Φυσιολογία της διατροφής
Συγγραφέας Κατερίνα Ευαγγέλου Γράφτηκε στις ,
Ποιος είναι ο μηχανισμός με τον οποίο παχαίνουμε:
Μέσω της διατροφής εφοδιάζουμε τον οργανισμό μας με:
-
Μικροθρεπτικά συστατικά (Βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία)
-
Μακροθρεπτικά συστατικά ( υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λιπαρά)
Τα μικροθρεπτικά συστατικά δε προσδίδουν ενέργεια δηλαδή θερμίδες, αλλά είναι απαραίτητα στη διατροφή και πρέπει πάντα να υπάρχουν. Ο ανθρώπινος οργανισμός τα παίρνει από την ποικιλία των τροφίμων που καταναλώνει αλλά δε τα αποθηκεύει και γι αυτό το λόγο πρέπει να τα προσλαμβάνει κάθε μέρα και κάποια από αυτά, πολλές φορές μέσα στην ημέρα.
Αν δεν υπάρχουν αυτά, πυροδοτείται αίσθημα πείνας. Πέρα από αυτό, λόγω του ότι οι βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία είναι οι μεσολαβητές, δηλαδή τα συνένζυμα σε πολλές βιοχημικές αντιδράσεις, η έλλειψη τους πολλές φορές δεν τις αφήνει να γίνουν, με αποτέλεσμα να μη γίνεται σωστά ο μηχανισμός της λιπόλυσης, αλλά να δίνεται προτεραιότητα στην απώλεια της μυϊκής μάζας.
Αυτό σημαίνει ατονία, κόπωση, κακή διάθεση, μαύρους κύκλους κάτω από τα μάτια και κόλλημα στην απώλεια βάρους, με αποτέλεσμα να τα παρατάει κανείς πολύ εύκολα και μετά να επαναπροσλαμβάνει τα κιλά που έχασε.
Τα μακροθρεπτικά συστατικά προσδίδουν θερμίδες και όσο υγιεινά και να τρώει κάποιος, αν καταναλώσει περισσότερες θερμίδες από αυτές που καίει, η περίσσεια θα αποθηκευτεί στις λιποαποθήκες.
Τα μακροθρεπτικά συστατικά χωρίζονται στους υδατάνθρακες, τις πρωτεΐνες και τα λιπαρά.
* Υδατάνθρακες περιέχονται στο ψωμί, ρύζι, τις πατάτες, τα φρούτα, τα μακαρόνια, τα γλυκά και τα λαχανικά.
* Πρωτεΐνες περιέχονται στο κρέας, τα ψάρια, τα θαλασσινά, τα πουλερικά και τα αβγά.
* Λιπαρά περιέχονται στο λάδι, το βούτυρο και τις τροφές ζωικής προέλευσης.
Ένα βασικό ορμονικό σύστημα που ελέγχει την πέψη και το οποίο διαταράσσεται κάθε φορά που κάποιος τρώει, είναι το σύστημα ισορροπίας σακχάρου-ινσουλίνης. Μετά την κατανάλωση τροφής το σάκχαρο ανεβαίνει. Πως ανεβαίνει όμως; Είτε αργά, γιατί αυτό που καταναλώθηκε περιείχε σύνθετους υδατάνθρακες, όπως δηλαδή τρόφιμα ολικής αλέσεως, φρούτα, όσπρια, λαχανικά (τροφές χαμηλούς γλυκαιμικού δείκτη), είτε ανεβαίνει γρήγορα γιατί αυτό που καταναλώθηκε περιείχε πολλά σάκχαρα, απλά σάκχαρα, μονοσακχαρίτες και δισακχαρίτες με αποτέλεσμα να απορροφηθούν γρήγορα (τροφές υψηλού γλυκαιμικού δείκτη). Αυτό συμβαίνει με το άσπρο ψωμί, τα μακαρόνια, το ρύζι, τις πατάτες και έχει ως αποτέλεσμα τη γρήγορη και απότομη άνοδο του σακχάρου. Η πτώση του σακχάρου γίνεται με την επίδραση μιας ορμόνης που παράγεται από το πάγκρεας και λέγεται ινσουλίνη.
Όταν καταναλώνονται τροφές που τα σάκχαρά τους απορροφώνται αργά δεν υπάρχουν προβλήματα. Όταν όμως καταναλώνονται τροφές που τα σάκχαρά απορροφώνται απότομα και γρήγορα τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα: Η γρήγορα απορρόφηση των σακχάρων οδηγεί σε μεγάλη και γρήγορα έκκριση ινσουλίνης, η οποία προκαλεί απότομο κατέβασμα των σακχάρων και συνήθως αυτό το απότομο κατέβασμα ο οργανισμός το εκλαμβάνει ως υπογλυκαιμία και πυροδοτείται το αίσθημα της πείνας.
Η μεγάλη και απότομη έκκριση ισνουλίνης έχει τις εξής αρνητικές επιδράσεις στον οργανισμό:
-
Αύξηση της όρεξης – πείνας
-
Κακή διάθεση-νύστα-δυσθυμία μετά το φαγητό
-
Λιποαποθήκευση (αναβολική ορμόνη)
-
Κατακράτηση νερού, λόγω της κατακράτησης νατρίου
Γλυκαιμικός Δείκτης (ΓΔ)
Είναι ο δείκτης που αξιολογεί την ταχύτητα με την οποία τα τρόφιμα ανεβάζουν τα επίπεδα της γλυκόζης του αίματος. Τροφές που ανεβάζουν απότομα τη γλυκόζη του αίματος, θεωρούνται οι τροφές υψηλού γλυκαιμικού δείκτη, ενώ οι τροφές που δεν ανεβάζουν απότομα τη γλυκόζη του αίματος θεωρούνται τροφές χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη.
Πως μπορεί κάποιος να αδυνατίσει;
Για να μπορέσει κάποιος να χάσει βάρος πρέπει η διατροφή του να αποκτήσει τη μορφή της χαμηλής έκκρισης ινσουλίνης. Για να κατέβει η ινσουλίνη χαμηλά πρέπει να ελέγξουμε τη ποσότητα και την ποιότητα των σακχάρων που καταναλώνονται. Για να το καταφέρει βέβαια αυτό θα μπορούσε κανείς να πει πως ‘’εγώ θα τρώω ψητό και σαλάτα πρωί, μεσημέρι, απόγευμα και βράδυ και θα το καταφέρω’’. Αυτό είναι κάτι που όλοι το έχουν κάνει. Τα σάκχαρα κατεβαίνουν πολύ χαμηλά και ξεκινά μια γρήγορη διαδικασία λιπόλυσης και απώλειας νερού. Επειδή όμως δεν υπάρχει καμία ισορροπία στην ποσότητα που καταναλώνει, ούτε ισορροπία στην πρόσληψη βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων, αρχίζει η μείωση της μυϊκής μάζας. Κόβει στο πρόσωπο, έχει κούραση και νεύρα…. Χάνει αρκετό βάρος την πρώτη εβδομάδα, τα μισά ή και λιγότερα τη δεύτερη, περισσότερη κούραση, περισσότερα νεύρα… την Τρίτη αν καταφέρει να συνεχίσει ίσως και τίποτε… έχει κουραστεί και τα παρατάει… αποτέλεσμα να επιστρέφει στις προηγούμενες διατροφικές του συνήθειες. Όμως τώρα αυτά που τρώει δεν τα καίει γιατί έχει χάσει μυϊκή μάζα και έχει μειώσει το μεταβολισμό του. Παίρνει πίσω το βάρος που έχασε, σε λίπος βέβαια, φτάνει στα κιλά που ξεκίνησε, τα περνάει προς τα πάνω και αυτό επαναλαμβάνεται…
