίσης να έχουν ένα ελαφρώς διογκωμένο θυρεοειδή αδένα.
Ανάλογα κλινικά συμπτώματα εμφανίζουν και άτομα με διαγνωσμένο υποθυρεοειδισμό που λαμβάνουν θυροξίνη, είτε σε δόση μεγαλύτερη από αυτή που πρέπει είτε μετά από αλλαγή της δοσολογίας.
Η θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού εξαρτάται από την αιτία του.
Σε σπάνιες περιπτώσεις χαμηλή TSH παρατηρείται επίσης σε κεντρικό υποθυρεοειδισμό, σε περίπτωση ανεπάρκειας της υπόφυσης λόγω υποπλασίας της υπόφυσης, ύπαρξης αδενώματος ή άλλου όγκου ή μετά από επεμβάσεις στην περιοχή της υπόφυσης.
Ευαγγελία Γιαζιτζόγλου,
Ενδοκρινολόγος – Διαβητολόγος