Οφέλη & κίνδυνοι της σαρακοστιανής νηστείας
Διανύουμε την περίοδο της Σαρακοστής πριν το Πάσχα. Η νηστεία την περίοδο της Σαρακοστής εάν συνδυαστεί με σωστό και ισορροπημένο τρόπο μπορεί να ωφελήσει σημαντικά την υγεία, σωματική και ψυχική.
Eκτός από τη συμβολική και θρησκευτική άποψη η νηστεία έχει συγκεκριμένα βιοχημικά αποτελέσματα στο άτομο που την εφαρμόζει με θετικά αλλά και αρνητικά αποτελέσματα.
H παραδοσιακή δίαιτα της Σαρακοστής, χάρη στα άφθονα λαχανικά και φρούτα, είναι πλούσια σε βιταμίνες(A,C,E), φυλλικό οξύ, ιχνοστοιχεία, αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες.
Αντιθέτως είναι μειωμένη σε κορεσμένα ζωικά λίπη. Κύριο χαρακτηριστικό της νηστείας αποτελεί η μη κατανάλωση κρέατος που μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων στο αίμα, ιδιαίτερα σε άτομα που υπερβαίνουν τις φυσιολογικές τιμές.
Συμβάλλει ακόμη στη πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων, στην αθηρωμάτωση, στην καρδιακή προσβολή, στα εγκεφαλικά επεισόδια και στην υψηλή πίεση.
Αναλύοντας λοιπόν τη διατροφική αξία της νηστείας και συνεπώς της αποχής από την κατανάλωση κρέατος και άλλων ζωικών προϊόντων παρατηρούμε σημαντικά πλεονεκτήματα αλλά και μειονεκτήματα. Συνοψίζοντας μπορούμε να πούμε ότι τα σημαντικότερα οφέλη της συμπεριλαμβάνουν:
- Μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων.
- Αύξηση στην πρόσληψη μονοακόρεστου φυτικού λίπους, με κυριότερες πηγές το ελαιόλαδο, τους ξηρούς καρπούς, το ταχίνι, το χαλβά.
- Μείωση των καρδιαγγειακών παθήσεων, της αρτηριακής πιέσεως.
- Αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών. Η αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών συμβάλλει στην καλή λειτουργικότητα του πεπτικού σωλήνα με μείωση του κινδύνου για δυσκοιλιότητα.
Βοηθούν στη μείωση της απορρόφησης της χοληστερόλης από τη βλεννογόνο του εντέρου μειώνοντας τη χοληστερόλη και τη γλυκόζη στο αίμα καθώς συμβάλλουν και στη μείωση εκδήλωσης καρκίνων του παχέος εντέρου. - Αυξημένη πρόσληψη αντιοξειδωτικών ουσιών
- Αυξημένη πρόσληψη ω3 και ω6 λιπαρών οξέων και βιταμίνης Β12. Τα θαλασσινά που επιτρέπονται κατά τη νηστεία είναι υψηλής διατροφικής αξίας.
- Μειωμένη εμφάνιση επεισοδίων κατάθλιψης και καλύτερη ψυχική υγεία καθώς η απουσία από τη διατροφή λιπαρών ουσιών της οικογένειας των ω3 έχουν σχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο για κατάθλιψη και νευρικές διαταραχές.
Από την άλλη όμως η νηστεία επιφέρει και κάποια μειονεκτήματα στην ισορροπία της διατροφής μας όπως την:
- Μειωμένη ποσότητα ασβεστίου από το νηστίσιμο διαιτολόγιο
- Μειωμένη ποσότητα σιδήρου
Με λίγα λόγια ο σίδηρος που υπάρχει στα νηστίσιμα τρόφιμα είναι μη αιμικός σίδηρος και απορροφάται πιο δύσκολα από ότι ο σίδηρος που βρίσκεται σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης.
Πηγές σιδήρου στο νηστίσιμο διαιτολόγιο αποτελούν τα κρεμμύδια, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, η σόγια, το σπανάκι, οι φακές, τα μαυρομάτικα φασόλια, τα εμπλουτισμένα δημητριακά, το ψωμί, οι ξηροί καρποί, τα αποξηραμένα φρούτα και τα θαλασσινά. Η απορρόφησή του διευκολύνεται με την παράλληλη πρόσληψη βιταμίνης C. Ένα ποτήρι φυσικός χυμός πορτοκάλι μετά από κάθε γεύμα αυξάνει έως και τρεις φορές την απορρόφηση του σιδήρου. Ασβέστιο περιέχουν οι ξηροί καρποί (αμύγδαλα), τα φασόλια, το λάχανο, το μπρόκολο, το σπανάκι, το σουσάμι, ο χαλβάς και το μαύρο ψωμί.
- Έλλειψη σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β
- Αύξηση βάρους παρατηρείται για δυο κύριους λόγους, τον τρόπο μαγειρέματος που αυξάνει την θερμιδική αξία τροφών που δεν έχουν πολλές θερμίδες και η υπερκατανάλωση τροφών με αυξημένες θερμίδες όπως ο χαλβάς ή το ταχίνι.
Για την αποφυγή της αύξησης του βάρους κατά την περίοδο της νηστείας θα πρέπει να τρώμε ένα ισορροπημένο διατροφικά και θερμιδικά πρωινό, να κάνουμε ενδιάμεσα γεύματα, να καταναλώνουμε πέντε μερίδες φρούτα και λαχανικά καθημερινά, να αποφεύγουμε τα τσιμπολογήματα, να πίνουμε άφθονο νερό, να μοιράζουμε σωστά τις θερμίδες μέσα στην διάρκεια της ημέρας.
Συνοψίζοντας τα οφέλη και τα μειονεκτήματα της νηστείας καλο θα ήταν να επισυμάνουμε πως οι έγκυες, οι θηλάζουσες, τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα που πάσχουν από σιδηροπενική αναιμία, λόγω των αυξημένων αναγκών σε θρεπτικά συστατικά είναι δύσκολο να καλύψουν τις θρεπτικές τους ανάγκες ακολουθώντας μια τέτοιου τύπου διατροφή και ειδικά για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Συμπερασματικά, η σωστή και ελεγχόμενη νηστεία αποτελεί μια καλή ευκαιρία για να συμβάλουμε στην αποτοξίνωση του οργανισμού μας και να βελτιώσουμε τις διατροφικές μας συνήθειες.