Πόσο βλαβερή είναι τελικά η Χοληστερίνη
Συγγραφέας Παναγιώτης Νάνος Γράφτηκε στις ,
Η χοληστερίνη ή χοληστερόλη είναι κηρώδης στερόλη (λιπαρή ουσία) που βρίσκεται στη μεμβράνη των κυττάρων όλων των ιστών του σώματος, και στο πλάσμα του αίματος όλων των ζώων.
Μικρότερες ποσότητες χοληστερίνης απαντώνται και στις μεμβράνες των φυτών.
Η χοληστερόλη με άλλα λόγια αποτελεί βασικό συστατικό των λιποπρωτεϊνικών συμπλοκών που σχηματίζουν τις κυτταρικές μεμβράνες.
Πρέπει να τονιστεί πως η χοληστερόλη του οργανισμού κατά το μεγαλύτερο μέρος της
( τα 2/3) παράγεται στο ήπαρ, ενώ ένα μικρότερο ποσοστό (το 1/3) είναι εξωγενούς προέλευσης, προέρχεται δηλαδή από τη διατροφή.
Ποια η σπουδαιότητα της χοληστερόλης για τον οργανισμό;
Η χοληστερόλη πέρα από βασικό δομικό συστατικό των κυττάρων είναι αναγκαία για τον οργανισμό για παράδειγμα γιατί
- Η χοληστερόλη αποτελεί πρόδρομη ουσία μιας σειράς ορμονών δηλαδή βασικό συστατικό για τη σύνθεση ορμονών όπως κορτιζόνη,DHEA, οιστρογόνα και τεστοστερόνη.
- Η χοληστερόλη σε πολλές βιοχημικές διαδικασίες χρησιμεύει ως πρώτη ύλη
- ένα από τα παράγωγά της χοληστερόλης ,η 7-διυδροχοληστερόλη, μετατρέπεται σε βιταμίνη D με την επίδραση του ηλιακού φωτός στο δέρμα
- Οι διαμοριακές δυνάμεις που αναπτύσσονται μεταξύ των μορίων της χοληστερόλης και του νερού που βρίσκεται εντός και εκτός κυττάρου συμβάλλει στη ρευστή αλλά αδιάσπαστη δομή της μεμβράνης, και της προσδίδει λειτουργικότητα.
- Η χοληστερόλη έχει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη νευρικών συνδέσμων του εγκεφάλου (Η χοληστερόλη είναι απαραίτητο μέρους του ελύτρου μυελίνης το οποίο εξασφαλίζει ότι το νευρικό σύστημα λειτουργεί φυσιολογικά).
- Η χοληστερόλη βοηθάει τον οργανισμό στο σχηματισμό και την προστασία των νευρώνων και στη δημιουργία των ιστών των κυττάρων.
- Η χοληστερόλη δρα έως αντιοξειδωτικό προστατέυοντάς μας από την βλάβη που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες
- Η χοληστερόλη βοηθά το ήπαρ να παράγει τα χολικά οξέα τα οποία είναι απαραίτητα για την πέψη των λιπών
- Η χοληστερόλη χρησιμοποιείται για την σωστή λειτουργία των υποδοχέων της σεροτονίνης στον εγκέφαλο.(δεν είναι τυχαίο ότι άτομα με κατάθλιψη, με τάσεις αυτοκτονίας, με βίαιη και επιθετική συμπεριφορά παρουσιάζουν χαμηλά επίπεδα χοληστερόλης).
- Η χοληστερόλη έχει ευεργετικές επιδράσεις στο ανοσοποιητικό σύστημα
Χοληστερόλη και υγεία
Κατά μία εκδοχή, η χοληστερίνη, όταν υπάρχει στο αίμα σε υπερβολικές τιμές (υπερχοληστερολαιμία) αποτελεί έναν από τους κύριους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγγειακών ασθενειών, που μπορεί να οδηγήσουν σε καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο.Ακριβώς για αυτό το λόγο οι φαρμακευτικές εταιρείες σύνθεσαν τις στατίνες, τα χημικά φάρμακα κατά της χοληστερόλης. Θεωρήθηκαν έως τα φαρμακευτικά σκευάσματα που θα έσωζαν τους ασθενείς από καρδιοαγγειακά και εγκεφαλικά επεισόδια.
Ωστόσο ακόμα και σήμερα μετά από την ανακάλυψη και χορήγηση των στατινών η κυριότερη αιτία θανάτων παραμένουν τα καρδιοαγγειακά και εγκεφαλικά νοσήματα, όπως έχουν αποδείξει οι μελέτες παγκοσμίως.
Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του καρδιοχειρουργού Δρ Dwight Lundell, που επισημαίνει ότι ενώ το 25 % του πληθυσμού παίρνει ακριβά φάρμακα στατίνης οι περισσότεροι Αμερικανοί θα πεθάνουν φέτος από καρδιακή νόσο από ότι ποτέ πριν.
Επειδή δεν είναι σαφής ο τρόπος με τον οποίο η χοληστερόλη εναποτίθεται κάτω από το επιθήλιο των αρτηριών, υπάρχει διαφωνία στην επιστημονική κοινότητα ως προς σχέση της χοληστερόλης με την εμφάνιση καρδιαγγειακών ασθενειών.
Ο Μάλκολμ Κέντρικ υποστηρίζει πως η χοληστερόλη δεν αποτελεί παράγοντα κινδύνου, αλλά έχει μόνο ρόλο δείκτη. Σύμφωνα με αυτή την υπόθεση, όταν προκαλούνται τραύματα στις αρτηρίες η χοληστερόλη λειτουργεί επουλωτικά, επιδεικνύοντας την κακή κατάσταση των αρτηριών.
Η οδηγία της Αμερικάνικης Καρδιολογικής Εταιρείας και της επιτροπής διατροφικών συστάσεων της Αμερικής το 2015 σε σχέση με την Χοληστερίνη είναι επίσης σαφής.
Αποδεσμεύουν πλέον τον παράγοντα κινδύνου που αφορούσε την κατανάλωση Χοληστερίνης από τα τρόφιμα καθώς και τη χρήση φαρμακευτικής αγωγής από τα επίπεδα χοληστερίνης.
Στατίνες και ανθρώπινη υγεία
Οι στατίνες είναι ίσως το πλέον περισσότερο συνταγογραφούμενο φάρμακο παγκοσμίως. Στις δυτικές αναπτυγμένες κοινωνίες το 10-25% του πληθυσμού πάνω από 45 χρονών λαμβάνει κάποια μορφή και δοσολογία αυτού του σκευάσματος. Ωστόσο μελέτες από διάφορες επιστημονικές ομάδες έχουν αποδείξει πως η χορήγηση των στατινών για την μείωση της χοληστερίνης καταπολεμά απλά το σύμπτωμα, δηλαδή την αύξηση της στον οργανισμό και όχι το αίτιο που προκαλεί αυτή την αύξηση καθώς επίσης τονίζονται και βλαβερές συνέπειες στον ανθρώπινο οργανισμό από τη χρήση αυτών των φαρμάκων.
Μια μελέτη στο περιοδικό Atherosclerosisδείχνει ότι η χρήση στατινών συνδέεται με 52% αυξημένη εμφάνιση και μεγαλύτερης έκτασης ασβεστώματα στην στεφανιαία αρτηρία σε σχέση με αυτούς που δε λαμβάνουν παρόμοια αγωγή.
Μία δεύτερη μελέτη που δημοσιεύεται σε ένα άλλο περιοδικό, το Diabetes Care, αποκαλύπτει ότι τα άτομα που έχουν διαβήτη τύπου 2, με αναπτυγμένη αθηροσκλήρυνση και είναι συχνή χρήστες στατινών, έχουν σημαντικά αυξημένα επίπεδα ασβεστώσεων στη στεφανιαία αρτηρία σε σχέση με αυτούς που χρησιμοποιούν το φάρμακο λιγότερο.Επιπλέον, σε μια υποομάδα των συμμετεχόντων, όπου αρχικά δεν λάμβαναν στατίνες, η ανάπτυξη ασβεστώσεων στη στεφανιαία αρτηρία και την κοιλιακή αορτή αυξήθηκαν σημαντικά όταν άρχισαν να λαμβάνουν σε τακτικά διαστήματα στατίνες.
Τα συγκεκριμένα φάρμακα έχουν μία πλειάδα δυνητικών παρενεργειών, τα οποία μάλιστα εξαρτώνται και από την δόση που λαμβάνεται. Στην πραγματικότητα, από το 2009 υπάρχουν πάνω από 900 μελέτες οι οποίες δείχνουν πιθανές παρενέργειες από τη χρήση της στατίνης τα οποία ξεκινούν από μυϊκά προβλήματα μέχρι αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.
Ένας από τους κύριους μηχανισμούς, μέσω του οποίου οι στατίνες προκαλούν βλάβες, είναι από την εξουδετέρωση του σημαντικότατου μορίου συνένζυμο Q10 (CoQ10) ή ουβικινόνη. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Q10 βοηθά στην χορήγηση ηλεκτρικών φορτίων στα μιτοχόνδρια, ή τους τόπους παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος των κυττάρων, έτσι ώστε να μπορούν να παράγουν ενέργεια, δηλαδή, να διατηρούνται στη ζωή. Η καρδιά περιέχει τη μεγαλύτερη ποσότητα των μιτοχονδρίων από κάθε μυ στο σώμα επομένως η χορήγηση στατινών που οδηγεί στη δέσμευσή του Q10 όχι μόνο δεν προστατεύει από καρδιακά νοσήματα αλλά και μπορεί να αποτελεί και αιτία εκδήλωσής τους.
Γενικεύοντας οι κυριότερες παθολογικές εκδηλώσεις που σχετίζονται με τις στατίνες είναι οι παρακάτω:
- Πολυνευροπάθεια (νευρικές βλάβες στα χέρια και τα πόδια)
- Μυϊκά προβλήματα
- Ραβδομυόλυση (εκφυλιστική νόσος του μυϊκού ιστού)
- Αναιμία
- Οξέωση
- Σεξουαλική δυσλειτουργία
- Ανοσοκαταστολή
- Καταρράκτης
- Δυσλειτουργία του παγκρέατος ή του ήπατος, και αύξηση των ηπατικών ενζύμων
- Απώλεια μνήμης
- Ηπατική βλάβη
Πότε ωφελούν οι στατίνες;
Οι ασθενείς που ωφελούνται από τις στατίνες, στην πραγματικότητα είναι πολύ λίγοι. Μια μικρή ομάδα ανθρώπων, οι οποίοι έχουν οικογενή υπερχοληστερολαιμία, επωφελούνται από τη λήψη στατίνης. Η ασθένεια αυτή, είναι μια γενετική ανωμαλία, η οποία προκαλεί επίπεδα χοληστερόλης πάνω από 350. Ωστόσο, ακόμα στα επίπεδα αυτά, η αιτία είναι γενετική μόνο σε ελάχιστο αριθμό ανθρώπων.
Η ερμηνεία της αυξημένης χοληστερόλης
Η χοληστερίνη στην πραγματικότητα είναι ένας δείκτης της πιθανότητας καρδιαγγειακού κινδύνου όχι όμως το αίτιο. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι η αυξημένη χοληστερόλη εκτός από την περίπτωση της οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας, οφείλεται στην παρουσία φλεγμονής στο τοίχωμα της αρτηρίας. Απουσίας φλεγμονής στο σώμα, δεν υπάρχει κανένας τρόπος η χοληστερόλη να συσσωρευτεί στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων και να προκαλέσει καρδιακή νόσο και εγκεφαλικά επεισόδια. Χωρίς φλεγμονή, η χοληστερόλη θα κυκλοφορεί ελεύθερα σε όλο το σώμα, όπως στη φύση. Η φλεγμονή είναι ένας αμυντικός μηχανισμός που έχει έως σκοπό την αντιμετώπιση της αιτίας που προκαλεί παθογένεια. Όταν όμως η φλεγμονή γίνεται χρόνια τότε είναι επιζήμια για τα κύτταρα και τους ιστούς.
Όταν προκληθεί βλάβη στο τοίχωμα ενός αγγείου, τότε η χοληστερίνη προσκολλάται σ’ αυτό για να επικαλύψει τη βλάβη, έτσι δημιουργείται μια αθηρωματική πλάκα. Αυτή η παρατήρηση οδήγησε τον Brown-Goldstein στο Νόμπελ ιατρικής το 1985.Αυτό σημαίνει ότι η χοληστερίνη δεν είναι η αιτία που κλείνουν αρτηρίες αλλά ένας δεύτερος μηχανισμός άμυνας του οργανισμού σε περίπτωση που υποστούν βλάβη τα αγγεία μας.
Η χοληστερίνη μεταφέρεται στο αίμα σε μορφή μεγάλων (καλών) και μικρών (κακών) μορίων. Τα μικρά μόρια διεισδύουν πιο εύκολα και επικάθονται στο τοίχωμα των αγγείων ενώ τα μεγάλα μεταφέρονται στο αίμα χωρίς να επικάθονται στα τοιχώματα. Πρέπει να σημειωθεί ότι κανένα φάρμακο δεν επιδρά στο μέγεθος αυτών των μορίων.
Αξίζει να τονισθεί πως ο Linus Pauling (έχει πάρει 2 βραβεία Νόμπελ βιοχημείας και ειρήνης) και ο συνεργάτης του Dr. Matthias Rath, περιέγραψαν πως οι βλάβες στα αγγεία μας προκαλούνται κυρίως λόγω έλλειψης βιταμίνης C και άλλων θρεπτικών στοιχείων.Όταν λοιπόν δεν υπάρχει αρκετή βιταμίνη C αρχίζουν να εμφανίζονται ρωγμές στην εσωτερική επιφάνεια των αγγείων. Σε αυτό το σημείο το σώμα δίνει εντολή στο συκώτι να παράγει επιπλέον χοληστερίνη έτσι ώστε να επιδιορθώσει, έστω και επιφανειακά, τη βλάβη.
Η Λειτουργική Ιατρική μέσω ειδικών εξετάσεων μπορεί να βοηθήσει στην διατήρηση των φυσιολογικών τιμών της χοληστερόλης όχι καταστέλοντας την σημαντική αυτή δομική οργανική ένωση, αλλά ανακαλύπτοντας το πραγματικό αίτιο που προκαλεί την αύξηση της.Έτσι με αυτό το τρόπο μπορεί να γίνει η αποκατάσταση της πραγματικής παθογένειας δίχως την άσκοπη χρήση στατινών και να αποφεύγοντας τις καταστροφικές παρενέργειές που προκαλεί η χορήγησή τους.
Η αποκατάσταση βασίζεται στη χορήγηση των κατάλληλων Μικροθρεπτικών και Μακροθρεπτικών ουσιών (βιταμινών,ιχνοστοιχείων, Φωτοχημικών Αντιφλεγμονώδων κ.α) και διατροφής που έχει ανάγκη το σώμα έτσι ώστε να περιοριστεί και να αποκατασταθεί το αίτιο και η βλάβη και επομένως η διατήρηση των φυσιολογικών τιμών της χοληστερόλης.
Βιολόγος – Παθοφυσιολόγος Bc.Msc.
