Τι είναι το αδένωμα στην υπόφυση και πώς αντιμετωπίζεται
Συγγραφέας Σπυρίδωνας Δ. Τζανής Γράφτηκε στις ,
Ο αδένας της υπόφυσης είναι ένας μικρός στρογγυλός αδένας στη βάση του εγκεφάλου. Είναι ο κύριος ρυθμιστής των περισσοτέρων ορμονών του σώματος. Ρυθμίζει τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένος, τον μηνιαίο γενετήσιο κύκλο της γυναίκας, τη σεξουαλική επιθυμία, την αύξηση του σώματος κατά την παιδική και εφηβική ηλικία, την δραστηριότητα των επινεφριδίων και της κορτιζόνης, ρυθμίζει τη λειτουργία των υγρών του σώματος και ελέγχει την ποσότητα των ούρων, την έναρξη της γέννησης ενός παιδιού και την παραγωγή του μητρικού γάλακτος μετά την εγκυμοσύνη.
Τα αδενώματα στην υπόφυση είναι καλοήθεις όγκοι. Οι ιατροί περιγράφουν αυτούς τους όγκους με πολλούς τρόπους. Ένας εξ αυτών είναι:
Άλλος τρόπος ταξινόμησης είναι ανάλογα με το μέγεθος:
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Τα συμπτώματα εξαρτώνται από το μέγεθος του αδενώματος και από την έκκριση ή όχι κάποιας ορμόνης.
Α. ΥΠΕΡΠΑΡΑΓΩΓΗ ΟΡΜΟΝΗΣ: οι λειτουργικοί όγκοι που εκκρίνουν ορμόνες μπορεί να παράγουν περισσότερες από μία ορμόνη. Σχεδόν 20% εκκρίνουν προλακτίνη, η οποία προκαλεί γαλακτόρροια στις γυναίκες. Σε μεγαλύτερες ποσότητες η παραγωγή γάλακτος μπορεί να αφορά και τους άνδρες. Διαταραχές στην έμμηνο ρύση είναι πολύ συχνές επίσης.
Β. ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΟΡΜΟΝΩΝ: περίπου το 75% των αδενωμάτων υποφύσεως δεν παράγουν ορμόνες, αλλά προκαλούν πιεστικά φαινόμενα και καταστρέφουν τη φυσιολογική υπόφυση. Αυτό προκαλεί συνολική μείωση στην παραγωγή των ορμονών. Συχνότερα επηρεάζονται οι ορμόνες που σχετίζονται με το σεξ. Αυτό προκαλεί διαταραχή ή απώλεια της εμμήνου ρύσεως και στειρότητα με ταυτόχρονη απώλεια της σεξουαλικής επιθυμίας σε άνδρες και γυναίκες.
Γ. ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ: προκαλούνται από υπερπαραγωγή αυξητικής ορμόνης και στα παιδιά εμφανίζεται με την μορφή γιγαντισμού και στους ενήλικες με ακρομεγαλία, μεγέθυνση γλώσσης κάτω σιαγόνας και των οστών του προσώπου, μεγάλη εφίδρωση και καρδιακή νόσο.
Δ. ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΟΡΑΣΕΩΣ: εμφανίζονται σε μεγάλα αδενώματα που πιέζουν τα οπτικά νεύρα.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η Μαγνητική τομογραφία Υποφύσεως είναι η κατάλληλη εξέταση για την αποκάλυψη των αδενωμάτων της υπόφυσης. Αποκαλύπτει και πολύ μικρά αδενώματα. Η Αξονική Τομογραφία Υποφύσεως χρησιμοποιείται ορισμένες φορές, αλλά δεν μπορεί να αποκαλύψει μικρά αδενώματα.
Η πλήρης ενδοκρινολογική εξέταση όλων των ορμονών του ασθενούς από Ενδοκρινολόγο είναι απαραίτητη προ και μετά από την θεραπεία. Επίσης χρειάζεται και πλήρη νευρολογική εξέταση όπως και πλήρη οφθαλμολογική αξιολόγηση και οπτικά πεδία όταν υπάρχει απώλεια οράσεως.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΑΔΕΝΩΜΑΤΩΝ
Η θεραπεία εξαρτάται από το μέγεθος του αδενώματος, από τα συμπτώματα και από την ορμονική κατάστασή του ασθενούς. Η αποσυμπίεση των οπτικών νεύρων και η αποκατάσταση της ορμονικής ισορροπίας του ασθενούς είναι ο κύριος στόχος της θεραπείας.
Η θεραπεία περιλαμβάνει:
1.Μαγνητική τομογραφία: εφ’ όσον το αδένωμα είναι μικρό δεν υπάρχουν οπτικές διαταραχές και δεν υπάρχει παραγωγή ορμονών.
2. Χειρουργική : η εν λόγω θεραπεία πραγματοποιείται δια μέσου της μύτης και του σφηνοειδούς κόλπου με μικροχειρουργική και με την βοήθεια του ενδοσκοπίου (ενδοσκοπική μέθοδος αφαίρεσης του αδενώματος).
3. Στερρεοτακτική ακτινοθεραπεία: συνήθως εμφαρμόζεται συμπληρωματικά της χειρουργικής θεραπείας όταν παραμένει υπόλοιμμα αδενώματος μετά την χειρουργική επέμβαση.
4. Φαρμακευτική αγωγή: εφαρμόζεται σε ορισμένα αδενώματα κυρίως προλακτινώματα.
