Εντεροσκόπηση με κάψουλα. Τεχνολογία αιχμής στο μέγεθος ενός χαπιού!
Συγγραφέας Γεώργιος Μαυρογένης Γράφτηκε στις ,
Τα τελευταία 10 χρόνια έχουν γίνει ραγδαίες εξελίξεις στον χώρο των ενδοσκοπήσεων που επιτρέπουνε στους γαστρεντερολόγους να εξερευνήσουνε τα πιο απόμακρα σημεία του γαστρεντερολογικού σωλήνα όπως το λεπτό έντερο. Με τα κλασσικά ενδοσκόπια είναι δυνατή η εξέταση του οισοφάγου, του στομάχου, του παχέος εντέρου και ενός πολύ μικρού τμήματος του λεπτού εντέρου.
Τι γίνεται όμως με τα 7 μέτρα του λεπτού εντέρου που είναι απροσπέλαστα; Το ιατρικό αυτό πρόβλημα αντιμετωπίστηκε με τη δημιουργία ενδοσκοπίων σε μέγεθος χαπιού τα οποία διαθέτουν μικροσκοπικές κάμερες υψηλής ευκρίνειας με φλας, εσωτερική κάρτα μνήμης και μπαταρία.
Πότε είναι απαραίτητη η ενδοσκόπηση με κάψουλα;
H κλασσική ένδειξη της ενδοσκόπησης με κάψουλα είναι η σιδηροπενική αναιμία ανεξήγητης αιτιολογίας. Αλλες ενδείξεις είναι η χρόνια διάρροια, η νόσος του Crohn, η κοιλιοκάκη και οι υποτροπιάζουσες μέλενες κενώσεις. Συνήθως έχει προηγηθεί γαστροσκόπηση, ειλεο-κολονοσκόπηση, και γυναικολογικός έλεγχος χωρις παθολογικά ευρήματα. Άλλες τεχνικές όπως η αξονική τομογραφία και η μαγνητική τομογραφία μπορούν να διαγνώσουν μόνο μεγάλους όγκους και έντονες φλεγμονές του λεπτού εντέρου αλλά αδυνατούν να εντοπίσουν μικρές βλάβες όπως έλκη, διαβρώσεις, αγγειοδυσπλασίες, μικρές νεοπλασίες. Αυτά τα ευρήματα απαιτούν την εξέταση του εσωτερικού του εντέρου με κάμερα.
Πως γίνεται η εξέταση;
Η εξέταση γίνεται το πρωί. Ο ασθενής φοράει μία ειδική ζώνη που επιτρέπει την ανταλλαγή πληροφοριών με την κάψουλα και καταπίνει την κάψουλα με λίγο νερό. Η κάψουλα καταγράφει την πορεία της από τον στόμαχο μέχρι και το παχύ έντερο. Οι φωτογραφίες αποθηκεύονται προσωρινά στην εσωτερική κάρτα μνήμης και στη συνέχεια μεταφέρονται ασύρματα σε ένα εξωτερικό σκληρό δίσκο που έχει μαζί του ασθενής καθόλη την διάρκεια της εξέτασης. Κατά τη διάρκεια της καταγραφής ο εξεταζόμενος μπορεί να συνεχίσει τις δραστηριότητές του (με εξαίρεση την έντονη φυσική άσκηση και την επαφή με το νερό). Το βράδυ της ίδιας μέρας ο σκληρός δίσκος αποσπάται και το οπτικό υλικό διάρκεια 9-12 ωρών μεταφέρεται στον υπολογιστή όπου και θα γίνει η ανάγνωση. Η κάψουλα είναι μίας χρήσης και αποβάλλεται μετά από λίγες μέρες.
Πόσες διαφορετικές κάψουλες υπάρχουνε;
Η επιστημονικά τεκμηριωμένη εφαρμογή των εξετάσεων με κάψουλα είναι η μελέτη του λεπτού εντέρου. Πληθώρα μελετών έχουν καθιερώσει τη κάψουλα ως την εξέταση εκλογής για τον λεπτομερή έλεγχο του λεπτού εντέρου. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια νέες κάψουλες έχουν σχεδιαστεί, οι οποίες επιτρέπουν την εξέταση και άλλων τμημάτων του γαστρεντερολογικού σώληνα όπως ο οισοφάγος και το παχύ έντερο. Η ιδέα μίας κάψουλας που μπορεί να αντικαταστήσει την διαγνωστική γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση είναι ιδιαιτέρως ελκυστική τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους ιατρούς. Διότι η εξέταση είναι ανώδυνη, δεν απαιτείται χορήγηση αναισθησίας ούτε νοσηλεία. Ωστόσο αυτές οι κάψουλες ενδείκνυνται μόνο σε επιλεγμένα περιστατικά όπου η κλινική κατάσταση του ασθενούς δεν επιτρέπει την πραγματοποίηση ενδοσκόπησης με εύκαμπτο ενδοσκόπιο. Ο βασικός λόγος είναι ότι με την παρούσα τεχνολογία δεν υπάρχει δυνατότητα λήψης βιοψιών με κάψουλα ούτε μπορεί να ‘καθαρίσει’ ο φακός της κάμερας από ακαθαρσίες. Ωστόσο το μέλλον των ενδοσκοπήσεων με κάψουλα θα είναι συναρπαστικό καθώς οι νέες υπό μελέτη κάψουλες έχουν την δυνατότητα τηλεχειρισμού από απόσταση και μικροεργαλεία για τη λήψη βιοψιών.
Ποιά είναι τα συνήθη ευρήματα μιας ενδοσκόπησης με κάψουλα;
Εξαρτάται από την αιτιολογία της εξέτασης. Σε ασθενείς με σιδηροπενική αναιμία μπορεί να βρεθούν αγγειοδυσπλασίες, δηλαδή μικρά αγγεία τα οποία αιμορραγούν περιοδικώς, διαβρώσεις ή έλκη που οφείλονται σε νόσο του Crohn ή σε φάρμακα (πχ. Αντιφλεγμονώδη) και πιο σπάνια όγκοι ή πολύποδες. Σε ασθενείς με διάρροια η κάψουλα μπορεί να διαγνώσει μια φλεγμονώδη εντεροπάθεια ή κοιλιοκάκη.
Υπάρχουν κίνδυνοι και αντενδείξεις στην ενδοσκόπηση με κάψουλα;
Πρόκειται για μία ασφαλή εξέταση με σπάνιες αντενδείξεις. Ασθενείς με υποψία στένωσης λεπτού εντέρου ή απόφραξη καθώς και οι ασθενείς με βηματοδότη είναι οι ομάδες ασθενών όπου δεν μπορεί να γίνει η εξέταση.
