Παχυσαρκία – Πρόληψη στα παιδιά
Συγγραφέας Ηλίας Γκινοσάτης Γράφτηκε στις ,
Η πρόληψη είναι σημαντική και αφορά όλους καθως τα υπέρβαρα παιδιά θα είναι οι αυριανοί παχύσαρκοι ενήλικες.
Η ασθένεια αυτή κυρίως πρωτοεμφανίζεται στην παιδική ηλικία. Αρκετοί γονείς αποδίδουν την πάθηση άμεσα ή έμμεσα μόνο στην κληρονομικότητα και Θεωρούν ότι ο δρόμος προς την παχυσαρκία είναι προκαθορισμένος λόγω γονιδίου.
Όντας παχύσαρκοι οι ίδιοι και μην έχοντας διαχειριστεί σωστά το δικό τους πρόβλημα, απογοητεύονται και απλά παρακολουθούν παθητικά το ολοένα αυξανόμενο σωματικό βάρος των παιδιών τους. Η στάση αυτή είναι λανθασμένη καθώς υπάρχει η δυνατότητα να αποφευχθεί η μετάβαση της νόσου σε πιο σοβαρά στάδια με δυσάρεστες συνέπειες.
Ο στόχος της πρόληψης της παιδικής παχυσαρκίας είναι η προσαρμογή του σωματικού βάρους των παιδιών στα φυσιολογικά για την ηλικία επίπεδα ή τουλάχιστον να τα προσεγγίζουν. Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια αρκετοί γονείς αντιλαμβάνονται το πρόβλημα και επιδιώκουν να είναι σωστά ενημερωμένοι.
Κληρονομικότητα
Παιδιά που έχουν γονείς ή αδέρφια παχύσαρκους έχουν μεγάλη πιθανότητα να γίνουν και αυτά παχύσαρκα. Σίγουρα η παρουσία του γονιδίου είναι σημαντική για την εκδήλωση της παχυσαρκίας όμως η λανθασμένη διατροφή, η έλλειψη σωματικής άσκησης όπως επίσης και ορισμένες παθήσεις λειτουργούν εξίσου επιβαρυντικά.
Δυστυχώς, παρά την πρόοδο της Ιατρικής στην γενετική δεν είναι ακόμη εφικτό να ελέγξουμε γονιδιακά την πάθηση. Μπορούμε όμως να επέμβουμε στους υπόλοιπους παράγοντες τη βοηθούν να εξελιχτεί.
Λανθασμένη διατροφή θεωρείται η πρόσληψη κακών σε ποιότητα τροφών καθώς και η αυξημένη ποσότητα (ανεξάρτητα απο το είδος της τροφής). Η διατροφή αυτή αποδίδει παραπάνω θερμίδες. Το ποσό των θερμίδων που φυσιολογικά απαιτούνται για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών του παιδιού εξαρτάται από την ηλικία, το ύψος και τη σωματική δραστηριότητα
Διάγνωση
Η διάγνωση τίθεται:
– Όταν υπάρχει ορατό πρόβλημα αυξημένου βάρους.
– Όταν το ίδιο το παιδί παραπονεθεί για τα κιλά του.
– Όταν υπάρχει αδυναμία εκτέλεσης των φυσικών δραστηριοτήτων.
Τότε πρέπει να απευθυνθούμε στον παιδίατρο προκειμένου να διαπιστωθεί το στάδιο του σωματικού βάρους και το ενδεχόμενο ύπαρξης άλλων παθήσεων που μπορεί να σχετίζονται.
Το ΒΜΙ, (ο δείκτης σωματικής μάζας) είναι ένας εύκολος τρόπος να βρούμε την κατηγορία βάρους ενός παιδιού.
Υπολογίζεται με τον ίδιο τρόπο όπως στους ενήλικες όμως ερμηνεύεται διαφορετικά, ανάλογα με την ηλικία των παιδιών όπως δείχνει ο παρακάτω πίνακας.
Για παράδειγμα παιδί ηλικίας 14 ετών με BMI 23 είναι φυσιολογικό
ενώ ένα παιδί ηλικίας 9 ετών με το ίδιο BMI είναι παχύσαρκο.
Ο σχεδιασμός και η θεραπευτική προσέγγιση του παιδιού θα πρέπει να γίνεται με τη συνεργασία των γονέων και των εμπλεκόμενων επαγγελματιών (ιατρών, ψυχολόγων, διαιτολόγων, δασκάλων κ.α.) καθώς και του ίδιου του παιδιού σε περίπτωση που η ηλικία του το επιτρέπει.
• Λιγότερα γεύματα εκτός σπιτιού
• Περισσότερα γεύματα με όλη την οικογένεια
• Καθιέρωση μικρότερων μερίδων φαγητού για όλη την οικογένεια
• Αποφυγή ανθρακούχων αναψυκτικών (και τα Light)
• Περιορισμός ή αποφυγή γλυκών και ζαχαρούχων τροφών
• Αύξηση της κατανάλωσης φρούτων
• Λιγότερος χρόνος μπροστά στην τηλεόραση, στον υπολογιστή και στα video games
• Τουλάχιστον μία ώρα καθημερινά σε σωματικές δραστηριότητες
• Ύπνος την ώρα που πρέπει με βάση την ηλικία
Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και την ενσωμάτωση της στην καθημερινή ζωή του παιδιού π.χ. περισσότερες βόλτες μαζί με όλη την οικογένεια, ποδήλατο, κολύμπι κ.α. Επίσης υπάρχουν σύλλογοι και αθλητικοί όμιλοι όπου μπορεί το παιδί να ασχοληθεί με κάποιο σπορ και έτσι να αγαπήσει έμμεσα την άσκηση.
Η υποστήριξη των παιδιών από τους γονείς και το συγγενικό περιβάλλον είναι ζωτικής σημασίας. Οι συζητήσεις και ερωτήσεις για το φαγητό τους πρέπει να γίνονται με μη επικριτικό τρόπο.
Ο όρος «δίαιτα» καλό είναι να αποφεύγεται και τα παιδιά βαθμιαία να καταλάβουν ότι χρειάζονται απλές αλλά απαραίτητες αλλαγές στις διατροφικές τους συνήθειες. Αυτό συνεπάγεται αλλαγή στη στάση όλης της οικογένειας ως προς την ποιότητα των γευμάτων και την αποφυγή κατανάλωσης «άχρηστων τροφών» όπως σνακ κ.α. Επίσης τα παιδιά δεν θα πρέπει να απομονωθούν από την υπόλοιπη οικογένεια με περιοριστικούς «κανόνες» για το φαγητό τους οι οποίοι θα εφαρμόζονται αποκλειστικά σε αυτά.
Οι επιλογές του τρόπου ζωής που κάνουν οι γονείς είναι παράδειγμα που παρέχουν στα παιδιά τους.
Πρέπει να υπενθυμίσουμε, όπως τονίστηκε από τους Barlow και Dietz το 1998, ότι η παχυσαρκία είναι μια χρόνια ασθένεια. Ως εκ τούτου, για να αντιμετωπισθεί με επιτυχία είναι απαραίτητες οι συχνές επισκέψεις στους ειδικούς και η συνεχή παρακολούθηση. Η πρόοδος πρέπει να ελέγχεται σε τακτική βάση και η αντιμετώπιση να αναπροσαρμόζεται όταν είναι απαραίτητο.
