Συνήθη στοματολογικά νοσήματα:Άφθες
Στοματολογία είναι η ειδικότητα της Οδοντιατρικής Επιστήμης που ασχολείται αποκλειστικά με τη διάγνωση και την αντιμετώπιση των νοσημάτων του βλεννογόνου του στόματος και της περιοχής του προσώπου γενικότερα. Τα νοσήματα αυτά είτε είναι πρωτοπαθή, είτε αποτελούν εκδηλώσεις γενικών νόσεων ή και επιπλοκές από τη λήψη διαφόρων φαρμάκων. Σε προηγούμενο άρθρο αναφερθήκαμε στον καρκίνο του στόματος. Σ’ αυτό το τεύχος θα ασχοληθούμε με δύο από τα συχνότερα στοματολογικά ‘προβλήματα’ που απασχολούν την πλειοψηφία του πληθυσμού : τις άφθες και την προσβολή από τον ιο του έρπητα.
- ΑΦΘΕΣ
Οι άφθες , γνωστές ήδη από την εποχή του Ιπποκράτη, αποτελούν αναμφισβήτητα έναν από τους πιό επίμονους πονοκεφάλους της σύγχρονης εποχής για μία μεγάλη μερίδα του πληθυσμού (έως και 30%). Πρόκειται για επώδυνες ελκώσεις (μικρές πληγές δηλαδή) μεμονωμένες ή και πολλές ταυτόχρονα, που περιβάλλονται από ερυθρότητα και εμφανίζονται παντού μέσα στο στόμα αλλά πιο συχνά σε παρειές, γλώσσα, χείλη, έδαφος του στόματος κ.ά. Οι μικρές αυτές πληγές μετά από χρονικό διάστημα διαφορετικό για κάθε ασθενή ξαναεμφανίζονται στο στόμα στην ίδια θέση ή σε κάποια άλλη. Διακρίνονται σε τρείς κατηγορίες: α) Μικρές άφθες: Είναι οι συχνότερες, οι διαστάσεις τους κυμαίνονται από 2 έως 10 χιλιοστά, διαρκούν περί τις 7 ημέρες, συνοδεύονται από έντονο πόνο και συνήθως λίγο πριν βγούν υπάρχει ένα κάψιμο στην περιοχή, β) Μεγάλες άφθες: Εμφανίζουν μεγαλύτερες διαστάσεις (άνω του 1 εκ.), διαρκούν περισσότερο (2-6 εβδομάδες), εμφανίζουν εντονότερα συμπτώματα και συνήθως αφήνουν ουλή, και γ) Ερπητόμορφα έλκη: Πρόκειται για πολλαπλά (έως και 50) μικρά, έλκη που συνήθως εμφανίζονται στα πλάγια χείλη της γλώσσας ή στο έδαφος του στόματος και διαρκούν περίπου 1 εβδομάδα.
Παρά τις πολλές θεωρίες που έχουν διατυπωθεί για τα αίτια της εμφάνισης των αφθών, προς το παρόν αυτά παραμένουν άγνωστα. Παράγοντες, πάντως, που φαίνεται πως παίζουν κάποιο ρόλο στην εμφάνισή τους είναι η έλλειψη σιδήρου, διάφορες ορμονικές αλλαγές (έμμηνος ρύση, εμμηνόπαυση, εγκυμοσύνη, αντισυλληπτικά), ορισμένες νόσοι του πεπτικού συστήματος, τραύματα μέσα στο στόμα, διάφοροι ιοί, κληρονομικότητα, αλλεργία σε κάποια τρόφιμα, έλλειψη βιταμινών καθώς και ψυχολογικοί παράγοντες όπως το άγχος και το στρες. Όσον αφορά στη θεραπεία, αυτό που έχει σημασία είναι να γίνουν από ειδικό οι απαραίτητες εξετάσεις και ο κατάλληλος έλεγχος ώστε να βρεθεί αν η εμφάνιση των αφθών οφείλεται σε κάποιο γενικότερο πρόβλημα του οργανισμού. Αν βρεθεί κάτι τέτοιο τότε, αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα αυτό περιορίζεται ταυτόχρονα και το πρόβλημα των αφθών. Αν αντίθετα ο ασθενής είναι απολύτως υγιής, τότε η θεραπεία στηρίζεται στην ανακούφιση από τον πόνο και στην προσπάθεια να μειωθεί η διάρκεια των βλαβών καθώς και η συχνότητα υποτροπών τους.. Υπάρχουν διάφορα θεραπευτικά σχήματα, βασισμένα τόσο σε έρευνες όσο και στην εμπειρική παρατήρηση ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του κάθε ασθενούς, τα οποία χορηγούμενα από τον αρμόδιο στοματολόγο μπορούν, σε αρκετές περιπτώσεις, να δώσουν θεαματικά αποτελέσματα.