Ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου
Συγγραφέας Εμμανουήλ Μπριλάκης Γράφτηκε στις ,
Ο πρόσθιος χιαστός είναι ένας από τους πιο σημαντικούς συνδέσμους στο γόνατο.
Είναι υπεύθυνος για τη σταθερότητα του γόνατος και λειτουργεί περιορίζοντας την υπερβολική στροφή του γόνατος, την υπερβολική έκταση του γόνατος και την υπερβολική πρόσθια μετατόπισης της κνήμης σε σχέση με το μηρό.
Όταν οι παραπάνω κινήσεις γίνουν με μεγάλη δύναμη ή ταχύτητα και ξεπεραστεί η μέγιστη αντοχή του συνδέσμου, προκαλείται τραυματισμός. Πρόκειται για την κατάσταση που είναι γνωστή σαν ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου και όλο και περισσότεροι αθλητές αλλά και αθλούμενοι τα τελευταία χρόνια έχουν αυτή την δυσάρεστη εμπειρία.
Μπορεί να συμβεί κατά την επαφή αλλά πιο συχνά συμβαίνει κατά την απότομη προσγείωση μετά από άλμα. Το αίσθημα που βιώνει ο ασθενής κατά τη στιγμή του τραυματισμού περιγράφεται συνήθως ως εξής: «Άκουσα έναν ήχο (κρακ) σαν να κόβεται κάτι μέσα στο γόνατό μου και ένιωσα το γόνατό μου να μη με κρατάει ή να φεύγει». Συνήθως (αλλά όχι πάντα) συνυπάρχει πόνος και πρήξιμο, τα οποία υποχωρούν μετά από μερικές εβδομάδες και τελικά το πρόβλημα που παραμένει είναι η αστάθεια σε αθλητικές ή και καθημερινές δραστηριότητες.
Η διάγνωση της ρήξης είναι κλινική και διαπιστώνεται εύκολα από κάποιον ορθοπαιδικό με εμπειρία στις αθλητικές κακώσεις.
Πολύ συχνά πραγματοποιείται μαγνητική τομογραφία με σκοπό την διαπίστωση των χαρακτηριστικών της ρήξης (πχ. πλήρης, μερική) και τη διάγνωση συνοδών βλαβών (πχ. ρήξη μηνίσκων, πλαγίων συνδέσμων ή αρθρικού χόνδρου) .
Η αντιμετώπιση της ρήξης του προσθίου χιαστού είναι χειρουργική ανεξαρτήτως ηλικίας η επιπέδου δραστηριότητας. Ιδιαίτερα για άτομα που είναι ενεργά, ασχολούνται με τον αθλητισμό ή τον πρωταθλητισμό και για τα παιδιά και τους εφήβους, η χειρουργική αντιμετώπιση αποτελεί απόλυτη ένδειξη.
Δυστυχώς, η μετατραυματική αρθρίτιδα του γόνατος είναι πολύ πιθανή είτε χειρουργηθεί η ρήξη, είτε όχι αλλά στις περιπτώσεις που υπάρχει σωστή χειρουργική αποκατάσταση του συνδέσμου οι πιθανότητες είναι πολύ λιγότερες. Είναι σημαντικό να σταθεροποιηθεί το γόνατο με σκοπό να αποφευχθούν επεισόδια αστάθειας που μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη ζημιά στον αρθρικό χόνδρο ή στους μηνίσκους επιταχύνοντας της ανάπτυξης της αρθρίτιδας. Εξαίρεση από την χειρουργική θεραπεία αποτελούν γόνατα που έχουν ήδη αναπτύξει αρθρίτιδα. Επίσης, άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που δεν έχουν αθλητική δραστηριότητα, μπορεί να αντιμετωπίσουν τον τραυματισμό συντηρητικά.
Η επιλογή της χειρουργικής τεχνικής είναι συνδυασμός της ηλικίας, του φύλου, του σωματότυπου, του επιπέδου δραστηριότητας και των χαρακτηριστικών του γόνατος του ασθενούς. Έτσι εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι τα δεδομένα είναι διαφορετικά για έναν επαγγελματία αθλητή του μπάσκετ σε σύγκριση με μια εργαζόμενη γυναίκα με δουλειά γραφείου που σαν χόμπι έχει τον χορό.
Η τάση της εποχής σήμερα, είναι η χρήση αυτόλογων μοσχευμάτων που αντικαθιστούν τον σπασμένο χιαστό.
Τελευταία, υπάρχουν θετικές εξελίξεις ως προς την συρραφή του ήδη υπάρχοντος συνδέσμου με παράλληλη χρήση ειδικού συστήματος καθήλωσης που υπόσχεται επούλωση, αλλά αυτό πρέπει να αποδειχτεί και στην πράξη. Η συζήτηση του χειρουργού με τον ασθενή προεγχειρητικά είναι αυτή που καθορίζει την μέθοδο που πρέπει να ακολουθηθεί.
Είναι πολύ σημαντικό ο χειρουργός να σχηματίσει το προφίλ του τραυματισμένου γόνατος, να καταλάβει τις απαιτήσεις του ασθενούς και να εξηγήσει τις επιλογές και το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Έτσι καταλαβαίνει κανείς ότι η σωστή αντιμετώπιση είναι εξατομικευμένη και διαφορετική για κάθε ασθενή και δεν είναι αρκετή απλά η αποκατάσταση ενός κομμένου ανατομικού μορίου.
Πολύ μεγάλη σημασία για το τελικό αποτέλεσμα, έχει η μετεγχειρητική αποκατάσταση. Ο σεβασμός στους στόχους κάθε σταδίου αποκατάστασης χωρίς φόβους από την μια ή υπερβολές από την άλλη και η συνεργασία του χειρουργού με έναν φυσικοθεραπευτή που έχει εμπειρία σε αποκατάσταση αθλητών, συμβάλλουν στην επιτυχία της αποκατάστασης.
Αν και η επιστροφή στην καθημερινή δραστηριότητα (εργασία, σπουδές) επιτυγχάνεται πολύ γρήγορα, η επιστροφή σε αγωνιστική αθλητική δραστηριότητα δεν πρέπει να γίνεται πριν από τους 6 μήνες
Εμμανουήλ Μπριλάκης
Ορθοπαιδικός χειρουργός
